Giriş
AQTA “Vahid Sağlamlıq” konsepsiyası ilə bağlı zəruri tədbirləri davam etdirir
15 Fevral 2024 13:28
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) “Vahid Sağlamlıq” konsepsiyası ilə bağlı müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığı davam etdirir və bununla əlaqədar hazırlanan Tədbirlər Planı icra olunur.
“Vahid Sağlamlıq” insanlar, heyvanlar, bitkilər və onların ortaq ətraf mühiti arasında qarşılıqlı əlaqəni nəzərə alaraq optimal sağlamlıq nəticələrinə nail olmaq məqsədilə yerli, regional, milli və qlobal səviyyələrdə işləyən birgə və çoxsahəli yanaşmadır. Bu yanaşma insan sağlamlığı ilə ev və vəhşi heyvanların, bitkilərin və ətraf mühitin, o cümlədən ekosistemlərin sağlamlığı arasında sıx əlaqəni və qarşılıqlı asılılığı qəbul edir. Həmçinin birgə əməkdaşlığı təşviq edərək proqramların, siyasətlərin, qanunvericiliyin və tədqiqatların hazırlanması ilə həyata keçirilməsini hədəfləyir. Qida təhlükəsizliyi, yoluxucu və xroniki xəstəliklərə nəzarət, profilaktika və cavab tədbirləri, bitki, torpaq sağlamlığı və sair “Vahid Sağlamlıq” yanaşmasının xüsusilə aktual olduğu fəaliyyət istiqamətlərinə aid edilir.
“Vahid Sağlamlıq” konsepsiyasının tətbiqini zəruri edən bir sıra amillər var. Artan dünya əhalisini adekvat səhiyyə, qida və su ilə təmin etmək üçün müvafiq qurumlar birlikdə işləməlidir. Ətraf mühitin çirklənməsi və dəyişən iqlim şəraiti insanlarla heyvanların sağlamlığına təsir göstərir ki, bu da yeni yoluxucu xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər. Buna misal olaraq, heyvanlardan insanlara keçən zoonoz xəstəlikləri göstərmək mümkündür. Bundan başqa, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) antimikrob müqavimətini bəşəriyyətin üzləşdiyi 10 qlobal ictimai sağlamlıq təhlükəsindən biri elan edib. Hər il dünya miqyasında 700000 ölüm dərmana davamlı patogenlərin infeksiyaları ilə əlaqələndirilir.
Qeyd edək ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının, ÜST-nin və Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının “Vahid Sağlamlıq” yanaşması prioritetləri mövcuddur. Hesab edilir ki, bu yanaşma ilə qlobal sağlamlıq təhlükəsizliyini qorumaq, heyvanlarda və insanlarda zoonoz xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaq olar. Həmçinin “Vahid Sağlamlıq” yanaşması ilə qida təhlükəsizliyinin, eləcə də antibiotiklərə davamlı infeksiyaların azaldılmasının, insan və heyvan sağlamlığının təkmilləşdirilməsinə nail olmaq mümkündür.
Onu da bildirək ki, AQTA tərəfindən “Vahid Sağlamlıq” konsepsiyası ilə bağlı təbliğat-təşviqat işləri, o cümlədən qida subyektlərinin bu istiqamətdə məlumatlandırılması bundan sonra da davam etdiriləcək.
Oxşar xəbərlər
AQTİ mütəxəsssisləri Braziliya və Türkiyədə qiymətləndirmə həyata keçirib
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun mütəxəssisləri Braziliya və Türkiyədən ölkəmizə yüksək risk qrupuna aid heyvan mənşəli qida və yem məhsulları idxal edən iki müəssisədə yerində qiymətləndirmə aparıblar. “Qida təhlükəsizliyi haqqında” qanunun tələblərinə əsasən aparılan qiymətləndirmə Braziliyada yerləşən “Villa Germania Alimentos” və Türkiyədə fəaliyyət göstərən "Skretting Yem Üretim Ticaret” müəssisələrində həyata keçirilib. Şirkətlərin ixrac potensialı, gigiyenik vəziyyəti, qida təhlükəsizliyi üzrə tələblərin qarşılanma səviyyəsi, məhsulların izlənəbilmə sistemlərinin mövcudluğu və digər məqamlar mütəxəssislər tərəfindən araşdırılaraq təhlil edilib. Qiymətləndirmənin nəticəsinə uyğun olaraq, bu müəssisələr Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən təsdiq edilib. Qeyd edək ki, qanunvericiliyə əsasən xarici qida obyektləri təsdiqlənmədikdə, bu müəssisələrdən ölkəmizə yüksək risk qrupuna aid heyvan mənşəli qida və yem məhsullarının idxalına icazə verilmir.
“Qurd Qapısı” restoranında ciddi nöqsanlar aşkarlandı
Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, M.Müşfiq küçəsində yerləşən, fiziki şəxs İsmayılova Fizulət Eldar qızına məxsus “Qurd Qapısı” restoranında Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin əməkdaşları tərəfindən yoxlama keçirilib. Baxış zamanı müəssisədə sanitar-texniki və sanitar-gigiyenik tələblərə əməl olunmadığı, emal sahəsində texnoloji ardıcıllıq prinsipinin pozulduğu, qida məhsullarının saxlanması ilə bağlı tələblərin yerinə yetirilmədiyi, soyuducu və dondurucuda müxtəlif ət məhsullarının çirklənmədən mühafizə ediləcək şəraitdə saxlanılmadığı, quru xammal anbarının və işçilər üçün soyunub-geyinmə sahəsinin təşkil olunmadığı, qida ilə təmasda olan səthlərin asan yuyulub təmizlənə bilən materialla üzlənmədiyi məlum olub. Bununla yanaşı, yoxlama zamanı yeməklərin hazırlanması və ət emalı sahəsində mexaniki havalandırma sisteminin quraşdırılmadığı, emal sahəsində divarların tamlığının pozulduğu, soyuducu rəflərdə korroziya əlamətlərinin olduğu, işçi heyətin tibbi müayinədən keçmədiyi və gigiyenik təlimə cəlb olunmadığı, həmçinin istehlaka təqdim edilən ətlərin müvafiq müşayiətedici sənədlərinin olmadığı müəyyən edilib. Faktla bağlı sahibkar barəsində inzibati protokol tərtib edilib, iaşə müəssisəsinin açıq sahəsində isti yeməklərin hazırlanması ilə bağlı fəaliyyətinə nöqsanlar aradan qaldırılanədək müvəqqəti məhdudiyyət qoyulub və icrası məcburi göstərişlər verilib. Məhsullardan nümunələr götürülərək laborator müayinələrə cəlb olunub. Araşdırmalar davam etdirilir.
Elektron siqaret istifadəsi "Popkorn" xəstəliyinə səbəb olur
Veyp istifadə edən yeniyetmələr arasında son dövrlərdə “Popkorn" xəstəliyinin yayılması ciddi narahatlıq yaradır. Veypin insan sağlamlığı üçün bir digər təhlükəsi isə tərkibindəki "diasetil" adlı kimyəvi maddə səbəbindən yaranan popkorn xəstəliyidir. Bu xəstəlik veyp istifadə edən yeniyetmələr arasında tənəffüs sistemi ilə bağlı sağlamlıq problemlərinə yol açır. Xəstəliyin adı isə çox maraqlıdır – "popkorn". Bəs niyə popkorn? Çünki bu xəstəliyin təsiri ilə ağciyərlərdən gələn səs popkorn xırıltısını xatırladır. Diasetil maddəsi qida sənayesində aromatizator kimi istifadə edilir və təhlükəsiz sayılır. Lakin veyp mayelərinə əlavə olunaraq inhalyasiya edildikdə, yəni nəfəsə çəkildikdə tənəffüs yollarına ciddi zərər vurur. Popkorn xəstəliyi özünü əvvəlcə adi bir respirator infeksiya kimi göstərir. Quru öskürək, nəfəs darlığı, döş qəfəsində ağrılar, halsızlıq və bəzən yüksək temperatur ilə müşahidə olunur. Lakin zamanla vəziyyət pisləşir, ağciyərlərdə geriyə dönməz dəyişikliklər baş verir. Unutmayaq ki, 39 ölkə veyp istifadəsini tamamilə qadağan edib, 82 ölkə isə yalnız ciddi tənzimləmələr əsasında satışına icazə verir. Əgər sağlamlığınızı qorumaq istəyirsinizsə, veypdən imtina etmək ən düzgün addım olacaq. Unutmayın ki, sağlamlığınız ən qiymətli sərvətinizdir!
