Giriş
“Bitki sağlamlığı və elmi tədqiqatlar” mövzusunda regional konfrans işə başlayıb
20 Oktyabr 2020 16:25
Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) təşkilatçılığı ilə oktyabrın 20-də “Bitki sağlamlığı və elmi tədqiqatlar” mövzusunda regional videokonfrans işinə başlayıb.
Açılış nitqi ilə çıxış edən AQTA sədri Qoşqar Təhməzli iştirakçıları salamlayaraq bildirib ki, BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən 2020-ci ilin “Beynəlxalq bitki sağlamlığı ili” elan olunmasına həsr edilmiş bu tədbir də mühüm əhəmiyyət daşıyır, qarşılıqlı fikir, təcrübə mübadiləsi üçün imkanlar açır. Natiq qeyd edib ki, il boyu müxtəlif ölkələrdə keçirilən tədbirlərdə bitki sağlamlığının qorunmasının vacibliyi diqqət mərkəzində olub, dünyada aclıq və ərzaq qıtlığının aradan qaldırılması, yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi fəallığın gücləndirilməsinin stimullaşdırılması, ekoloji vəziyyətin yaxşılaşması kimi qlobal məsələlər dövlət, qeyri-hökumət təşkilatları, beynəlxalq qurumlar, geniş ictimaiyyət tərəfindən müzakirə edilib, mövcud problemlərdən çıxış yolları müəyyən olunub.
Q. Təhməzli Ermənistanın respublikamıza təcavüzü ilə bağlı da konfrans iştirakçılarına məlumat verərək, problemin həlli ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsinin yerinə yetirilmədiyini bildirib, Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Gəncə və Mingəçevir şəhərlərinə, Ağdam, Ağcabədi, Tərtər, Goranboy, Bərdə rayonlarına raket hücumları nəticəsində sentyabrın 27-dən bu günə qədər dinc əhali arasında çox sayda mülki vətəndaşımızın həlak olduğunu, yaralandığını, böyük dağıntıların olduğunu faktlarla diqqətə çatdırıb. Agentlik sədri onu da qeyd edib ki,torpaqlarımızın işğal altında saxlanılması, digər cinayət əməlləri ilə yanaşı, həmin ərazilərin ekoloji terrora məruz qalmasına, fauna və floraya külli miqdarda ziyan vurulmasına gətirib çıxarıb.
AQTA sədri daha sonra qeyd edib ki, bitki sağlamlığı ilə bağlı bu tədbirin respublikamızda keçirilməsi diqqətin bitki sağlamlığı məsələlərinə yönəldilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Xüsusən, dünyanı bürüyən COVID-19 pandemiyası ilə bağlı böyük resursların sərf edildiyi indiki şəraitdə, iqtisadi və sosial vəziyyətə mühüm təsiri olan bitki sağlamlığının qorunması çox böyük önəm kəsb etməkdədir. Daha sonra ölkədə bitki sağlamlığı ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlər haqqında məlumat verən Agentlik sədri, “Beynəlxalq bitki sağlamlığı ili” çərçivəsində beynəlxalq təşkilatlar və ölkələr tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərin bu sahədə əməkdaşlığın gücləndirilməsinə, təbiətin qorunmasına və dünyada davamlı inkişafa öz töhfəsini verəcəyinə inandığını bildirib.
Konfransın açılış hissəsində, həmçinin Bitki Mühafizəsi üzrə Beynəlxalq Konvensiyanın katibi Jingyuan Xia, Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı naziri İnam Kərimov, Bitki Mühafizəsi və Karantini üzrə Avropa və Aralıq dənizi Təşkilatının rəhbəri Nico Horn, Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Muxtar Babayev, FAO-nun Azərbaycandakı nümayəndəsi Mələk Çakmak çıxış edərək, tədbirin təşkilatçısı olan AQTA rəhbərliyinə təşəkkürlərini bildiriblər. Videokonfransın əhəmiyyətini vurğulayan çıxışçılar bu konfransın Azərbaycanda bitki sağlamlığı sahəsinin inkişafına, daxili və xarici bazarlarda istehlakçıların ehtiyaclarına cavab verən yüksək keyfiyyətli, təhlükəsiz bitki və bitkiçilik məhsullarının istehsalına müsbət təsir göstərəcəyini, region ölkələri arasında əməkdaşlığın daha da möhkəmlənməsinə töhfə verəcəyini ifadə ediblər.
Qeyd edək ki, “Bitki sağlamlığı və elmi tədqiqatlar” mövzusunda keçirilən regional konfrans öz işini 20-21 oktyabr tarixlərində davam etdirəcək.
Oxşar xəbərlər
“Bitki sağlamlığı haqqında” Qanun layihəsinin ictimai müzakirəsi davam edir
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən yeni hazırlanan “Bitki sağlamlığı haqqında” Qanun layihəsinin bu sahədə elmi tədqiqatlar aparan alim və mütəxəssislərlə ictimai müzakirəsi təşkil edilib. Müzakirə zamanı AQTA rəsmisi Elxan Mikayılov yeni Qanun layihəsinin hazırlanmasında əsas məqsədin ölkədə bitki sağlamlığının təmin edilməsi, fitosanitar nəzarət və fitosanitar xidmətlərin hüquqi əsaslarının müəyyən edilməsi, bu sahədə fəaliyyət göstərən subyektlər arasında münasibətlərin tənzimlənməsi olduğunu bildirib. Qanun layihəsində yer alan elmi-tədqiqat institutları, təhsil müəssisələri, alimlər, tədqiqatçılar və məsləhətçilər tərəfindən elmi araşdırmalar zamanı aşkarlanan zərərli orqanizmin ərazidə mövcudluğuna dair məlumatın verilməsi qaydası, Azərbaycan Respublikasının ərazisində zərərli orqanizmlərin aşkarlanmasına dair mümkün mənbələrdən məlumatların çevik toplanması, dəqiqləşdirilməsi, zərərli orqanizmin identifikasiyası və mövcudluğunun təsdiqi qaydaları, ümumi monitorinqlə bağlı elmi-tədqiqat müəssisələrindən, universitetlərdən, ictimai təşkilatlardan, alimlərdən, tədqiqatçılardan, məsləhətçilərdən, elmi jurnallardan məlumatların toplanması və təhlili ilə bağlı müddəalar ətraflı müzakirə edilib. Görüşdə Qanun layihəsində yer alan anlayışlar, yeni terminlər, laboratoriyalarda zərərli orqanizmin identifikasiyasının həyata keçirilməsi, mövcudluğunun və yayılma vəziyyətinin rəsmi təsdiqi qaydası, risk qiymətləndirmələrinin aparılmasında alim və mütəxəssislərin yaxından iştirakının məqsədəuyğunluğu, o cümlədən inteqrir mübarizə ilə bağlı alimlərin rəy və təklifləri dinlənilib. Qanun layihəsinin hazırlanmasının ölkədə bitki sağlamlığı sahəsində mövcud olan problemlərin həllində mühüm addım olması alim və mütəxəsislər tərəfindən xüsusi vurğulanıb. Görüşdə digər maraq doğuran suallar cavablandırılıb.
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən elan edilən bu günün məqsədi bitki sağlamlığının qorunmasının qlobal miqyasda əhəmiyyətini vurğulamaq və bu sahədə ictimaiyyəti maarifləndirməkdir. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən ölkəmizdə bitki sağlamlığının qorunması, həmçinin xəstəliklərin, zərərvericilərin vaxtında aşkarlanaraq onlara qarşı effektiv mübarizə tədbirlərinin görülməsi məqsədilə mütəmadi tədbirlər həyata keçirilir. Qida zəncirinin əsas elementlərindən olan bitki sağlamlığı sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində AQTA tərəfindən yeni “Bitki sağlamlığı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanun layihəsi hazırlanıb. Qanun layihəsinin məqsədləri əsasəsn bitki xəstəliklərinə qarşı mübarizə metodlarını daha da təkmilləşdirmək, pestisidlərin, aqrokimyəvi maddələrin düzgün istifadəsini nəzarət altına almaq, kənd təsərrüfatı məhsullarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğunu təmin etməkdir. Həmçinin bitki sağlamlığının təmin olunmasında Azərbaycan Qida Təhlükəsizlyi İnstitutunun ixtisaslaşmış laboratoriyaları xüsusi rola malikdir. Mərkəzi Fitosanitar Laboratoriyasında entomoloji, herboloji, fitohelmintoloji, mikoloji, bakterioloji və virusoloji ekspertizalar aparılır. Kompleks Tədqiqatlar Laboratoriyasında beynəlxalq metodlardan istifadə edilərək, pestisid və aqrokimyəvi maddələrin laboratoriya sınaqları həyata keçirilir. Milli Referens Laboratoriyasında meyvə-tərəvəz məhsullarında pestisidlərin qalıq miqdarları təyin olunur. Eyni zamanda Xaçmaz, Lənkəran və Tovuz Regional Sınaq Laboratoriyalarında bitki xəstəliklərinin aşkar olunması istiqamətində ən müasir laborator sınaqlar həyata keçirir. Eləcə də fitosanitar sahədə nəzarətin daha da gücləndirilməsi və işin səmərəli təşkili məqsədilə Səyyar Fitosanitar Laboratoriya fəaliyyət göstərir.
Bitki sağlamlığının qorunması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmlərdən qorumaq və onların mənbələrini vaxtında aşkarlamaq məqsədilə karantin nəzarətində olan materiallarda müntəzəm olaraq müşahidələrin aparılması, fitosanitar ekspertizaların keçirilməsi və profilaktik tədbirlərin görülməsi istiqamətində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin müfəttişləri tərəfindən fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir. Milli Monitorinq Planı çərçivəsində Agentliyin Şəki-Zaqatala regional bölməsinin əməkdaşları tərəfindən ilkin istehsal təsərrüfatlarında keçirilmiş fitosanitar monitorinqlər zamanı simptomlu bitki hissələrindən nümunələr götürülərək laborator müayinələrə cəlb edilib. Müayinələr nəticəsində Şəki rayonunun Öryət və Çeşməli kəndləri ərazisində yerləşən tumlu-çəyirdəkli meyvə bağlarında karantin tətbiq edilən göbələk mənşəli Qonur monilioz çürümə xəstəliyi aşkarlanıb. Monitorinq zamanı həmçinin bağçılıq təsərrüfatlarında Qəhvəyi mərmər bağacığı, Şaftalı meyvəyeyəni, Qərb çiçək tripsi və Şərq meyvəyeyəni kimi karantin tətbiq edilən zərərvericilərin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək məqsədilə feromon tələlər asılıb. Sahə aqronomu və texniki işçilərlə söhbətlər aparılıb, zərərvericilərlə mübarizə üsulları əks olunan maarifləndirici çap materialları paylanıb. Eyni zamanda təsərrüfat sahiblərinə və işçilərə pestisid və aqrokimyəvi maddələrin saxlanması, daşınması, tətbiq reqlamenti, o cümlədən istifadəsi zamanı təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması barədə tövsiyələr verilib.
