Giriş
AQTİ mütəxəssisləri tərəfindən Asiya giləmeyvə drozofilasının risk təhlili hazırlanıb
2 İyun 2022 12:41
Ölkəmizdə karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlər üzrə risklərin idarə edilməsi məqsədilə karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərin elmi risk təhlili davam etdirilir. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun (AQTİ) mütəxəssisləri tərəfindən Asiya giləmeyvə drozofilasının (Drosophila suzukii, Matsumura) ekspress risk təhlili hazırlanıb. Risk təhlili xidməti istifadə üçün Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinə təqdim edilib.
Sənəddə 2021-ci ilin oktyabr ayında AQTİ-nin Tovuz Regional Sınaq Laboratoriyasına daxil olan nümunələrdən beş ədədində Asiya giləmeyvə drozofilasına rast gəlindiyi qeyd olunur. Qeyd edək ki, Asiya giləmeyvə drozofilası ilə bağlı ilk aşkarlanma 1980-ci ildə ABŞ-nin Havay adasında qeydə alınıb.
Asiya giləmeyvə drozofilası kivi (Actinidia chinensis), portağal (Citrus sinensis), xurma (Diospyros kaki), iydə (Elaeagnus umbellata), Yapon əzgili (Eriobotrya japonica), çiyələk (Fragaria x ananassa), alma (Malus domestica), armud (Pyrus communis), ərik (Prunus armeniaca), gilas (Prunus avium), gavalı (Prunus domestica), şaftalı (Prunus persica), böyürtkən (Rubus fruticosus), moruq (Rubus idaeus), qaragilə (Vaccinium corymbosum), üzüm (Vitis vinifera), əncir (Ficus carica), manqo (Mangifera indica) və pomidor (Solanum lycopersicum) bitkilərinin zərərvericisidir.
Optimal şəraitdə ildə 7-15 nəsil verə bilən bu zərərvericinin ümumi inkişaf dövrü iqlim şəraitindən asılı olaraq, 1-2 həftə ərzində tamamlana bilir. Zərərverici digər Drosophila növlərindən fərqli olaraq, yumurtalarını ağaclarda yetişmiş sağlam meyvələrə qoyur. Sürfələr isə meyvə ləti ilə qidalanaraq, ona ciddi zərər vurur. Sürfələrin qidalanması meyvə toxumasında batıqların yaranmasına gətirib çıxarır. Bu səbəbdən onların əmtəəlik keyfiyyətini aşağı salır. Meyvədə birdən çox sürfə ola bildiyi üçün onda yumşalma və çürümə əlamətləri sürətlə artır. Beləliklə, ikinci dərəcəli göbələk və bakterial xəstəliklərin yaranmasına şərait yaradır.
Oxşar xəbərlər
Quş qripi xəstəliyi ilə bağlı tətbiq edilmiş bəzi məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatına əsasən, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Minnesota, Oklahoma, Tennessi və Arizona ştatlarında qeydə alınmış yüksək patogen quş qripi xəstəliyi aradan qaldırılıb. Belə ki, qeyd olunan inzibati ərazi vahidlərində ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə əsasən, bu xəstəliyin ləğv edilməsindən sonra gözləmə müddəti başa çatıb və epizootik sağlamlıq statusu bərpa olunub. Bununla əlaqədar, respublika ərazisinin həmin yoluxucu xəstəlikdən qorunması məqsədilə həmin inzibati ərazi vahidlərinə tətbiq edilmiş məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Quş qripi xəstəliyi ilə bağlı tətbiq edilmiş bəzi məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatına əsasən, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Minnesota, Oklahoma, Tennessi və Arizona ştatlarında qeydə alınmış yüksək patogen quş qripi xəstəliyi aradan qaldırılıb. Belə ki, qeyd olunan inzibati ərazi vahidlərində ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə əsasən, bu xəstəliyin ləğv edilməsindən sonra gözləmə müddəti başa çatıb və epizootik sağlamlıq statusu bərpa olunub. Bununla əlaqədar, respublika ərazisinin həmin yoluxucu xəstəlikdən qorunması məqsədilə həmin inzibati ərazi vahidlərinə tətbiq edilmiş məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq bəzi məhdudiyyətlər tətbiq olunub
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatlarına əsasən, Çin Xalq Respublikasının Sincan Uyğur muxtar regionunda xırdabuynuzlu heyvanların taun, Andorra Knyazlığının Ordino inzibati ərazi vahidində blutanq, Tunis Respublikasının Aryana, Ben-Arous, Beca, Qafsa, Cenduba, Mahdiya, Manuba, Sfax, Silyana, Susa, Zaqvan, Kebili, Medenin vilayətlərində, Koreya Respublikasının Collanam-do əyalətində, Slovakiya Respublikasının Trnavsk, Bratislava diyarlarında isə dabaq xəstəliyi aşkarlanıb. Bundan başqa, Polşa Respublikasının Podkarpatsk, Malopolsk inzibati ərazilərində, Şimali Makedoniya Respublikasının Poloq regionunda Nyukasl, Kamboca Krallığının Kamponq Çnanq, Prea Sianuk əyalətlərində, Şotlandiyanın Haylənd inzibati ərazi vahidində, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Nyu-Cersi ştatında, Polşa Respublikasının Sventokşisk inzibati ərazisində, Nigeriya Federativ Respublikasının Kaduna, Zamfara ştatlarında, Toqo Respublikasının Mərkəz, Maritaym vilayətlərində, Banqladeş Xalq Respublikasının Kxulna vilayətində, Hindistan Respublikasının Karnataka ştatında, Toqo Respublikasının Maritaym vilayətində, İngiltərənin Şimal-Şərqi İngiltərə regionunda isə yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Respublika ərazisinin qeyd olunan yoluxucu xəstəliklərdən qorunması üçün zonalaşma prinsipi nəzərə alınmaqla, diri iri və xırdabuynuzlu heyvanların, onlara aid məhsulların, habelə diri quş və quşçuluq məhsullarının idxalı və tranzit daşınması ilə bağlı ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə uyğun olaraq müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
