“AQTA maarifləndirir” - Bayramda məhsul alarkən nələrə diqqət etməli?

28 Dekabr 2018 00:00

Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) iləModern.az saytının birgə layihəsi olan “AQTA maarifləndirir” rubrikası davam edir. Rubrika çərçivəsində AQTA və Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən hazırlanan maarifləndirici materaillar, sağlam qidalanma ilə bağlı tövsiyələr, yaxud gündəlik istifadə etdiyimiz qidalarla bağlı məsləhətlər oxucuların diqqətinə çatdırılır. Bu dəfəki maarifləndirici mövzumuz isə “Bayram günlərində qida məhsulları alarkən diqqət edilməli olan məqamlar” haqqında olacaq.

Bayram günülərini daha yaddaqalan və təmtəraqlı qeyd etmək üçün çox saylı qida məhsulları hazırlanır və eyni vaxtda süfrələrə düzülür. Həmin qida məhsullarını hazırlayarkən və qəbul edərkən bir sıra təhlükəsizlik qaydalarına diqqət yetirmək vacibdir.

Qida zəhərlənmələri hallarının qarşısını almaq və təhlükəsiz qida qəbul etmək üçün yeməklərin hazırlandıqdan sonra bir neçə gün saxlanılmaması tövsiyə olunur. Bundan başqa ət və ət məhsullarının donunun açılması prosesini və bişirmə temperaturunu düzgün seçmək, həmçinin meyvə-tərəvəzin yuyulma qaydalarına əməl etmək lazımdır. Belə ki, düzgün yuyulmayan meyvə-tərəvəzin üzərində zərərli orqanizmlərin qalması qida zəhərlənmələrinə səbəb ola bilər.

Yeni il süfrəsində balıqdan hazırlanan yeməklər xüsusi yer tutur. Balıq məhsulu alarkən məhsulun təzəliyindən əmin olmaq və evə gətirdikdən sonra onu düzgün saxlamaq tövsiyə olunur. Alış-veriş edərkən tez xarab olan məhsulları (soyudulmuş, dondurulmuş məhsulları) sonda almaq məsləhət görülür. Çünki bu kimi qidalar mikrobioloji çirklənməyə daha çox məruz qalır.

Bayram günlərində qidalanma zamanı soyuq qida zəncirinin qorunması və mal qonşuluğu prinsipinə əməl olunması qida təhlükəsizliyi baxımından olduqca vacibdir.  Ət, süd, balıq və donmuş qida kimi həssas məhsulların temperatur dəyişiklikləri zərərli mikroorqanizmlərin çoxalmasına səbəb olur. Bu isə məhsulların fiziki, kimyəvi və əmtəə görünüşünə mənfi təsir göstərir. Odur ki, zərərli mikroorqanizmlərin çoxalmasının qarşısını almaq və qidaların təzə qalması üçün soyuq zəncir istehsaldan istehlaka kimi bütün mərhələlərdə qırılmamalıdır. Bundan başqa məhsulların fərdi xüsusiyyətlərini və uyğunluqlarını mümkün qədər nəzərə almaq və onları ən münasib şəraitlərdə saxlamaq lazımdır.

Yeni il ilə əlaqədar içərisində qida məhsulları olan hədiyyə qutularına da maraq artır. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi vətəndaşları satışa çıxarılan bu cür hədiyyə qutularını alarkən diqqətli olmağa çağırır.

İlk növbədə yeni il üçün hazırlanan hədiyyə qutularının üzərində qeyd olunan istehsal və son istifadə tarixinin qutunun içərisinə yerləşdirilən qida məhsullarına aid olmadığını bilmək vacibdir. İstehlakçılar belə məhsulları alarkən qida məhsulunun çeşidindən asılı olaraq adı, tərkibi, miqdarı (kütlə, həcm), istehsal  və son istifadə tarixi, saxlanma şərtləri, istehsalçının adı və ünvanı, istifadəyə dair tövsiyələr və ya məhdudiyyətlər, qida dəyəri göstəriciləri kimi məlumatlara diqqət yetirməlidirlər.

Agentlik vətəndaşlardan yeni il hədiyyə qutularında istifadə olunan qida məhsullarının tərkibi, istifadə müddəti, saxlanma şəraiti və s. ilə bağlı şübhələri olduğu halda Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin 1003 nömrəli “Çağrı Mərkəzi”nə məlumat verməyi xahiş edir.