Bioloji parçalana bilən materialların faydası nədir?
27 Avqust 2024 09:43

Qida sənayesində geniş istifadə olunan qablaşdırma materiallarından biri də plastik qablaşdırmadır. Dünyada hər il 250 milyon tondan çox istehsal edilən polistirol, polipropilen, polietilen, polimetilmetakrilat və polivinilxlorid kimi neft əsaslı sintetik plastiklər gündəlik həyatımızın bütün sahələrində geniş istifadə olunur. Belə neft əsaslı sintetik qablaşdırma materiallarının çürüməsi isə əsrlər ərzində baş verir. Nəticədə təbiətdə uzun müddət parçalana bilmədiyi üçün ətraf mühitin çirklənməsinə və digər zəhərli təsirlərə səbəb olur. Bu materiallardan yaranan tullantıların artması ekoloji problemlərə gətirib çıxarır.
Artan ekoloji problemlərin qarşısını almaq üçün sintetik qablaşdırma materiallarına alternativ olaraq bioloji parçalana bilən qida qablaşdırma materiallarının istifadəsini artırmaq məqsədəuyğundur. Plastik qablaşdırma ilə müqayisədə bioloji parçalana bilən qablaşdırma materialları faydalı ömrünü tamamladıqdan sonra parçalanmaqla ətraf mühitin çirklənməsinin qarşısını alır və özündən zərərli maddələr buraxmır. Çünki bu materialların istehsalında təbii ehtiyatlardan istifadə edilir. Bioloji parçalana bilən materiallara nişasta, sellüloza törəmələri, polihidroksialkonatlar, polilaktik turşu, poli-β-hidroksibutirat, polikaprolakton, polivinil spirti və xitosan kimi maddələr daxildir. Bioloji parçalana bilən materiallar müxtəlif mənbələrdən əldə edilə bilir və əsasən bioplastiklər, sellüloz, kağız və karton, dəniz yosunu və göbələk kimi növləri var.
Bioloji materiallardan hazırlanmış qablaşdırma materialları E.coli, listeria və göbələkləri məhv etməklə qida məhsullarını daha uzun müddət təzə saxlamaq xüsusiyyətinə malikdir. Ənənəvi plastik qablaşdırma materialları ilə müqayisədə bioloji parçalana bilən materialların parçalanaraq ətraf mühitə və qida məhsullarına zərərli kimyəvi maddələr yaymaq ehtimalı yoxdur.
Oxşar xəbərlər

"Fish home" restoranında ciddi nöqsanlar aşkarlanıb
Binəqədi rayonu, Nizami Nərimanov küçəsi 15F ünvanında fəaliyyət göstərən fiziki şəxs Sayılov Məqsud Əzizağa oğluna məxsus “Fish home” restoranında AQTA əməkdaşları tərəfindən keçirilmiş yoxlama zamanı ciddi nöqsanlar aşkarlanıb. Belə ki, iaşə müəssisəsində mənşə sənədləri olmayan qida məhsulları (yağ, balıq və ət məhsulları) aşkarlanıb. Həmçinin qida məhsullarının hazırlanması zamanı çarpaz çirklənmə riskinin yarandığı, qida məhsullarının döşəmə və divardan ara məsafəsi gözlənilmədən saxlandığı, mətbəx sahəsində yerləşdirilmiş soyuducunun rəflərinin korroziyaya uğradığı, mal qonşuluğu və texnoloji ardıcıllıq prinsipinin pozulduğu, işçilər üçün soyunub-geyinmə sahəsinin təşkil edilmədiyi və gigiyenik təlimlərə cəlb edilmədiyi məlum olub. Məhsullardan nümunələr götürülərək laborator müayinələrə cəlb olunub. Faktla bağlı sahibkar barəsində inzibati protokol tərtib edilib və qida obyektində xidmətlərin göstərilməsinin dayandırılması barədə məhdudlaşdırıcı tədbir görülüb.

İdxal olunan nektarin və şaftalı tinglərində virus aşkarlanıb
Nəzarət tədbirləri çərçivəsində “Agro Plant” MMC-nin Türkiyədən idxal etdiyi nektarin və şaftalı tinglərindən AQTA əməkdaşları tərəfindən götürülmüş nümunələrin müayinəsi nəticəsində məhsul partiyasında şarka virusu aşkarlanıb. Faktla bağlı 18000 ədəd nektarin, 18240 ədəd şaftalı tinginin gömrük ərazisinin hüdudlarından kənara çıxarılması və ya məhv olunması barədə qərar qəbul edilib, hazırda qanunvericiliyə uyğun müvafiq tədbirlər görülməkdədir. Qeyd edək ki, şarka virusu meyvə ağaclarında, xüsusilə nektarin, şaftalı, gavalı və albalıda ciddi xəstəliklərə səbəb olur. Virus bitkilərin inkişafını zəiflədir və məhsuldarlığı əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.

“Sağlam məktəbli” layihəsi davam edir
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən “Sağlam məktəbli” layihəsi çərçivəsində ümumi təhsil müəssisələrində maarifləndirmə tədbirləri davam etdirilir. Məktəblilər arasında sağlam qidalanmanın təşviqi məqsədilə növbəti görüş Kaspi liseyinin müraciəti əsasında adıçəkilən məktəbdə keçirilib. Tədbirdə iştirak edən 70-ə yaxın məktəbliyə Agentliyin fəaliyyət istiqamətləri, eləcə də qida təhlükəsizliyinin təmin olunması və sağlam qidalanmanın əhəmiyyəti barədə məlumat verilib. Şagirdlər öz növbələrində zərərli qidaların insan sağlamlığına mənfi təsirlərini əks etdirən səhnəcik nümayiş etdiriblər. Daha sonra Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən “Təhlükəsiz qidalanma necə olmalıdır?” və “Şəkərin insan sağlamlığına zərərləri” mövzularında təqdimatlar edilib. Görüşdə qidalanma mövzusunda məktəbliləri maraqlandıran suallar cavablandırılıb, onlara maarifləndirici bukletlər paylanılıb. Eləcə də qida təhlükəsizliyi ilə bağlı xoşagəlməz halla qarşılaşdıqda və ya sağlam qidalanma ilə əlaqədar suallar yarandıqda AQTA-nın “1003-Çağrı Mərkəzi”nə müraciət edə biləcəkləri şagirdlərin diqqətinə çatdırılıb. Qeyd edək ki, “Sağlam məktəbli” layihəsi məktəblilər arasında sağlam qidalanmanının təşviq olunması, qida təhlükəsizliyi anlayışının təbliğ edilməsi və şagirdlərə qida təhlükəsizliyi vərdişlərinin aşılanması məqsədilə həyata keçirilir.