Giriş
Məktəbəqədər yaşlı uşaqların qidalanması necə təşkil olunmalıdır?
26 Yanvar 2024 10:16
Məktəbəqədər yaşlı uşaqların normal inkişafını təmin etmək üçün onlar yaşlarına uyğun düzgün qidalandırılmalıdır.
Uşaqların anadan olandan sonra ilk 2 il ərzində ana südü ilə qidalanması onları xəstəliklərdən qoruyur, beynin inkişafını sürətləndirir. Ana südü uşaqların təhlükəsiz və bəsləyici qida ilə təminatına zəmanət verir. BMT-nin Uşaq Fondunun və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyəsinə əsasən, körpələr doğulduqdan 1 saat sonra ana südü ilə qidalanmağa başlamalı və ilk 6 ayda yalnız ana südü ilə qidalanmalıdırlar. Bu proses minimum 2 yaş tamam olana qədər davam etdirilməlidir.
6 aydan sonra azyaşlıların qida rasionu əsasən taxıl məhsullarından, həmçinin az miqdarda meyvə, tərəvəz, yumurta, süd məhsulları, balıq və ya qırmızı ətdən ibarət olmalıdır. Bəzən uşaqlara daha çox duz, şəkər və yağ ehtiva edən qidalar verilir. Lakin zaman keçdikcə belə qidalanmanın mənfi təsirləri ortaya çıxır. Erkən uşaqlıq dövründə uşaqların qeyri-zəngin qidalarla qidalandırılması onların immunitetinin aşağı düşməsinə, gözlərinin zəifləməsinə, əsas vitamin və qida maddələrinin çatışmazlığına səbəb ola bilər.
Sağlam qida rasionunun təşkili ilə yanaşı, qidalanma vərdişləri də uşaqların sağlam böyüməsi üçün vacib məsələlərdən biridir. Belə ki, ev və bağça kimi uşaqların zamanının əsas hissəsinin keçdiyi mühitlər onların qidalanma vərdişlərinin formalaşmasına təsir göstərir. Məktəbəqədər yaşlı uşaqlar üçün qidalanma zamanı nəzərə alınması vacib olan faydalı məsləhətlər isə bunlardır:
- Uşaqların qidalanması üçün ev şəraitində yemək hazırlamaq, onlara müntəzəm olaraq planlaşdırılmış qəlyanaltılar vermək, planlaşdırılmamış qidalanmanı məhdudlaşdırmaq;
- Qidalanma zamanı uşaqların diqqətini qidaya yönləndirərək onları düzgün olmayan davranışlardan (qida, əşya və oyuncaqlarla oynamaq və s.) çəkindirmək;
- Qidalanma zamanı qaçmaq və ya oynamaq qidanın nəfəs borusuna gedərək boğulma ehtimalını yaratması səbəbindən uşağın oturmuş halda olmasına əmin olmaq;
- Uşaqlara zamanla müxtəlif çeşid qidaları təklif etmək. Çünki onlar getdikcə demək olar ki, bütün qidalardan istifadə etməyi öyrənəcəklər.
- Yemək vaxtını mümkün qədər xoş keçirmək və uşaqları qidalanmaya məcbur etməmək. Çünki məcburiyyət həddindən artıq qidalanmaya səbəb ola bilər ki, bu hal da uşaqların kökəlməsinə gətirib çıxarar.
- Sağlam qidalanma vərdişlərində nümunəvi davranmaq. Belə ki, uşağın bu vərdişlərə yiyələnməsi üçün valideyn sağlam qidalanmalı, övladı üçün nümunə olmalıdır.
Qeyd edək ki, sağlam qidalanma ilə yanaşı, məktəbəqədər yaşlı uşaqlar gündəlik fiziki fəaliyyətə də təşviq olunmalıdır.
Məqalə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Elmi Araşdırmalar Mərkəzinin Qida təhlükəsizliyi və risklərin qiymətləndirilməsi şöbəsinin böyük mütəxəssisi Cəmilə Hacızadə Atakişili tərəfindən hazırlanıb.
Oxşar xəbərlər
Qurban bayramı ilə bağlı hazırlıq işləri davam edir
6-7 iyun tarixlərində qeyd olunacaq Qurban bayramı günlərində daha çox heyvanın kəsimi və satışının həyata keçirildiyini nəzərə alaraq, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi aidiyyəti dövlət orqanları ilə birgə əhalinin təhlükəsiz ət və ət məhsulları ilə təmin edilməsi istiqamətində aparılan tədbirlərin miqyasını genişləndirib.
Biləsuvarda “Nur” şadlıq sarayında nöqsanlar aşkarlanıb
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin əməkdaşları Biləsuvar rayonu, Xırmandalı kəndində fəaliyyət göstərən Muxtarzadə Səbuhi Əlirahim oğluna məxsus “Nur” şadlıq sarayında yoxlama keçirib.
AQTA ilə Səudiyyə Ərəbistanının Ətraf Mühit, Su və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının paytaxtı Ər-Riyad şəhərində Azərbaycan Hökuməti ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı Hökuməti arasında iqtisadiyyat, ticarət, investisiya, texnologiya, mədəniyyət, idman və gənclər sahələrində əməkdaşlığa dair Müştərək Komissiyanın 8-ci iclası keçirilib.
