Giriş
AQTA-nın 5 illik yubileyi qeyd olunub
7 İyun 2023 16:34
Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) fəaliyyətə başlamasının 5 illik yubileyi və 7 İyun–Ümumdünya Qida Təhlükəsizliyi Günü münasibətilə tədbir təşkil edilib.
Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Fəxri xiyabanda Ulu Öndər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib, ruhuna dərin hörmət və ehtiramlarını bildirib, abidəsi önünə gül dəstələri düzüblər.
Ziyarətdən sonra AQTA-nın inzibati binasında tədbir təşkil olunub. Əvvəlcə Agentliyin 5 illik fəaliyyətinə həsr edilən «5 dəqiqədə 5 il» adlı videoçarx nümayiş etdirilib.
Tədbirdə çıxış edən AQTA sədri Qoşqar Təhməzli Agentliyin fəaliyyətə başlamasının 5 ilinin tamam olması və 7 İyun-Ümumdünya Qida Təhlükəsizliyi Günü münasibətilə iştirakçıları təbrik edib. Q.Təhməzli daha sonra AQTA-nın ötən dövrdəki fəaliyyətinə nəzər salıb, qarşıda duran vəzifələrdən danışıb. Agentliyin sədri vurğulayıb ki, Prezident İlham Əliyev tərəfindən müasir dövrün çağırış və tələblərinə uyğun olaraq, son illər respublikamızda qida təhlükəsizliyi sahəsində aparılan islahatlar əhalinin daha təhlükəsiz qida məhsulları ilə təmin edilməsinə, ixrac potensialının artırılmasına mühüm töhfələr verib. Ölkə prezidenti tərəfindən təsdiq olunan “Azərbaycan Respublikasında qida təhlükəsizliyinin təmin olunmasına dair 2019-2025-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nda 7 il ərzində qida təhlükəsizliyi, heyvan və bitki sağlamlığı sahəsində sistemin qurulması ilə bağlı 12 prioritet istiqamət üzrə 71 tədbir müəyyənləşdirilib. Həmin tədbirlərdən 42-si artıq icra olunub, 29 tədbirin icrası davam etdirilir. 2022-ci il 24 iyun tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən imzalanan “Qida təhlükəsizliyi haqqında” Qanun bu il yanvarın 1-dən qüvvəyə minib. Bu qanun qida təhlükəsizliyi sistemi üzrə hüquqi bazanı gücləndirib, vətəndaşlarımızın həyat və sağlamlığına təhlükə yarada biləcək halların qarşısının alınmasında mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, bu qanun dövlətin siyasi xəttinə uyğun olaraq, sahibkarlara göstərilən dəstəyin davamı kimi öz töhfəsini verir. Q.Təhməzli çıxışı zamanı AQTA-nın beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsində bir sıra uğurlar əldə etdiyini və sahibkarlara göstərilən xidmətlərin təkmilləşdirildiyini də vurğulayıb. Eyni zamanda Agentliyin tabeliyindəki Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun fəaliyyətinə toxunub. İnstitutda yüksək nəticələrin əldə olunduğunu vurğulayan AQTA sədri laborator müayinələrin dəqiqlik əmsalının 95 faizə yüksəldiyini, nəticəsi uyğunsuz çıxan müayinələrin ümumi müayinələrdə payının isə 2.6 faizdən 0.31 faizə endiyini qeyd edib.
Tədbirdə daha sonra 5 il ərzində qida təhlükəsizliyi, heyvan və bitki sağlamlığı sahələrində görülən işlərlə bağlı məlumat verilib, nailiyyətlər nəzərə çatdırılıb. Bildirilib ki, AQTA fəaliyyətə başladığı dövrdən indiyədək 9027 yoxlama həyata keçirilib. Nəzarət tədbirləri nəticəsində təkrar yoxlama aparılan 600-dən çox müəssisə sağlamlaşdırılıb. Uyğunsuz nəticələr aşkarlanan yoxlamaların payı 89 faizdən 69 faizə qədər azalıb. Azərbaycandan Avropa İttifaqına üzv ölkələrə ixrac edilən fındıq məhsullarında aflatoksin aşkarlanması ilə bağlı daxil olan bildirişlərin illik sayı 2 dəfədən çox azalıb. Rusiya Federasiyasının Baytarlıq və Fitosanitar Nəzarət üzrə Federal Xidməti tərəfindən Azərbaycandan pomidor və alma məhsulunun ixraci ilə əlaqədar tətbiq edilən məhdudiyyətlər tamamilə aradan qaldırılıb. Ölkəmizdən Türkiyə Respublikasına heyvan və heyvan mənşəli məhsulların ixracı zamanı tətbiq olunan nodulyar dermatit xəstəliyi ilə bağlı məhdudiyyət və atların manqo xəstəliyi ilə əlaqədar respublikamızdan Qazaxıstana at ixracı və tranzitinə tətbiq edilən məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb.
Həmçinin heyvanların identifikasiyası və qeydiyyatı sistemi formalaşdırılıb və ölkə ərazisində mərhələli şəkildə həyata keçirililir. Respublikamızda minimum tələblərə cavab verən heyvan kəsimi müəssisələrinin sayı 16-dən 106-ya çatdırılıb. 2018-2023-ci illər ərzində 3 240 adda baytarlıq preparatı dövlət qeydiyyatına alınaraq baytarlıq preparatlarının Dövlət Reyestrinə daxil edilib. AQTA fəaliyyətə başladığı dövrdən idxal və ixrac sahəsində 33 ölkə ilə 88 baytarlıq sertifikatı forması qarşılıqlı razılaşdırılıb. İnsanlar arasında zoonoz xəstəliklərə yoluxan şəxslərin sayı 2.5 dəfə azalıb. Zoonoz xəstəliklərə yoluxan heyvanların ümumi heyvan sayında payı 5 faizdən 2.3 faizə qədər azalıb. Ölkəmizdə ilk dəfə olaraq cari il yanvarın 19-da helikopterlə aidiyyəti qurumların mütəxəssislərinin iştirakı ilə ətyeyən vəhşi heyvanların məskunlaşdığı Şamaxı, Ağsu, İsmayıllı, Qəbələ və Oğuz rayonlarının 48 kəndətrafı və meşəlik sahəsinə aldadıcı yem vasitəsini səpələməklə peyvəndləmə tədbirləri həyata keçirilib.
Eyni zamanda, respublikamıza virus və bakteriyaların daxil olmasının qarşısının alınması məqsədilə 23 ölkəyə əlavə idxal tələbləri müəyyənləşdirilib. Həmçinin bu məqsədlə təsərrüfatlarda mütəmadi olaraq monitorinqlər keçirilir, idxal və ixrac edilən məhsul partiyaları təyin olunmuş tezliklərlə virusoloji müayinələrə cəlb edilir. Karantin tətbiq olunan zərərli orqanizmlərin ölkə üzrə yayılma arealı müəyyənləşdirilərək xəritələşdirilməsi həyata keçirilir. Bitki sağlamlığının izlənməsi istiqamətində Milli Monitorinq Planı hazırlanıb və icrası təmin olunur. Təsərrüfatlarda aparılan monitorinqlərin elektron modulu hazırlanıb. Fitosanitar nəzarət çərçivəsində 180 pomidor istehsalı təsərrüfatında sağlamlaşdırma tədbirləri aparılıb. Ölkədə bitki sağlamlığının izlənilməsi məqsədilə 2 500 pomidor, 326 alma, 1 062 kartof, 68 soğan təsərrüfatında və 64 meyvə bağında monitorinqlər aparılaraq təsərrüfat subyektlərinin reyestri formalaşdırılır. Bitki mühafizəsi vasitələrinin qeydiyyatının və idxalı prosedurlarının sadələşdirilməsi ilə əlaqədar olaraq preparatın ilkin və təkrar dövlət qeydiyyatına alınması zamanı təqdim edilən sənədlərlə bağlı tələblər sadələşdirilir. Bundan əlavə, preparatın təkrar dövlət qeydiyyatına alınması üçün sahibkar tərəfindən bir ay öncədən ediləcək müraciətin vaxtı üç ay öncəyə qədər uzadılıb. Müxtəlif dövlətlərdən idxal olunan bitki və bitkiçilik məhsullarında aşkarlanan uyğunsuzluqlarla əlaqədar həmin ölkələrə 917 bildiriş göndərilib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının, Beynəlxalq Konvensiyaların, Avropa Birliyinin və Tükiyənin təcrübələri nəzərə alınaraq, ilk dəfə Azərbaycanda 238 adda təsiredici maddənin qadağan olunması barədə siyahı hazırlanaraq təsdiq edilib.
Tədbirdə daha sonra AQTA-nın yeni veb-saytının və mobil tətbiqinin təqdimatı olub.
Tədbirin sonunda Agentliyin fəaliyyətində fərqlənən əməkdaşlar təltif edilib.
Oxşar xəbərlər
Ağdaşda ictimai iaşə obyektinin qanunsuz fəaliyyət göstərdiyi aşkarlanıb
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin əməkdaşları Ağdaş şəhəri, M.İsayev küçəsində fəaliyyət göstərən, fiziki şəxs Mirzalıyev Namiq Həmdiyə oğluna məxsus ictimai iaşə obyektində yoxlama keçirib. Baxış zamanı ictimai iaşə obyektində normativ hüquqi aktların, sanitariya norma və qaydalarının, gigiyena normativlərinin tələblərinin pozulduğu aşkarlanıb. Belə ki, iaşə obyektinin qida təhlükəsizliyi qeydiyyatından keçmədən fəaliyyət göstərdiyi, həmçinin sanitar-texniki və sanitar-gigiyenik vəziyyətin qənaətbəxş olmadığı, döşəmə, divar, tavanın təmirsiz olduğu və çirkləndiyi, qida məhsulları və qablar üçün ayrıca yuma sahəsinin təşkil edilmədiyi və antisanitar şəraitdə yuyulduğu, işçi heyətin tibbi müayinədən keçmədiyi, müvafiq təmizlik işlərinin görülmədiyi və digər nöqsanlar müəyyən olunub. Faktla bağlı nöqsanlar aradan qaldırılanadək ictimai iaşə obyektinin fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb, rəhbəri inzibati məsuliyyətə cəlb edilib.
Xaçmazda marketdə yararlılıq müddəti bitmiş qida məhsulları aşkarlanıb
Xaçmaz rayonu, Qaraqurtlu kəndində fəaliyyət göstərən, Məmmədov Hafiz Yusif oğluna məxsus “Nurxan” marketdə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin əməkdaşları tərəfindən keçirilmiş yoxlama zamanı texniki normativ hüquqi aktların tələblərinin pozulduğu məlum olub. Belə ki, marketin anbar sahəsində qida məhsullarının yerdən, divardan ara məsafəsi gözlənilmədən saxlandığı, işçilərin ilkin və dövri tibbi müayinədən keçmədiyi, məhsulların saxlanma qaydalarına riayət olunmadığı, müvafiq təmizlik işlərinin görülmədiyi müəyyən edilib. Eyni zamanda yararlılıq müddəti bitmiş qida məhsullarının satışa çıxarıldığı aşkarlanıb. Fakta bağlı sahibkar barəsində inzibati protokol tərtib edilib, istehlaka yararsız məhsullar satışdan çıxarılıb və qanunvericiliyə uyğun digər zəruri tədbirlər görülüb.
Dabaq və quş qripi xəstəliyi ilə bağlı bəzi məhdudiyyətlər tətbiq olunub
Küveyt Dövlətinin Əl-Cəhra əyalətində dabaq, Kamboca Krallığının Kratex əyalətində, Liberiya Respublikasının Bonq bölgəsində, Vyetnam Sosialist Respublikasının Nqhe An, Tiyen Gianq, Tuyen Quanq, Lonq An, Quanq Tri əyalətlərində, Polşa Respublikasının Pomorsk inzibati ərazisində isə yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Bu barədə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatından (ÜHST) Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinə rəsmi məlumatlar daxil olub. Respublika ərazisinin qeyd olunan yoluxucu xəstəliklərdən qorunması üçün zonalaşma prinsipi nəzərə alınmaqla, dabaq xəstəliyi baş vermiş təsərrüfatdan 10 km radiusda olan ərazilərdən cütdırnaqlı heyvanların, habelə onlara aid xammal və məhsulların idxalına və tranzit daşınmasına, quş qripi xəstəliyi baş vermiş təsərrüfatdan 10 km radiusda olan məsafədə yerləşən müəssisələrdən isə diri quş və quşçuluq məhsullarının idxalına ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə uyğun olaraq, müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
