Giriş
AQTA-nın əməkdaşı pestisidlərlə bağlı Türkiyədə keçirilən görüşdə iştirak edib
21 Avqust 2023 17:56
Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) mütəxəssisi "Mərkəzi Asiya ölkələrində və Türkiyədə pestisidlərin dövriyyəsinin idarə olunması və Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərə (DÜÇ) aid edilən pestisidlərin zərərsizləşdirilməsi" mövzusu üzrə Layihənin Rəhbər Komitə Üzvlərinin III Görüşündə iştirak edib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) dəstəyi ilə həyata keçirilən layihə çərçivəsində reallaşdırılan görüş Türkiyə Respublikasının Antalya şəhərində təşkil olunub. Tədbir layihə çərçivəsində görülmüş işləri nəzərdən keçirmək, pestisidlərin dövriyyəsi sahəsindəki problemləri müzakirə etmək, layihənin iş planını və onun müvafiq büdcəsini təsdiqləmək, əldə olunmuş təcrübələri bölümək və qarşılıqlı əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirmək məqsədilə keçirilib.
Görüşdə pestisidlərin Türkiyədə qeydiyyat sistemi və onların QR kodla izləmə sisteminin təmin edilməsi üzrə görülmüş işlər barədə məlumat verilib. Həmçinin bu sistem vasitəsilə Türkiyədə istehsal olunan və bu ölkəyə gətirilən preparatların etiketlərinə əlavə edilmiş QR kodla onların dövriyyəsinin bütün mərhələlərində izlənə bilmənin təmin olunması, o cümlədən boş pestisid qablarının idarəedilməsi mexanizminin müsbət tərəfləri barədə məlumatlar diqqətə çatdırılıb.
Tədbir çərçivəsində iştirakçılar Antalyada istixana şəraitində bitkilərin tozlandırılmasında istifadə edilən yabanı arıların yetişdirilməsi mərkəzi olan “Biobest” müəssisəsinə, bitkilərin xəstəlik və zərərvericilərinə qarşı bioloji mübarizənin aparılması məqsədilə istifadə edilən canlıların çoxaldıldığı "Biomortis" müəssisəsinə və bitki mühafizə vasitələri və aqrokimyəvi maddələrin satış mağazasına baxış keçiriblər. Eləcə də onlar zərərvericilərə qarşı inteqrir mübarizə tədbirləri ilə tanış olmaq üçün İsparta şəhərindəki IPM sınaq alma bağlarında olublar. İsparta Meyvəçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən iştirakçılara aparılmış elmi-tədqiqat işlərinin nəticələri, IPM işləri və onun faydaları barədə məlumat verilib.
Tədbir çərçivəsində AQTA-nın əməkdaşı Türkiyənin müvafiq dövlət qurumlarının nümayəndələri və beynəlxalq ekspertlərlə görüşlər keçirib. Görüşlərdə layihə çərçivəsində Azərbaycanda həyata keçirilməsi planlaşdırılan işlərə dəstək verilməsinə dair məsələlər müzakirə olunub.
Qeyd edək ki, "Mərkəzi Asiya ölkələrində və Türkiyədə pestisidlərin dövriyyəsinin idarə olunması və Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərə (DÜÇ) aid edilən pestisidlərin zərərsizləşdirilməsi" mövzusu üzrə Layihədə Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Tacikistan təmsil olunur.
Oxşar xəbərlər
Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə tədbirləri davam etdirilir
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş “Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı bitki mühafizəsinə dair Tədbirlər Planı”nın icrası məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Qəhvəyi mərmər bağacığının ölkə ərazisində yayılmasının qarşısının alınması istiqamətində müvafiq fitosanitar nəzarət və maarifləndirmə tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Daşkəsən Rayon İcra Hakimiyyətinin və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin yerli bölmələrinin əməkdaşlarının və rayon sakinlərinin iştirakı ilə görüş keçirilib. Görüşdə Qəhvəyi mərmər bağacığının kütləvi aşkarlandığı ərazilərdə müvafiq mübarizə tədbirlərinin gücləndirilməsi, mümkün qışlama yerlərində müşahidələrin aparılması və zərərvericinin aşkarlandığı təqdirdə mexaniki yollarla məhv edilməsi, habelə mübarizə tədbirlərində vətəndaşların aktiv iştirakının zəruriliyi barədə məlumatlar verilib. Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə yolları ilə bağlı maarifləndirici çap materialları paylanıb.
Fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmləri, onların mənbələrini, sərhədlərini, yayılma səbəblərini vaxtında müəyyənləşdirmək və ölkə ərazisində fitosanitar sabitliyin təmin edilməsi məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin fitosanitar müfəttişləri tərəfindən Milli Monitorinq Planına uyğun olaraq meyvə bağlarında monitorinqlər aparılıb. Monitorinq zamanı Beyləqan rayonunda, İmişli rayonunun Murğuzallı, Qaralar, Sabirabad rayonunun Qasımbəyli, Əsgərbəyli, Yuxarı Axtaçı, Muradbəyli, Qəzli, Quruzma, Yenikənd, Mürsəlli, Ulacalı, Bulduq, Ətcələr, Məmişlər, Həşimxanlı, Beşdəli kəndlərində, Saatlı rayonunun Mustafabəyli, Məzrəli, Azadkənd kəndlərində yerləşən nar, xurma və heyva bağlarında zərərli orqanizmlərlə sirayətlənmə əlamətləri olan bitkilərdən nümunələr götürülərək Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib. Müayinələr nəticəsində Meyvə milçəyi, Nar meyvəyeyəni, Meyvə çürüməsi, Afrika əncir milçəyi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Komstok yastıcası və Yaponiya mumlu yalançı qalxanlı yastıcası, bir təsərrüfatda isə Asiya giləmeyvə drozofilası aşkarlanıb. Agentlik əməkdaşları tərəfindən Astara rayonunun Astara şəhəri, Kijəbə qəsəbəsi, Şiyəkəran, Təngərüd, Siyakü, Velədi, Maşxan, Vaqo kəndlərində, habelə Lənkəran rayonunun Şağlaser kəndində 38 təsərrüfat subyektinə məxsus 119.3 hektar sitrus bağında aparılmış monitorinq zamanı Sitrus ağqanadlısı və Qırmızı tor gənəsi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Sitrus tristeza virusu və Yaponiya yalançı qalxanlı mumlu yastıcası müəyyən edilib. Bundan əlavə, Astara rayonunun Şiyəkəran kəndində yerləşən bir neçə sitrus bağında Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin Astara rayon Bitki Mühafizə Mərkəzinin əməkdaşları ilə birgə monitorinq təşkil edilib və Sitrus ağqanadlısına qarşı Mərkəzin əməkdaşları tərəfindən bitki mübarizə tədbirləri həyata keçirilib.
Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə ev şəraitində necə mübarizə aparmaq olar?
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) Qəhvəyi mərmər bağacığının ölkə ərazisində yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə maarifləndirmə tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində 300-dən çox bitki ilə qidalanaraq onların məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə aşağı salan Qəhvəyi mərmər bağacığının müşahidə olunduğu ölkəmizin şimal-qərb və qərb rayonlarının bəzi kəndlərində yerli əhali və sahibkarlarla maarifləndirici görüşlər keçirilir. Görüşlərdə ev şəraitində zərərvericiyə qarşı mümkün mübarizə tədbirləri barədə məlumatlar çatdırılır. Qəhvəyi mərmər bağacığı evlərin çardaqlarında, qapı və pəncərə boşluqlarında, taxta və odun yığınları arasında qışlaya bilir. Zərərvericinin qışlama yerlərini maksimum məhdudlaşdırmaq məqsədilə evlərdə, çardaqlarda, bağlara yaxın tikililərdə vaxtında təmizləmə və təmir işləri aparılmalıdır. Bundan başqa, bağacığın qışlamaq üçün yaşayış və köməkçi binalara daxil olmasının qarşısını almaq üçün bu tikililərdə pəncərələr torla bağlanmalıdır. Aşkar edildikləri təqdirdə onları süpürgə, tozsoran və s. vasitəsilə toplamaq və məhv etmək lazımdır. Qeyd edək ki, beynəlxalq təcrübədə Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizədə aldadıcı tələlərdən, süni yaradılmış sığınacaq yerlərindən istifadə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bağacıq üçün süni qışlama yerləri əsasən boş karton və ya qəzetlə doldurulmuş adi bir qutudan hazırlanır. Bunun üçün boş qutuya kəsilmiş karton və ya kağız parçaları doldurulur. Hazırlanmış sığınacaqlar evin günəş düşən tərəfində, binaların cənub və qərb tərəflərinə və yaxud çardaqda (damda), bağacığın qışlamaya getdiyi yerlərdə yerləşdirilir və ya 2-3 metr hündürlükdə asılır. Bu cür qutulara yığılan bağacıqlar mexaniki yolla toplanaraq məhv edilməlidir.
