Giriş
AQTA qəhvəyi mərmər bağacığı ilə bağlı əhaliyə növbəti dəfə müraciət edib
1 Mart 2023 12:07
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən (AQTA) qəhvəyi mərmər bağacığı ilə bağlı əhaliyə növbəti dəfə müraciət olunub. Müraciətdə hər bir vətəndaşın yayılma təhlükəsi aradan qalxmayan bu zərərverici barədə məlumatlı olmasının və ona qarşı müvafiq tədbirlər həyata keçirməsinin vacibliyi önə çəkilib.
Məlumat üçün bildiririk ki, qəhvəyi mərmər bağacığının bəzi taxtabiti növləri ilə yaxın morfoloji oxşarlığı olsa da, bədənin azacıq yastı, armudvari forması, qəhvəyi rəngi, baş, döş və qanadüstlüklərində mərməri xatırladan açıq rəngli ləkələrin, bığcıqlarında və qarıncığının kənarlarında xarakterik ağ-qara naxışlarının olması bu növü digərlərindən fərqləndirir.
Qəhvəyi mərmər bağacığının yetkin fərdləri və sürfələri (nimfaları) yük daşımaları, nəqliyyat vasitələri, avadanlıqlar, ağac materialları yüklənmiş konteynerlər, təzə meyvə-tərəvəz, kəsilmiş güllər, tinglər və s. vasitəsilə yayılır. Yetkin fərdlərin təbii yolla (uçaraq) yayılması da məlumdur.
Qəhvəyi mərmər bağacığı yetkin fərd mərhələsində qrup halında qışlayır və qışlama yeri kimi insanların yaşadığı binalara və digər tikililərdəki sığınacaqlara üstünlük verir. Əsasən tikililərin qaranlıq və yuxarı hissələrində toplaşırlar.
Havanın temperaturu və günün uzunluğu zərərvericinin qışlamadan çıxmasına təsir edən başlıca amillərdir. Belə ki, havanın temperaturu +15° C-dən yuxarı olduqda yetkin fərdlərin qışlama yerlərindən çıxması, +17° C-dən çox olduqda isə aktiv qidalanmağa başlaması məlumdur.
Qəhvəyi mərmər bağacığı 300-dən çox bitki ilə qidalanır. Yüksək risk altında olan bitkilərə fındıq, alma, armud, şaftalı, nektarin, üzüm, qarğıdalı, pomidor, badımcan, bibər, orta risk altında olan bitkilərə isə ərik, qaragilə, gilas, xiyar daxildir. Zərərvericinin qidalanması yazda başlayır və payızın sonuna qədər davam edir.
Zərərvericinin qışlama yerlərini maksimum azaltmaq məqsədilə evlərdə, çardaqlarda, bağlara yaxın tikililərdə təmizləmə işləri aparılmalı, yetkin fərdlərin qışlama üçün yaşayış və köməkçi binalara daxil olmasının qarşısını almaq üçün bu tikililərdə pəncərələr xırdagözlü torla bağlanmalıdır.
Qeyd edək ki, “Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı bitki mühafizəsi tədbirlərinin həyata keçirilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Sərəncamından irəli gələn məsələlərin həlli məqsədilə yaradılmış Regional Əlaqələndirmə Mərkəzlərində “Qaynar xətt” fəaliyyət göstərir.
Vətəndaşlar aşağıdakı telefon nömrələrinə zəng vuraraq, qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə tədbirləri barədə məlumatları ala bilərlər:
+994 99 708 85 88 (Qərb rayonları üzrə)
+994 99 308 85 88 (Şimal qərb rayonları üzrə)
Oxşar xəbərlər
Zərərvericiyə qarşı birgə mübarizə: AQTA əməkdaşları Zaqatalanın 7 kəndində əhali ilə görüşlər keçirib
AQTA Aparatının, eləcə də regional bölmələrin 60-a yaxın əməkdaşı Zaqatalanın kəndlərində Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizə və maarifləndirmə tədbirlərinə cəlb olunub. Rayona ezam olunan Agentlik əməkdaşları Zaqatalanın 7 kəndində monitorinq və əhali ilə birgə mübarizə tədbirləri həyata keçiriblər. Tədbirdə payız-qış mövsümündə zərərvericiyə qarşı aparılan mübarizə tədbirləri barədə ətraflı məlumat verilib. Bildirilib ki, 300-dən çox bitki növü ilə qidalanan zərərverici payız dövründə fizioloji aktivliyini itirir və bitkilər üçün birbaşa təhlükə yaratmır. Bu mövsümdə qışlamaya üstünlük verdiyi üçün zərərverici əsasən yaşayış evlərində, ictimai-iaşə obyektlərində, təsərrüfat tikililərində və digər qapalı məkanlarda müşahidə olunur. AQTA-a əməkdaşları sakinlərlə birgə zərəvercinin qışlama üçün yuva saldığı yerlərə, tikililərin üst qatlarına, çardaqlara və tavan hissələrinə baxış keçiriblər. Sakinlərlə maarifləndirici söhbətlər aparılıb və çap materialları təqdim ediblər. Yerli icra hakimiyyəti və icra nümayəndəlikləri tədbirlərə dəstək veriblər. Qeyd olunub ki, yaşayış sahələrində kimyəvi mübarizə tədbirlərinin aparılması insan sağlamlığı üçün risklər yarada bilər. Buna görə də sakinlərin zərərvericiləri mexaniki üsullarla toplayaraq məhv etməsi xüsusilə vacibdir. Beynəlxalq təcrübədə də Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizədə mexaniki üsuldan geniş istifadə olunduğu vurğulanıb. Bura aldadıcı tələlər, süni yaradılmış sığınacaq yerləri daxildir. Bağacıq üçün süni qışlama yerləri əsasən boş karton və ya qəzetlə doldurulmuş adi bir qutudan da hazırlanır. Hazırki qışlama dövründə aparılmalı olan mexaniki yolla mübarizə üsulu zərərvericinin populyasiyasının qarşısını ala bilər. Əlaqədar dövlət qurumlarının, yerli icra hakimiyyətlərinin, bələdiyyələrin və vətəndaşların birgə fəaliyyəti nəticəsində bu zərərverici təhlükəsi minimuma endiriləcək. Hər bir vətəndaşımızın bu prosesdə fəal iştirakı böyük əhəmiyyət daşıyır.
Xaçmazın 5 kəndində zərərvericiyə qarşı maarifləndirmə tədbiri keçirilib
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin Quba-Xaçmaz regional bölməsinin əməkdaşları tərəfindən Xaçmaz rayonunun Dədəli, Baraxum, Sabiroba, Bostancı və Palıdlı kəndlərinin sakinləri ilə Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə tədbirlərinə dair maarifləndirici görüşlər keçirilib. Sakinlərə zərərvericinin bitkilərə və kənd təsərrüfatına vurduğu ziyan, eləcə də payız-qış mövsümündə aparılmalı mexaniki mübarizə tədbirləri barədə ətraflı məlumat verilib.
Fumiqasiya - bitki və bitkiçilik məhsullarının zərərvericilərdən təmizlənməsi
Fumiqasiya (zərərsizləşdirmə) tədbirləri, karantin nəzarətində olan bitki və bitkiçilik məhsullarının zərərvericilərdən təmizlənməsi məqsədilə qaz və buxar halında olan kimyəvi maddələr vasitəsilə həyata keçirilən prosesdir. Bu tədbirlər əsasən xüsusi hazırlanmış bərk formalı tabletlər və ya maye halında olan fumiqant preparatlarının tətbiqi ilə aparılır. Fumiqasiya yalnız müvafiq hazırlıq keçmiş mütəxəssislər tərəfindən, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin fumiqasiya dəstəsi tərəfindən həyata keçirilir. Bu tədbirlərə nəzarət isə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən təmin olunur. Fitosanitar tələblərə uyğun olaraq, fumiqasiya idxal-ixrac əməliyyatları zamanı məhsulların beynəlxalq tələblərə uyğun zərərsizləşdirilməsini təmin etmək məqsədilə icra olunur. Eyni zamanda, bu tədbirlər daxili daşınma zamanı, saxlama anbarlarında, topdan və pərakəndə satış məntəqələrində də aparıla bilər. Fumiqasiya tədbirləri Beynəlxalq Bitki Mühafizəsi Konvensiyası (IPPC) çərçivəsində qəbul edilmiş ISPM 15 – “Taxta qablaşdırma materiallarının beynəlxalq ticarətdə tənzimlənməsi” beynəlxalq fitosanitar standartına əsaslanır.
