Giriş
“KODEKS ALİMENTARİUS” Komissiyasının nümayəndə heyəti Azərbaycanda rəsmi səfərdə oldu
15 Sentyabr 2018 00:00
“KODEKS Alimentarius” Komissiyası Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən 1963-cü ildə qida məhsulları standartlarının işlənib hazırlanması məqsədilə yaradılmışdır. 189 üzvü olan (188 üzv-ölkəni və bir təşkilatı – Avropa İttifaqının üzv olduğu) Kodeks Alimentarius Komissiyasının iclaslarında 225 Kodeks iştirakçısı (56 beynəlxalq dövlət təşkilatı, 153 QHT və BMT-nin 16 təşkilatı) toplanır. KAK sessiyalarında orta hesabla 600 üzv, o cümlədən 130 üzv iştirakçı-hökumət və 40 müşahidəçi təşkilat iştirak edir.
Komissiyanın əsas məqsədi: istehlakçıların sağlamlığının mühafizəsi və qida məhsullarının ticarətində vicdanlı münasibətin təmin olunması; beynəlxalq, hökumət və qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən qida məhsullarına dair standartların üzərində aparılan işin əlaqələndirilməsinə kömək; standartların hazırlanması üzrə işin təşəbbüsü və prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi, həmçinin müvafiq təşkilat vasitəsilə bu işlərə rəhbərlik; tələblərə uyğun hazırlanmış standartların təkmilləşdirilməsi və onların Kodeksə regional və ya ümumdünya standartları kimi artıq işlənmiş və digər orqanlar tərəfindən təsdiqlənmiş digər beynəlxalq standartlarla birlikdə Kodeks Alimentarius-a daxil edilməsi; dərc olunmuş standartlara cari vəziyyətə uyğun olaraq düzəlişlərin edilməsindən ibarətdir.
Qeyri-neft sektorunun inkişafına böyük önəm verildiyi dövrdə Azərbaycanda istehsal olunmuş qida məhsullarının “Made in Azerbaijan” brendi altında dünya bazarlarına çıxarılması, idxal-ixrac əməliyyatlarının genişləndirilməsində milli standartların işlənməsinə və onların beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılmasına ciddi ehtiyac var.
Ölkəmizin qida təhlükəsizliyi sahəsində Dövlət siyasətini həyata keçirən qurum kimi Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi bu istiqamətdə ciddi tədbirlər görməklə yanaşı, Kodeks Alimentarius və digər müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələrini genişləndirməkdədir.
Ölkəmiz 2011-ci ildən Kodeks Alimentarius Komissiyasının üzvüdür. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanı ilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Kodeks Alimentarius Komissiyasında Azərbaycan Respublikasının milli əlaqələndirici qurumu təyin edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin Kodeks Alimentarius Komissiyası ilə danışıqların və əməkdaşlığının məntiqi nəticəsi kimi, 10-13 sentyabr 2018-ci il tarixlərində Kodeks Alimentarius Komissiyasının geniş nümayəndə heyəti AQTA-nın dəvəti ilə Bakıya rəsmi səfərə gəlmişdi.
Avropa üzrə regional koordinatoru Nailya Karsibekova, Niderland Krallığının Kənd Təsərrüfatı, Təbiət və Qida Məhsullarının Keyfiyyəti Nazirliyinin Codex Alimentarius məsələləri üzrə Əlaqələndiricisi doktor Mari-Anj Delen, Komissiyanın müxtəlif beynəlxalq komitələrinin təmsilçiləri Janar Tolısbayeva, Msci Gövhər Amirova AQTA rəhbərliyi görüşmüş, qurumun fəaliyyət istiqamətləri ilə tanış olmuş, struktur bölmələrinin məsul işçiləri ilə fikir mübadiləsi aparmışlar. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin fəaliyyəti ilə tanışlıq, yarandığı qısa müddət ərzində görülmüş işlər onlarda xoş təəssüratlar yaratmış, Azərbaycanla Qazaxıstanın müvafiq qurumları arasında bir çox məqamlarda təcrübə mübadiləsinə ehtiyac duyulduğu vurğulanmışdır.
Rəsmi səfər zamanı qonaqlar həmçinin Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunda AQTA və AQTİ əməkdaşları üçün Kodeks Alimentarius Komissiyasının fəaliyyəti, Kodeks standartlarından istifadə qaydaları, veb portallardan istifadənin üstünlükləri və standartların hazırlanma qaydalarında həssas məqamlarla bağlı təlim keçmişlər. Təlim zamanı iştirakçılar Kodeks Alimentarius Komissiyasının üzvləri – Niderland Krallığının Kənd Təsərrüfatı, Təbiət və Qida məhsullarının keyfiyyəti Nazirliyinin Codex Alimentarius məsələləri üzrə Əlaqələndiricisi doktor Mari-Anj Delenin “Codex Alimentarius” Bu nə üçün vacibdir? Bu necə işləyir?”, “Kodeksin regional tədbirlərinin əlaqələrdirilməsində CCEURO-nun rolu. Regionun problem və tələbatları, gələcək təşəbbüslər”, “Codex Alimentarius” Komissiyasının Avropa üzrə FAO/ÜST Əlaqələndirici Komitəsinin əlaqələndiricisi, tibb elmləri doktoru, professor Nailya Karsıbəyovanın “Codex Alimentarius”-un təşkilati strukturu” və “Əlaqələndirmə nöqtəsi kimi Kodeksin rol və funksiyaları”, tibb elmləri namizədi Janar Tolısbayeva və Msci Gövhər Amirovanın “Profil komitələr çərçivəsində Kodeksin əsas sənədlərinin işlənib hazırlanma strategiyası” və “Kodeksin əsas sənədləri və onlarla iş” mövzularında təqdimatlarını maraqla qarşılamışlar. Qonaqlar Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun laboratoriyasına baxış keçirmiş, burada qurulan şəraitlə tanış olmuş, İnstitutun nəzdində yerləşən muzeyi ziyarət etmişlər.
Qonaqlar həmçinin AQTA-nın təşkilatçılığı ilə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Azərbaycan nümayəndəliyinə səfər etdilər. Nümayəndəliyin rəhbəri doktor, professor Hande xanım Nərimançı, ÜST mütəxəssisi, doktor Cəvahir Süleymanova ilə işgüzar görüşlər zamanı Kodex Alimentarius Komissiyası ilə ÜST arasında ortaq istiqamətlər araşdırılmış, qonaqlar Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin yaranmasını və qida təhlükəsizliyi sahəsində əməkdaşlığı yüksək qiymətləndirmişlər.
ÜST Azərbaycan Nümayəndəliyinin rəhbəri Hande xanım təyin olunduğu vəzifədə ilk görüşünün belə ürəkaçan formatda keçirilməsindən məmnun qaldığını bildirmişdir. Eyni zamanda ÜST-lə AQTA arasında əməkdaşlığın gələcəkdə də davam etdirilməsinin məqsədəuyğun olduğunu qeyd etmişdir. Nümayəndə heyəti Qazaxıstanda ÜST mərkəzinin yaradılması məsələsinin mühümlüyünü vurğuladılar və bu istiqamətdə əməkdaşlığın davam etdiriləcəyi qərara alındı.
Kodeks Alimentarius Komissiyasından gələn nümayəndələrin Azərbaycana rəsmi səfəri məhsuldar keçməklə yanaşı, qarşılıqlı əməkdaşlıq istiqamətində yeni perspektivlərin açılması ilə yadda qaldı.
Oxşar xəbərlər
Yoluxucu heyvan xəstəliklərindən qorunmaq məqsədilə tətbiq olunan bəzi məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatından daxil olan məlumatlar əsasında dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər həyata keçirir. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (WOAH) rəsmi məlumatlarına əsasən, Rusiya Federasiyasının Leninqrad vilayətində xırdabuynuzlu heyvanların çiçək, Pakistan İslam Respublikasının Sind, Pəncab regionlarında nodulyar dermatit, Hindistan Respublikasının Çhattisqarh, Karnataka, Madya Pradeş, Qücərat, Pəncab, Madhya-Pradeş, Uttar-Pradeş, Cammu-Kəşmir, Haryana, Bihar ştatlarında və Haryana ştatının Pançkula, Madhya-Pradeş ştatının Cabua, Maxaraştra ştatının Parbhani inzibati ərazi vahidlərində, Botsvana Respublikasının Kqatlenq dairəsində, Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan, Tatarıstan, Komi respublikalarında, Rumıniyanın Teleorman inzibati ərazi vahidində qeydə alınmış yüksək patogen quş qripi xəstəliyi aradan qaldırılıb. Belə ki, WOAH -nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə əsasən, qeyd olunan ərazilərdə bu xəstəliklərin ləğv edilməsindən sonra gözləmə müddəti başa çatıb və epizootik sağlamlıq statusu bərpa olunub. Bununla əlaqədar, respublika ərazisinin həmin yoluxucu xəstəliklərdən qorunması məqsədilə adıçəkilən ərazilərə tətbiq edilmiş məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Azərbaycan ÜHST-nin İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinə üzv seçilib
Azərbaycan Respublikası Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinin üzvü seçilib. Komitədə Azərbaycan, Çin, Avstraliya, Avstriya, Norveç, İrlandiya, Kanada, Çili də daxil olmaqla, ümumilikdə, 16 dövlət təmsil olunur. Bu il ÜHST-nin 91-ci Ali Baş Sessiyasında yaradılan komitənin məqsədi sözügedən təşkilatın normativ sənədlərinin yenilənməsi, maliyyə idarəçiliyi və dünyada sahə üzrə prioritet məsələlərin tənzimlənməsi vəziyyətinin monitorinqinin aparılması və təkmilləşdirilməsindən ibarətdir. Komitənin işi ÜHST-nin Baş Qərargahında yerləşən katiblik tərəfindən koordinasiya ediləcək. Üzv ölkələrin nümayəndələri arasında müxtəlif görüşlərin keçirilməsi, müvafiq sahələr üzrə məsləhətçi və ekspertlərin də iştirakı nəzərdə tutulur. Komitə tərəfindən “İnstitusional, texniki və maliyyə idarəçiliyi üzrə qiymətləndirilmənin nəticələrinə dair hesabat” hazırlanaraq ÜHST-nin rəhbərliyinə təqdim olunacaq. Ölkəmizi İdarəetməyə Nəzarət Komitəsində Azərbaycanın ÜHST-dəki nümayəndəsi, Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) Heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizlik şöbəsinin müdiri, respublikanın baş dövlət baytarlıq müfəttişi Qalib Əbdüləliyev təmsil edəcək. Qeyd edək ki, son illər AQTA tərəfindən ölkədə heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi, başqa ölkələrdən keçə biləcək yoluxucu heyvan xəstəliklərinin qarşısının alınması, habelə ətraf mühitdə biotəhlükəsizliyin pozulmasına səbəb olan xəstəliklərə görə sağlamlıq statusunun təsdiq edilməsi istiqamətində kompleks tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Eyni zamanda Azərbaycanın təşəbbüsü ilə heyvan sağlamlığı sahəsində regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi ÜHST tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Belə ki, ölkəmiz dabaq xəstəliyi üzrə Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya regionu üzrə məsləhət qrupuna sədr, həmçinin ÜHST-nin “Avropa heyvan rifahı platforması”nın rəhbər komitəsinə üzv seçilib. Cari ildə ölkəmizin xırdabuynuzlu heyvanların taunu və yüksək patogen quş qripi xəstəliklərindən azad olma statusu ÜHST tərəfindən təsdiqlənib. Heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi sahəsində icra edilən institusional islahatlar nəticəsində ölkəmizə yüksək etimad göstərilərək Azərbaycan Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinə üzv seçilib.
Quş qripi xəstəliyinə qarşı epizootoloji monitorinqlər davam etdirilir
Quş qripi xəstəliyinin qarşısının alınması üzrə dövlət qurumlarının və digər aidiyyəti subyektlərin əlaqəli Fəaliyyət Planına uyğun olaraq, 2024-cü ilin 16-20 dekabr tarixlərində növbəti epizootoloji monitorinq keçiriləcək. Bununla əlaqədar risk əsasında müəyyən olunmuş ovçuluq təsərrüfatlarının və milli parkların su-bataqlıq, dənizsahili zonalar və digər ərazilərini əhatə etməklə ərazi ilə yanaşı, vəhşi quşlara ümumi baxış keçiriləcək, xəstəlik törədicisinin aşkar edilməsi məqsədilə vəhşi quşlar ovlanacaq və həmin müddətdə respublikada fəaliyyət göstərən bəzi sənaye əsaslı müxtəlif həcmli quşçuluq müəssisələrində, o cümlədən müxtəlif rayonlardakı (şəhərlərdəki) ailə təsərrüfatlarında saxlanılan ev quşlarından laborator müayinə aparılması üçün diaqnostik nümunələr götürüləcək, habelə ölkə üzrə müəssisələrə, təsərrüfatlara, su hövzələrinə və parklara ümumi baxış keçirilməklə, baytarlıq norma və qaydalarına əməl olunması üçün məqsədyönlü maarifləndirmə-təbliğat tədbirləri həyata keçiriləcək və epizootoloji məlumatlar toplanaraq təhlil ediləcək. Monitorinqlər çərçivəsində müşahidə aparılacaq ərazilər barədə məlumatlar “Epicollect5” proqramına daxil ediləcək. Monitorinqlərdə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri Mərkəzinin və yerli Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri İdarələrinin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması Xidmətinin və Səhiyyə Nazirliyinin Xüsusi Təhlükəli İnfeksiyalara Nəzarət Mərkəzinin əməkdaşları və mütəxəssisləri iştirak edəcəklər. Tədbirlər müddətində götürülmüş nümunələr İnstitutun Mərkəzi Baytarlıq Laboratoriyasında müvafiq müayinələrə cəlb olunacaq. Monitorinqlərin keçirildiyi dövr ərzində təbiət ərazilərində, ailə və fermer təsərrüfatlarında quduzluq və xırdabuynuzlu heyvanların taunu xəstəlikləri üzrə də müşahidələr aparılacaq, xəstə və ya tələf olmuş heyvanlara rast gəldikdə isə diaqnostik nümunələr götürüləcək.
