Giriş
“KODEKS ALİMENTARİUS” Komissiyasının nümayəndə heyəti Azərbaycanda rəsmi səfərdə oldu
15 Sentyabr 2018 00:00
“KODEKS Alimentarius” Komissiyası Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən 1963-cü ildə qida məhsulları standartlarının işlənib hazırlanması məqsədilə yaradılmışdır. 189 üzvü olan (188 üzv-ölkəni və bir təşkilatı – Avropa İttifaqının üzv olduğu) Kodeks Alimentarius Komissiyasının iclaslarında 225 Kodeks iştirakçısı (56 beynəlxalq dövlət təşkilatı, 153 QHT və BMT-nin 16 təşkilatı) toplanır. KAK sessiyalarında orta hesabla 600 üzv, o cümlədən 130 üzv iştirakçı-hökumət və 40 müşahidəçi təşkilat iştirak edir.
Komissiyanın əsas məqsədi: istehlakçıların sağlamlığının mühafizəsi və qida məhsullarının ticarətində vicdanlı münasibətin təmin olunması; beynəlxalq, hökumət və qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən qida məhsullarına dair standartların üzərində aparılan işin əlaqələndirilməsinə kömək; standartların hazırlanması üzrə işin təşəbbüsü və prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi, həmçinin müvafiq təşkilat vasitəsilə bu işlərə rəhbərlik; tələblərə uyğun hazırlanmış standartların təkmilləşdirilməsi və onların Kodeksə regional və ya ümumdünya standartları kimi artıq işlənmiş və digər orqanlar tərəfindən təsdiqlənmiş digər beynəlxalq standartlarla birlikdə Kodeks Alimentarius-a daxil edilməsi; dərc olunmuş standartlara cari vəziyyətə uyğun olaraq düzəlişlərin edilməsindən ibarətdir.
Qeyri-neft sektorunun inkişafına böyük önəm verildiyi dövrdə Azərbaycanda istehsal olunmuş qida məhsullarının “Made in Azerbaijan” brendi altında dünya bazarlarına çıxarılması, idxal-ixrac əməliyyatlarının genişləndirilməsində milli standartların işlənməsinə və onların beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılmasına ciddi ehtiyac var.
Ölkəmizin qida təhlükəsizliyi sahəsində Dövlət siyasətini həyata keçirən qurum kimi Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi bu istiqamətdə ciddi tədbirlər görməklə yanaşı, Kodeks Alimentarius və digər müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələrini genişləndirməkdədir.
Ölkəmiz 2011-ci ildən Kodeks Alimentarius Komissiyasının üzvüdür. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanı ilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Kodeks Alimentarius Komissiyasında Azərbaycan Respublikasının milli əlaqələndirici qurumu təyin edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin Kodeks Alimentarius Komissiyası ilə danışıqların və əməkdaşlığının məntiqi nəticəsi kimi, 10-13 sentyabr 2018-ci il tarixlərində Kodeks Alimentarius Komissiyasının geniş nümayəndə heyəti AQTA-nın dəvəti ilə Bakıya rəsmi səfərə gəlmişdi.
Avropa üzrə regional koordinatoru Nailya Karsibekova, Niderland Krallığının Kənd Təsərrüfatı, Təbiət və Qida Məhsullarının Keyfiyyəti Nazirliyinin Codex Alimentarius məsələləri üzrə Əlaqələndiricisi doktor Mari-Anj Delen, Komissiyanın müxtəlif beynəlxalq komitələrinin təmsilçiləri Janar Tolısbayeva, Msci Gövhər Amirova AQTA rəhbərliyi görüşmüş, qurumun fəaliyyət istiqamətləri ilə tanış olmuş, struktur bölmələrinin məsul işçiləri ilə fikir mübadiləsi aparmışlar. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin fəaliyyəti ilə tanışlıq, yarandığı qısa müddət ərzində görülmüş işlər onlarda xoş təəssüratlar yaratmış, Azərbaycanla Qazaxıstanın müvafiq qurumları arasında bir çox məqamlarda təcrübə mübadiləsinə ehtiyac duyulduğu vurğulanmışdır.
Rəsmi səfər zamanı qonaqlar həmçinin Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunda AQTA və AQTİ əməkdaşları üçün Kodeks Alimentarius Komissiyasının fəaliyyəti, Kodeks standartlarından istifadə qaydaları, veb portallardan istifadənin üstünlükləri və standartların hazırlanma qaydalarında həssas məqamlarla bağlı təlim keçmişlər. Təlim zamanı iştirakçılar Kodeks Alimentarius Komissiyasının üzvləri – Niderland Krallığının Kənd Təsərrüfatı, Təbiət və Qida məhsullarının keyfiyyəti Nazirliyinin Codex Alimentarius məsələləri üzrə Əlaqələndiricisi doktor Mari-Anj Delenin “Codex Alimentarius” Bu nə üçün vacibdir? Bu necə işləyir?”, “Kodeksin regional tədbirlərinin əlaqələrdirilməsində CCEURO-nun rolu. Regionun problem və tələbatları, gələcək təşəbbüslər”, “Codex Alimentarius” Komissiyasının Avropa üzrə FAO/ÜST Əlaqələndirici Komitəsinin əlaqələndiricisi, tibb elmləri doktoru, professor Nailya Karsıbəyovanın “Codex Alimentarius”-un təşkilati strukturu” və “Əlaqələndirmə nöqtəsi kimi Kodeksin rol və funksiyaları”, tibb elmləri namizədi Janar Tolısbayeva və Msci Gövhər Amirovanın “Profil komitələr çərçivəsində Kodeksin əsas sənədlərinin işlənib hazırlanma strategiyası” və “Kodeksin əsas sənədləri və onlarla iş” mövzularında təqdimatlarını maraqla qarşılamışlar. Qonaqlar Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun laboratoriyasına baxış keçirmiş, burada qurulan şəraitlə tanış olmuş, İnstitutun nəzdində yerləşən muzeyi ziyarət etmişlər.
Qonaqlar həmçinin AQTA-nın təşkilatçılığı ilə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Azərbaycan nümayəndəliyinə səfər etdilər. Nümayəndəliyin rəhbəri doktor, professor Hande xanım Nərimançı, ÜST mütəxəssisi, doktor Cəvahir Süleymanova ilə işgüzar görüşlər zamanı Kodex Alimentarius Komissiyası ilə ÜST arasında ortaq istiqamətlər araşdırılmış, qonaqlar Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin yaranmasını və qida təhlükəsizliyi sahəsində əməkdaşlığı yüksək qiymətləndirmişlər.
ÜST Azərbaycan Nümayəndəliyinin rəhbəri Hande xanım təyin olunduğu vəzifədə ilk görüşünün belə ürəkaçan formatda keçirilməsindən məmnun qaldığını bildirmişdir. Eyni zamanda ÜST-lə AQTA arasında əməkdaşlığın gələcəkdə də davam etdirilməsinin məqsədəuyğun olduğunu qeyd etmişdir. Nümayəndə heyəti Qazaxıstanda ÜST mərkəzinin yaradılması məsələsinin mühümlüyünü vurğuladılar və bu istiqamətdə əməkdaşlığın davam etdiriləcəyi qərara alındı.
Kodeks Alimentarius Komissiyasından gələn nümayəndələrin Azərbaycana rəsmi səfəri məhsuldar keçməklə yanaşı, qarşılıqlı əməkdaşlıq istiqamətində yeni perspektivlərin açılması ilə yadda qaldı.
Oxşar xəbərlər
Dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq bəzi məhdudiyyətlər tətbiq olunub
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatlarına əsasən, Çin Xalq Respublikasının Sincan Uyğur muxtar regionunda xırdabuynuzlu heyvanların taun, Andorra Knyazlığının Ordino inzibati ərazi vahidində blutanq, Tunis Respublikasının Aryana, Ben-Arous, Beca, Qafsa, Cenduba, Mahdiya, Manuba, Sfax, Silyana, Susa, Zaqvan, Kebili, Medenin vilayətlərində, Koreya Respublikasının Collanam-do əyalətində, Slovakiya Respublikasının Trnavsk, Bratislava diyarlarında isə dabaq xəstəliyi aşkarlanıb. Bundan başqa, Polşa Respublikasının Podkarpatsk, Malopolsk inzibati ərazilərində, Şimali Makedoniya Respublikasının Poloq regionunda Nyukasl, Kamboca Krallığının Kamponq Çnanq, Prea Sianuk əyalətlərində, Şotlandiyanın Haylənd inzibati ərazi vahidində, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Nyu-Cersi ştatında, Polşa Respublikasının Sventokşisk inzibati ərazisində, Nigeriya Federativ Respublikasının Kaduna, Zamfara ştatlarında, Toqo Respublikasının Mərkəz, Maritaym vilayətlərində, Banqladeş Xalq Respublikasının Kxulna vilayətində, Hindistan Respublikasının Karnataka ştatında, Toqo Respublikasının Maritaym vilayətində, İngiltərənin Şimal-Şərqi İngiltərə regionunda isə yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Respublika ərazisinin qeyd olunan yoluxucu xəstəliklərdən qorunması üçün zonalaşma prinsipi nəzərə alınmaqla, diri iri və xırdabuynuzlu heyvanların, onlara aid məhsulların, habelə diri quş və quşçuluq məhsullarının idxalı və tranzit daşınması ilə bağlı ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə uyğun olaraq müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər görülür
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatlarına əsasən, Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan, Buryatiya, Tatarıstan respublikalarında, Zabaykalsk diyarında, Çelyabinsk vilayətində nodulyar dermatit, Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasının Dərbənd rayonunda xırdabuynuzlu heyvanların çiçək, Macarıstanın Borşod-Abauy-Zemplen, Dyör-Moşon-Şopron inzibati ərazi vahidlərində, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Aydaho, Alabama, Nebraska, Qərbi Virciniya, Corciya, Vaşinqton ştatlarında isə qeydə alınmış yüksək patogen quş qripi xəstəliyi aradan qaldırılıb. Bununla əlaqədar, respublika ərazisinin həmin yoluxucu xəstəliklərdən qorunması məqsədilə qeyd olunan ərazilərə tətbiq edilmiş məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Quş qripi xəstəliyinə qarşı növbəti epizootoloji monitorinq keçiriləcək
Respublika ərazisində quş qripi xəstəliyinə qarşı 7-11 aprel tarixlərində epizootoloji monitorinq keçiriləcək. Monitorinq zamanı risk əsasında müəyyən olunmuş ovçuluq təsərrüfatları və milli parkların su-bataqlıq, dənizsahili zonalar və digər əraziləri əhatə etməklə yanaşı, vəhşi quşlara ümumi baxış keçiriləcək, xəstəlik törədicisinin aşkar edilməsi məqsədilə vəhşi quşlar ovlanacaq. Həmçinin quşçuluq müəssisələrində, o cümlədən müxtəlif rayonlardakı (şəhərlərdəki) ailə təsərrüfatlarında saxlanılan ev quşlarından diaqnostik nümunələr götürüləcək. Habelə ölkə üzrə müəssisələrə, təsərrüfatlara, su hövzələrinə və parklara ümumi baxış keçirilməklə, baytarlıq norma və qaydalarına əməl olunması üçün məqsədyönlü maarifləndirmə-təbliğat tədbirləri həyata keçiriləcək və epizootoloji məlumatlar toplanaraq təhlil ediləcək. Monitorinq çərçivəsində müşahidə aparılacaq ərazilər barədə məlumatlar beynəlxalq sistemə daxil ediləcək. Monitorinq Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi və aidiyyəti qurumların əməkdaşları və mütəxəssisləri ilə birlikdə həyata keçiriləcək. Tədbir müddətində götürülmüş nümunələr Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Mərkəzi Baytarlıq Laboratoriyasında müayinələrə cəlb olunacaq.
