Giriş
Masallı rayonunda fəaliyyət göstərən təsərrüfatda kartofun qonur çürüməsi xəstəliyi aşkar olunub
19 Avqust 2021 17:19
Ölkəmizdən Rusiya Federasiyasına ixrac olunan kartof məhsulunda kartofun qonur çürüməsi bakteriyasının aşkarlanması ilə bağlı daxil olan bildiriş əsasında Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən kompleks tədbirlər həyata keçirilib.
Araşdırma zamanı bildirişin daxil olduğu 2 yük partiyası kartof məhsulunun Rusiya Federasiyasına yerli logistika şirkəti ”ATRO Co” MMC tərəfindən daşındığı məlum olub. Agentlik əməkdaşları logistika şirkətinin təchizatçısı Alim Əliyevin Masallı rayonunun Təklə kəndi ərazisində yerləşən təsərrüfatında fitosanitar müşahidələr aparıblar. Müşahidələr zamanı kartof yığımı artıq başa çatdığından və ixrac olunan məhsul partiyası Azərbaycan Respublikasına qaytarılmadığından məhsullardan laborator analizlər üçün nümunələr götürmək mümkün olmayıb. İxrac olunan məhsulun Rusiya mənşəli toxum materialından ("Udacha" çeşidi) yetişdirildiyi müəyyən edilib. Lakin nümunə qalmadığından toxum materialının da müayinəsini həyata keçirmək mümkün olmayıb. Həmçinin sözügedən bakteriyanın suvarma sularında öz mövcudluğunu saxladığı nəzərə alınaraq, həmin şəxsə məxsus ümumi sahəsi 10 hektar olan təsərrüfatdan, ətraf sahələrdən, habelə ərazidən keçən sulardan nümunələr götürülərək müayinə üçün Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Mərkəzi Fitosanitar Laboratoriyasına təqdim olunub. Müayinələr nəticəsində fiziki şəxs Alim Əliyevə məxsus təsərrüfatdan götürülmüş torpaq nümunəsində kartofun qonur çürüməsi bakteriyası aşkarlanıb.
Bununla əlaqədar olaraq, Azərbaycan Respublikasının baş dövlət fitosanitar müfəttişi tərəfindən sirayətlənmiş sahədə yerləşən torpaqlarda 5 il müddətində qeyd olunan xəstəliyin əsas sahib bitkiləri - kartof, pomidor, badımcan, tütün, yerfındığı, bibər və pambıq əkininin dayandırılması, həmçinin bu müddət ərzində təmiz par, buğda, yonca, lobya və qarğıdalı daxil olmaqla növbəli əkinin tətbiq edilməsi barədə müvafiq qərar qəbul edilib. Qərara əsasən, müvafiq sahədə yerləşən torpaqlarda istifadə edilən texnika və alətlərin yalnız təmizlənərək dezinfeksiya edildikdən sonra digər sahələrdə istifadə olunmasına icazə verilir. Eyni zamanda sirayətlənmiş sahədə yerləşən torpaqda qalan kartof toxumları və qalıqların cücərtiləri göründüyü təqdirdə dərhal məhv edilməsinin təmin olunması və hər 6 aydan bir torpaq və qrunt sularından nümunələr götürülərək kartofun qonur çürüməsi bakteriyası üzrə laborator müayinələrin həyata keçirilməsi qərara alınıb. Həmçinin əkin sahəsinin ətrafında 3 km radiusda ərazinin bufer zona olaraq müəyyənləşdirilməsi qərarda öz əksini tapıb.
Agentlik tərəfindən bildiriş daxil olan təsərrüfatda bitki mühafizəsi tədbirlərinin görülməsi və bu barədə Agentliyə məlumat verilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə məktub ünvanlanıb, aparılan araşdırmaların nəticələri və görülən tədbirlər barədə Rusiya Federasiyasının müvafiq qurumuna məlumat verilib.
Bununla yanaşı, kartof idxalı üzrə Agentlik tərəfindən 23 ölkənin Milli Bitki Mühafizəsi Təşkilatına fitosanitar sertifikatın əlavə deklarasiyasında məhsulun kartofun qonur çürüməsi bakeriyasından azad olmasını təsdiq edən laborator protokolun fitosanitar sertifikatı ilə müşaiyət olunmasına dair məktublar ünvanlanıb. Qeyd olunan tələblərin gözlənilmədiyi hallarda məhsulun ölkəmizə idxalına icazə verilməyəcəkdir.
Oxşar xəbərlər
Bitkiçilik təsərrüfatlarının qeydiyyatı məhsulların ixrac prosesini sürətləndirir
Kənd təsərrüfatı sahəsində məhsuldarlığın artırılması, ixrac imkanlarının genişləndirilməsi və daxili bazarda sağlam məhsul dövriyyəsinin təmin olunması məqsədilə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən bitkiçilik təsərrüfatlarının qida təhlükəsizliyi qeydiyyatı prosesi davam etdirilir. Qeydiyyatın əsas məqsədi təsərrüfatların fəaliyyətini qanuni şəkildə tənzimləmək, bitki xəstəlikləri və zərərvericilərlə mübarizəni gücləndirmək, eləcə də məhsulların ixraca yararlılığını təmin etməkdir. Agentlik qeydiyyata alınmış təsərrüfatlarda mütəmadi monitorinqlər və profilaktik tədbirlər həyata keçirir, sahibkarlara zərərvericilərlə mübarizə üsulları və bitki mühafizə vasitələrinin düzgün istifadəsi ilə bağlı təlimatlar verir. Qeydiyyat yalnız ölkədaxili iqtisadiyyat üçün deyil, beynəlxalq fitosanitar öhdəliklərin yerinə yetirilməsi baxımından da mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki, qeydiyyatsız təsərrüfatlardan ixrac edilən məhsulların mənşəyi məlum olmadığı üçün bəzi hallarda qarşı ölkələr tərəfindən ixraca məhdudiyyətlər tətbiq olunur. Sahibkarlar da qeydiyyatın faydalarını öz təcrübələrində təsdiqləyirlər. İxrac prosesində yaşanan ləngimələr və çətinliklərin qeydiyyatdan sonra aradan qalxdığını bildirən fermerlər məhsulların sağlam və təhlükəsiz şəkildə bazara çıxarılmasının artıq daha asan olduğunu vurğulayırlar. Qeydiyyat prosesi tamamilə ödənişsiz həyata keçirilir və sahibkarlar üçün heç bir əlavə öhdəlik yaratmır. Fermerlər bu prosesə AQTİS sistemi üzərindən onlayn, həmçinin ASAN xidmət mərkəzləri və AQTA-nın regional bölmələri vasitəsilə müraciət edə bilərlər. Dövlət rüsumundan azad olan bu xidmət sahibkarlara dəstək məqsədi daşıyır və sadə, sürətli şəkildə həyata keçirilir. Qanunvericiliyə əsasən, qida təhlükəsizliyi sahəsində qeydiyyatsız fəaliyyət göstərmək qadağandır. Bu səbəbdən fermerlərə və ailə təsərrüfatı sahiblərinə öz təsərrüfatlarını qeydiyyata salmaqları tövsiyə olunur. Nəticə etibarilə qeydiyyat qanuni fəaliyyət, sağlam məhsul, asan ixrac, güvənli gələcək deməkdir.
Təsərrüfatların qeydiyyatı sağlam və təhlükəsiz qida istehsalı üçün olduqca vacibdir
Bitkiçilik sahələrinin inkişafı üçün ən vacib addımlardan biri bitki mənşəli məhsul istehsalı sahələrinin, o cümlədən ailə təsərrüfatlarının qida təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmasıdır. Qeydiyyata alınmış təsərrüfatlarda bitki xəstəlikləri və zərərvericilərin yayılmasının qarşısını alınmasına nəzarət daha asan vəçevik formada həyata keçirilir. Belə ki, həmin təsərrüfatlarda aidiyyəti qurumlar tərəfindən mütəmadi olaraq profilaktik tədbirlər görülməsi üçün monitorinq və müşahidələr aparılır. Təsərrüfatlarda bitki xəstəlik və zərərvericilərindən azad toxum və tinglərdən istifadə təşviq edilir. Eləcə də torpaq resurslarından əhalinin tələbatına uyğun istifadə edilməsi məqsədilə dəqiq uçot aparılır. Həmçinin təsərrüfat sahiblərinə zərərvericilərlə mübarizə üsulları, torpağın münbitliyinin artırılması, düzgün pestisid və gübrələmə üsullarından istifadə barədə təlimlər keçirilir. Görülən işlərin nəticəsində isə təsərrüfat sahibləri bitki və bitkiçilik məhsulları üçün dövlətdən fitosanitar sertifikatlar əldə edirlər. Bu da daxili bazarda məhsul satışını artırır, eləcə də xarici bazara daha asan çıxışı təmin edir. Eyni zamanda, beynəlxalq ticarətdə rəqabət qabiliyyətini gücləndirir. Qeyd edək ki, qeydiyyat yalnız qanunla tələb olunan addım deyil, həm də təsərrüfatların davamlı inkişafı, daha sağlam qida istehsalı və güclü bazar əlaqələri qurulması üçün mühüm tədbirdir.
Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı tədbirlər davam etdirilir
Qəhvəyi mərmər bağacığının respublikada yayılmasının qarşısının alınması, mövcud yayılma ocaqlarının ləğv edilməsi və fitosanitar sabitliyin qorunub saxlanılması məqsədilə tədbirlər davam etdirilir. Tədbirlər çərçivəsində “Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı bitki mühafizəsi tədbirlərinin həyata keçirilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Sərəncamı əsasında yaradılan Regional Əlaqələndirmə Mərkəzinin Gəncə-Daşkəsən iqtisadi rayonu üzrə İşçı qrupunun görüşü keçirilib. Görüşdə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Meşələrin İnkişafı Xidmətinin əməkdaşları və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının nüməyəndələri iştirak ediblər. Görüş zamanı Nazirlər Kabinetinin müvafiq Sərəncamından irəli gələn məsələlər haqqında geniş məlumat verilib. Qarşıda duran cari problemlər və icrası vacib məsələlər müzakirə olunub. Qeyd edək ki, Regional Əlaqələndirmə Mərkəzlərində “Qaynar Xətt” fəaliyyət göstərir. Vətəndaşlar aşağıdakı telefon nömrələrinə zəng vuraraq, zərərvericiyə qarşı mübarizə tədbirləri barədə məlumatlar əldə edə bilərlər: +994 99 708 85 88 (Qərb rayonları üzrə) +994 99 308 85 88 (Şimal-qərb rayonları üzrə)
