Giriş
Pandemiya şəraitində fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələrində hansı qaydalara əməl olunmalıdır
29 Sentyabr 2020 15:01
Koronavirus pandemiyası dövründə təhsil müəssisələrində təhsilalanların və digər şəxslərin sağlamlığının qorunması və COVID-19 infeksiyasının yayılmasının qarşısının alınması başlıca şərtdir. Təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinin pandemiya şəraitinə uyğun təşkili zamanı internat tipli ümumi təhsil müəssisələri istisna olmaqla, digər təhsil müəssisələrində yeməkxanaların (bufetlərin) fəaliyyəti dayandırıldığından, təhsilalanların mümkün qədər fərdi qaydada hazırlanmış qablaşdırılmış qidalarla təhsil aldıqları sinif otaqlarında qidalanmaları tövsiyə olunur.
Bu tip təhsil müəssisələrinin nəzdindəki ictimai iaşə sahələrində sanitariya və gigiyena qaydalarına ciddi şəkildə əməl olunmalı və həmin yerlər təmizlik vasitələri, dezinfeksiyaedici maddələrlə daimi olaraq təmin edilməlidir. Xüsusilə də qida qəbulu sahələrinin girişində və masaların üzərində əllər üçün spirt tərkibli dezinfeksiya vasitəsi qoyulmalıdır. Sosial məsafənin təmin olunması üçün döşəmələrə xəbərdaredici nişanlar yerləşdirilməlidir. Həmçinin qida qəbulu zallarında oturacaqların ara məsafəsi eyni masa arxasında 1 metrdən, masalararası məsafə isə 2 metrdən az olmamalıdır.
İşçi heyət şəxsi gigiyena qaydalarına ciddi riayət etməli, gün ərzində bir çox insanla təmasda olduqlarından qoruyucu vasitələrlə və dezinfeksiyaedici məhlulla təmin edilməlidirlər. Həmçinin işçi heyətə daxil olmayan şəxslərin mətbəxə girməsinə yol verilməməlidir.
Ümumi istifadə olunan əşyalar istifadə edildikdən sonra su və yuyucu vasitə ilə yuyulub növbəti istifadəyə qədər təmiz şəraitdə saxlanmalıdır. Mətbəxlərində sosial məsafənin gözlənməsi və sanitariya-gigiyena qaydalarına əməl edilməsi mümkün olmayan internat tipli təhsil müəssisələrində yeməyin hazırlanması dayandırılmalıdır. Həmin müəssisələrə hazır yeməyin gətirilməsi təmin olunmalıdır. Qeyd edək ki, peşə təhsili müəssisələrində fəaliyyət göstərən yeməkxana və ya bufetlərin tədris məqsədləri üçün istifadəsinə icazə verilir.
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində isə koronavirusa yoluxma hallarının və ya virusun yayılmasının qarşısının alınması üçün işçi heyətlə yanaşı, valideynlər də məsuliyyət daşıyır. Valideynindən təlim-tərbiyə müəssisəsinə daxil olarkən uşaqların sağlamlıq vəziyyəti ilə bağlı məlumat alınmalıdır. Həmçinin müəssisə daxilində uşaqların hərarəti hər gün yoxlanmalıdır. Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində çalışan hər kəsin sanitariya və gigiyena qaydalarına əməl etməsi şərtdir. Xəstəlik törədən mikroorqanizmləri sağlam orqanizmə yoluxduran infeksiya mənbəyini məhv etmək üçün qida ilə təmas edən səthlərin, avadanlıqların mütəmadi olaraq təmizlənməsi və dezinfeksiyası həyata keçirilməlidir.
İşçi heyət xidmət zamanı sosial məsafə prinsipini qorumağa və yaxın təmasdan çəkinməyə diqqət yetirməlidir. COVID-19-a yoluxma və ya xəstəliyin yayılma təhlükəsinin qarşısını almaq üçün xörəklərin hazırlanmasından əvvəl və sonra, eləcə də yeməklərin hazırlanma müddətində mətbəxdə işləyənlərin əllərini axar su altında sabunla azı 20 saniyə yuması vacibdir. Unutmayın ki, əllərin təmiz yuyulması qida yolu ilə yoluxan xəstəlik və digər infeksiya riskini azaldır.
Mətbəxdə bütün qida məhsulları təmiz və qidanın xüsusiyyətlərinə uyğun şəkildə bağlı rəflərdə üstü qapalı şəkildə saxlanmalıdır. Bu qida məhsullarına mümkün qədər az sayda işçi heyətin toxunması təmin edilməlidir. Çarpaz çirklənmə ehtimalını aradan qaldırmaq məqsədilə emal olunmamış qida məhsulları və hazır qidalar mətbəxdə ayrı-ayrılıqda saxlanmalıdır. Heyvan mənşəli məhsullardan yoluxma ehtimalının aradan qaldırılması üçün mətbəxə gətirilən məhsullar dövlət baytarlıq nəzarətindən keçməklə müvafiq icazə sənədləri ilə müşayiət olunmalıdır.
Mətbəxdə istifadə edilən bütün xidmət alətləri qabyuyan maşında 60° C və ya daha yuxarı temperaturda yuyulmalıdır. Mətbəxdə müvafiq yerlərdə möhkəm və ağzı bağlanan tullantı qabları, habelə əlcək, üz sipəri, baxil və digər fərdi qoruyucu vasitələrin atılması üçün nəzərdə tutulan qablar yerləşdirilməsi vacibdir.
Uşaqların qidalanması üçün nəzərdə tutulan qida qəbulu sahəsi müntəzəm olaraq havalandırılmalıdır. Bundan başqa, təlim-tərbiyəyə cavabdeh əməkdaş tərəfindən qidalanmadan əvvəl və sonra uşaqların əllərini sabunla axar su altında təmiz yumasına nəzarət edilməlidir. Yeməyin paylanmasını təmin edən şəxsin sanitar-gigiyenik qaydaları və sosial məsafəni gözləməsi, fərdi qoruyucu vasitələrdən düzgün istifadə etməsi vacib şərtlərdəndir.
Oxşar xəbərlər
Qurbanlıq heyvanların satışı və kəsimi xidmətləri göstəriləcək ünvanlar açıqlanıb
Qurbanlıq heyvan kəsimi və satışının müvafiq norma və qaydalara uyğun, sağlam və rahat şəraitdə həyata keçirilməsi məqsədilə bu il ölkə üzrə 126 ünvanda qurbanlıq heyvanların satışı və kəsimi xidmətləri təşkil olunacaq. Bunlardan 70-də həm kəsim, həm satış, 29-da qurbanlıq heyvanların yalnız satışı, 27-də isə yalnız heyvan kəsimi xidmətləri təklif olunacaq. Həmin məntəqələrdə baytarlıq nəzarətindən keçmiş və sanitar-gigiyenik tələblər gözlənilməklə kəsilmiş qurbanlıq heyvanlar əhaliyə təqdim olunacaq. Bununla yanaşı, bir sıra regionlarda Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ilə razılaşdırılmaqla səyyar heyvan kəsimi çadırları quraşdırılaraq qurbanlıq heyvanların baytarlıq nəzarəti altında kəsimi və satışı təmin ediləcək. Həmçinin ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən müvafiq infrastruktura malik ticarət şəbəkələri tərəfindən sifarişlərə uyğun bayram günlərində qurbanlıq heyvan ətinin vətəndaşlara çatdırılması nəzərdə tutulur. Bununla bağlı həmin satış şəbəkələri tərəfindən ətraflı məlumatlar veriləcək. Vətəndaşlar bayram günlərində saat 08:00-dan 20:00-dək qurbanlıq heyvanları satmaq, almaq və ya kəsdirmək üçün yuxarıda qeyd edilən xidmətlərdən istifadə edə bilərlər. Ölkə üzrə qurbanlıq heyvanların satışı və kəsimi yerləri barədə məlumatları https://afsa.gov.az/az/qurban-bayrami-2025 linkinə daxil olmaqla, eləcə də aşağıdakı cədvəldən əldə edə bilərsiniz:
Heyvan kəsimi məntəqələrində hansı qaydalara əməl olunmalıdır?
Qurban bayramı günlərində heyvan kəsimi və satışına tələbat əhəmiyyətli dərəcədə artır. Bu sahədə fəaliyyət göstərən sahibkarlar heyvan kəsimini qanunvericiliyin tələblərinə uyğun həyata keçirməlidir. Heyvan kəsimi məntəqələrində baytarlıq-sanitariya tələblərinə ciddi şəkildə riayət olunması həm işçi heyətinin, həm də istehlakçıların sağlamlığının qorunmasına xidmət edir. Bu qaydaların düzgün tətbiqi kəsim məntəqəsinin təhlükəsiz fəaliyyətini təmin edir. Kəsim məntəqəsində fasiləsiz su təminatı qurulmalıdır. İşçi heyəti xüsusi təmiz geyimdə (saç toru, xalat, kombinezon, önlük, rezin çəkmə, əlcək və s.) olmalı, əraziyə zərərvericilərin və digər heyvanların (it,pişik) daxil olmasının qarşısı alınmalıdır. Həmçinin işçi heyət iş geyimində kəsim məntəqəsindən kənara çıxmamalıdır. Alətlər və ləvazimatlar mütəmadi təmizlənib dezinfeksiya edilməli, tullantılar isə sanitariya-gigiyena qaydalarına uyğun toplanıb vaxtaşırı kənarlaşdırılmalıdır.
Qurbanlıq heyvanın kəsimi zamanı hansı tələblərə əməl edilməlidir?
6-7 iyun tarixlərində Qurban bayramı qeyd olunacaq. Qurbanlıq heyvanlar yalnız xüsusi ayrılmış və sanitariya-gigiyena tələblərinə cavab verən məntəqələrdə kəsilməlidir. Küçə, yol kənarı, məhəllə araları kimi qanunsuz və antisanitar yerlərdə aparılan kəsimlər xəstəliklərin yayılmasına səbəb ola bilər. Kəsim həm də ətraf mühitin, insan sağlamlığının qorunmasına yönəlməlidir. Heyvan kəsimi məntəqələrində fasiləsiz su təminatı olmalı, qəssablar xüsusi geyimdə və tibbi yoxlamadan keçmiş vəziyyətdə fəaliyyət göstərməlidir. Alətlər daim dezinfeksiya olunmalı, tullantılar isə vaxtında və düzgün şəkildə ərazidən kənarlaşdırılmalıdır. Ət məhsullarının satışını həyata keçirən məkanlar sanitar və baytarlıq tələblərinə cavab verməlidir. Cəmdəklərin saxlanıldığı yerlər soyuducu avadanlıqlarla təchiz edilməli, soyuq zəncir prinsipi qorunmalıdır. Diri heyvanların satışına bu nöqtələrdə yol verilməməlidir. Tələb olunan infrastruktur və nəzarət sistemi olmadan həyata keçirilən satış və kəsimlər həm təhlükəli, həm də qanunsuzdur. Qurbanlıq heyvanın kəsimi zamanı gözlənilməli olan tələblərlə linkdən tanış ola bilərsiniz: https://www.youtube.com/shorts/HSNsy3uRsAk
