Giriş
“Peşəkarlarla görüş” saatında heyvan və quş kəsimi məntəqələrinin quruluşuna dair tələblər müzakirə olunub
22 Sentyabr 2021 11:20
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun (AQTİ) SOVQAT layihəsi çərçivəsində keçirilən budəfəki “Peşəkarlarla görüş” saatında “Heyvan kəsimi məntəqələrinin quruluşu, texnoloji proseslər və risk nöqtələri” mövzusu müzakirə olunub.
Videobağlantı formatında keçirilmiş görüşdə AQTİ-nin Baytarlıq-sanitariya ekspertizası işinin təşkili şöbəsinin müdiri, baytarlıq üzrə fəlsəfə doktoru Mehriban Bağırova bildirib ki, kəsim məntəqələri heyvan kəsiminin, həmçinin insan qidası üçün yararlı ətin ilkin emalının həyata keçirildiyi məkan olduğundan xüsusi baytarlıq-sanitariya, sanitariya-gigiyena, eləcə də müasir tələblərə uyğunlaşdırılması vacibdir. Emal hər bir heyvanın növünə uyğun və müəyyən ardıcıllıqla aparılmalıdır. Belə ki, iri və xırdabuynuzlu heyvanların kəsim məntəqəsi kəsimdən qabaq saxlanma, kəsim, toplanma, bağırsaqların təmizlənməsi, ətin doğranması və qablaşdırılması, ətin soyudulması, yükləmə bölməsindən ibarət olmalıdır. M. Bağırova bildirib ki, kəsimdən qabaq saxlanma bölməsində kəsimə gətirilmiş heyvanların saxlanması ilə yanaşı, izolyator da təşkil edilməlidir. Kəsim bölməsi isə “çirkli zona” (qanın axıdılması, dərinin soyulması) ilə “təmiz zona”nın (daxili orqanların çıxarılması, cəmdəyin parçalanması) ayrıldığı məkandır. Burada su ilə yuyula bilən tullantıların axıdılıb, təmizlənməsi üçün münasib şərait yaradılır. Daha sonra təyinatından asılı olaraq subməhsullar və heyvan mənşəli əlavə məhsullar ayrı şəkildə toplanaraq bağırsaqların təmizlənməsi və ətin doğranıb qablaşdırılması bölməsinə yönləndirilir. Ət və ət məhsullarının keyfiyyətli saxlanılması üçün düzgün temperaturda və şəraitdə soyudulub, dondurulması şərtdir. Ona görə də ətin soyudulması bölməsində cəmdəklərin temperatur, hava cərəyanının sürəti və havanın nəmliyindən asılı olaraq fərqli soyudulma müddəti ərzində soyudulması və ya dondurulması həyata keçirilir. Ət soyuducu və ya soyuducu kamerada +4° C-yə qədər soyudulmalı, dərin dondurucularda isə -18° C-də dondurulmalıdır. Subməhsullar da xüsusi ayrılmış soyuducu və ya soyuducu kamerada mümkün qədər tez soyudulub, saxlanmalıdır.
Quşların da emalı müəyyən ardıcıllıqla aparılmalıdır. Belə ki, quşların emalında texnoloji prosesin gedişi bir neçə bölmədə həyata keçirilir: Kəsimdən qabaq saxlanma bölməsi - Qəbul bölməsi - Keyləşdirmə və qansızlaşdırma bölməsi - Qaynar su ilə pörtlətmə və tüklərin təmizlənməsi bölməsi - İçalatın təmizlənməsi bölməsi - Ətin doğranması və qablaşdırılması bölməsi - Ətin soyudulması bölməsi - Yükləmə bölməsi. Bildirilib ki, kəsimə qəbul edilmiş quşların keyləşdirilməsi üçün tövsiyə olunan üsul elektroşokdan istifadədir. Belə ki, elektroşok avadanlıqları quşların növü və çəkisinə müvafiq olan elektrik cərəyanının gücü və gərginliyini tənzimləyən sistemlə təmin olunur. Keyləşdirilmiş quşlar dərhal qansızlaşdırılmalıdır. Qaynar su ilə pörtlətmə və tüklərin təmizlənməsi bölməsində kəsilmiş quşların buxar istiliyi olan konteynerə salınaraq və ya qaynar su ilə pörtlədilərək tükləri yolunur, digər bölmədə isə tükdən təmizlənmiş quşların boyun dərisinin kəsilməsindən cəmdəyin son işlənməsinədək olan təmizlənmə əməliyyatı həyata keçirilir. Ayrı-ayrı hissələrə bölünüb, qablaşdırılmış məhsul müvafiq temperaturda və şəraitdə mütləq soyudulmalı və ya dondurulmalıdır.
Heyvan və quş kəsimində istifadə olunan ləvazimatların təmizliyi də şərtdir. Həmçinin hər iş gününün sonunda kəsim məntəqəsində dezinfeksiya işləri aparılmalıdır. Belə ki, sanitariya-gigiyena tələbləri gözlənilmədən kəsilən heyvanın və ya quşun əti xəstəlik mənbəyinə çevrilə bilər. Odur ki, qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından, yoluxucu və qida mənşəli xəstəliklərdən qorunmaq üçün istər heyvan, istərsə də quş kəsimi məntəqələrində baytarlıq-sanitariya tələblərinə mütləq ciddi riayət olunmalıdır. Kəsim zamanı isə heyvanlarla kobud davranmamaq və onların rifahının gözlənilməsi də mühüm tələbdir.
Görüşdə əlverişli və sağlam biznes mühitinin formalaşdırılması məqsədilə sahibkarlıq subyektlərinə dəstək olaraq icrasına başlanılmış SOVQAT - Sahibkarlıq Obyektlərinə Vahid Qida Təhlükəsizliyi Anlayışının Tətbiqi layihəsinin üstünlükləri barədə də məlumat verilib. Bildirilib ki, layihənin əsas məqsədi qida məhsullarının “tarladan süfrəyədək” prinsipi əsasında ilkin istehsalı, tədarükü, emalı, qablaşdırılması, saxlanılması, daşınması, dövriyyəsi (o cümlədən idxal-ixrac əməliyyatları), ictimai iaşə və xidmət sahələrində istifadəsi, utilizasiyası, məhv edilməsi daxil olmaqla qida zəncirinin bütün mərhələlərində fəaliyyət göstərən sahibkarların yeni qida təhlükəsizliyi sisteminə inteqrasiyasını təmin etməkdən ibarətdir.
İnteraktiv formada keçirilmiş görüşün sonunda heyvan kəsimi məntəqələrinin və quşçuluq təsərrüfatı sahiblərini maraqlandıran suallar AQTA və AQTİ-nin mütəxəssisləri tərəfindən ətraflı cavablandırılıb.
Oxşar xəbərlər
Quduzluq xəstəliyinə qarşı növbəti peyvəndləmə tədbiri aparılacaq
Helikopter vasitəsilə meşə massivləri, dağətəyi və düzənlik ərazilərdə aldadıcı yemlərlə vəhşi ətyeyən heyvanlar arasında növbəti peyvəndlənmə tədbiri həyata keçiriləcək. Tədbir zamanı Şamaxı, İsmayıllı, Qəbələ, Oğuz, Şəki, Qax, Zaqatala, Balakən, Siyəzən, Şabran, Quba, Qusar və Xaçmaz rayonlarında müvafiq təlimata uyğun olaraq, tərkibində quduzluq əleyhinə vaksin olan aldadıcı yemlərin paylanması nəzərdə tutulur. Tədbirdə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin və Zoologiya İnstitutunun mütəxəssisləri iştirak edəcəklər. Bu aldadıcı yem tamamilə təhlükəsizdir. Əgər hər hansı bir ev və ya vəhşi heyvan bir neçə yem payını yesə, həmin heyvanlar üçün təhlükə yaratmır. Ərazilərə atılmış, içərisində vaksin olan yemi qəbul etdikdən sonra vəhşi və sahibsiz heyvanlarda quduzluğa qarşı immunitet yaranır. Bu cür tədbirlər xüsusi təhlükəli xəstəlik sayılan quduzluğa qarşı epizootoloji sabitliyin qorunub saxlanılmasını təmin edir. AQTA tərəfindən vəhşi heyvanlarda quduzluq xəstəliyinə və peyvəndləməyə dair maarifləndirici poster və bukletlər də hazırlanıb. Həmin materiallarda quduzluq xəstəliyi, xəstəliyə məruzqalma, xəstəliyin əlamətləri, yayılması, peyvəndləmə və peyvəndləmənin faydaları barədə məlumatlar əhalinin diqqətinə çatdırılır. Bildirilir ki, vəhşi heyvanların quduzluğa qarşı peyvəndlənməsi heyvan sağlamlığının təmin olunmasına və insanların təhlükəsizliyinə xidmət edir. Qeyd edək ki, ötən illərdə həyata keçirilmiş peyvəndlənmə tədbirləri xəstəliyə yoluxma dinamikasının azalmasına səbəb olub və regionda tətbiq edilən mütərəqqi təcrübə kimi Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatı tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.
Quş qripi xəstəliyi ilə bağlı bir sıra ərazilərə bəzi məhdudiyyətlər tətbiq olunub
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının rəsmi məlumatlarına əsasən, Almaniya Federativ Respublikasının Baden-Vürtemberq vilayətində, Amerika Birləşmiş Ştatlarının isə Nebraska, Miçiqan, Ohayo, Arkanzas, Qərbi Virciniya, Delaver, İndiana ştatlarında və Puerto-Riko ərazisində yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Respublika ərazisinin qeyd olunan yoluxucu xəstəlikdən qorunması üçün bu inzibati ərazi vahidlərindən diri quş və inkubasiya yumurtalarının, quş ətinin, tərkibində quş emalı məhsulları olan quş ətindən və bütün növ quşçuluq məhsulundan alınan hazır ət məhsullarının, quş yemləri və quş üçün yem əlavələrinin, quşların saxlanması, kəsilməsi və emalı üçün istifadə olunmuş avadanlıqların idxalına AQTA tərəfindən müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Bəzi ərazilərdən heyvan və quş əti idxalına müvəqqəti məhdudiyyət qoyulub
Almaniya Federativ Respublikasının Brandenburq vilayətində və İsrail Dövlətinin Mərkəz dairəsində dabaq, Şotlandiyanın Anqus inzibati ərazi vahidində və Nigeriya Federativ Respublikasının Kano ştatında isə yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Bu barədə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatından Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinə (AQTA) rəsmi məlumatlar daxil olub.
