Giriş
Qəhvəyi mərmər bağacığın ölkə ərazisində yayılmasının qarşısının alınması istiqamətində tədbirlər davam edir
12 İyul 2023 16:42
Ölkəmizdə Qəhvəyi mərmər bağacığının aşkarlanması ilə əlaqədar təxirəsalınmaz tədbirlərin həyata keçirilməsi, həmin zərərvericinin yayılmasının qarşısının alınması, mövcud yayılma ocaqlarının ləğv edilməsi və fitosanitar sabitliyin təmin edilməsi istiqamətində tədbirlər davam etdirilir.
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ilə müvafiq dövlət orqanlarının nümayəndələrindən ibarət Regional Əlaqələndirmə Mərkəzi yaradılıb. Regional Əlaqələndirmə Mərkəzinin Balakən və Qazax Dövlət Aqrar İnkişaf mərkəzlərinin nəzdində qərargahları formalaşdırılıb və bütün zəruri texniki avadanlıqlarla təchiz edilib.
Zərərverici ilə mübarizə üçün zəruri ehtiyat bazası yaradılıb, Rusiya istehsalı olan 7000 ədəd feromon tələ və 5000 ədəd dispenser, həmçinin Amerika Birləşmiş Ştatlarının istehsalı olan 900 ədəd feromon tələ alınıb. “Mazımqara” və “Qırmızı Körpü” sərhəd buraxılış məntəqələri, Böyük Kəsik stansiyası nəqliyyat vasitələrinin dezinseksiyası üçün müvafiq infrastrukturla təmin olunub və mart ayının sonuna qədər ölkə ərazisinə daxil olan 76886 nəqliyyat vasitələri Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı dezinseksiya edilib.
2022-ci ilin dekabr ayından etibarən ölkə ərazisində 220 yaşayış məntəqəsində 41608 nöqtədə monitorinq aparılıb. Ümumilikdə, respublika üzrə hazırda 69 yaşayış məntəqəsini əhatə edən 1469 nöqtədə zərərverici aşkar edilib. Aşkar edilmiş 100 mindən artıq qışlayan fərd məhv edilib.
2023-cü ilin 1 aprel tarixindən etibarən zərərvericinin qışlamadan qida yerlərinə keçidi nəzərə alınaraq feromon tələlərin asılmasına başlanılıb. Ümumilikdə 2023-cü ilin 6 ayı ərzində 304 yaşayış məntəqəsində 5281 ədəd feromon tələ asılıb. Asılmış 1566 feromon tələyə baxış keçirilib və 10 minədək yetkin fərd aşkar edilərək mexaniki və kimyəvi yolla məhv edilib.
Qeyd edirik ki, zərərvericinin kütləvi artması və ya qonşu Gürcüstandan miqrasiya etməsi təhlükəsi hələ də qalmaqdadır. Bu səbəbdən vətəndaşları diqqətli olmağa, xüsusən də, Qəhvəyi mərmər bağacığının daha çox rast gəlindiyi Göygöl rayonunun Qızılqaya qəsəbəsində, Qazax rayonunun İkinci Şıxlı kəndində, Balakən rayonunun Mazımçay, Poştbinə və Şərif kəndlərində, Zaqatala rayonunun Bazar və Əliabad kəndlərində Regional Əlaqələndirmə Mərkəzinin (+994 99 708 85 88 (Qərb rayonları üzrə); +994 99 308 85 88 (Şimal-qərb rayonları üzrə)) qərargahları tərəfindən verilmiş tövsiyələrə əməl etməyə, asılmış feromon tələlərə nəzarət edilməsi üçün dəstək olmalarını xahiş edirik.
Oxşar xəbərlər
“Bitki sağlamlığı haqqında” Qanun layihəsinin ictimai müzakirəsi davam edir
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən yeni hazırlanan “Bitki sağlamlığı haqqında” Qanun layihəsinin bu sahədə elmi tədqiqatlar aparan alim və mütəxəssislərlə ictimai müzakirəsi təşkil edilib. Müzakirə zamanı AQTA rəsmisi Elxan Mikayılov yeni Qanun layihəsinin hazırlanmasında əsas məqsədin ölkədə bitki sağlamlığının təmin edilməsi, fitosanitar nəzarət və fitosanitar xidmətlərin hüquqi əsaslarının müəyyən edilməsi, bu sahədə fəaliyyət göstərən subyektlər arasında münasibətlərin tənzimlənməsi olduğunu bildirib. Qanun layihəsində yer alan elmi-tədqiqat institutları, təhsil müəssisələri, alimlər, tədqiqatçılar və məsləhətçilər tərəfindən elmi araşdırmalar zamanı aşkarlanan zərərli orqanizmin ərazidə mövcudluğuna dair məlumatın verilməsi qaydası, Azərbaycan Respublikasının ərazisində zərərli orqanizmlərin aşkarlanmasına dair mümkün mənbələrdən məlumatların çevik toplanması, dəqiqləşdirilməsi, zərərli orqanizmin identifikasiyası və mövcudluğunun təsdiqi qaydaları, ümumi monitorinqlə bağlı elmi-tədqiqat müəssisələrindən, universitetlərdən, ictimai təşkilatlardan, alimlərdən, tədqiqatçılardan, məsləhətçilərdən, elmi jurnallardan məlumatların toplanması və təhlili ilə bağlı müddəalar ətraflı müzakirə edilib. Görüşdə Qanun layihəsində yer alan anlayışlar, yeni terminlər, laboratoriyalarda zərərli orqanizmin identifikasiyasının həyata keçirilməsi, mövcudluğunun və yayılma vəziyyətinin rəsmi təsdiqi qaydası, risk qiymətləndirmələrinin aparılmasında alim və mütəxəssislərin yaxından iştirakının məqsədəuyğunluğu, o cümlədən inteqrir mübarizə ilə bağlı alimlərin rəy və təklifləri dinlənilib. Qanun layihəsinin hazırlanmasının ölkədə bitki sağlamlığı sahəsində mövcud olan problemlərin həllində mühüm addım olması alim və mütəxəsislər tərəfindən xüsusi vurğulanıb. Görüşdə digər maraq doğuran suallar cavablandırılıb.
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən elan edilən bu günün məqsədi bitki sağlamlığının qorunmasının qlobal miqyasda əhəmiyyətini vurğulamaq və bu sahədə ictimaiyyəti maarifləndirməkdir. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən ölkəmizdə bitki sağlamlığının qorunması, həmçinin xəstəliklərin, zərərvericilərin vaxtında aşkarlanaraq onlara qarşı effektiv mübarizə tədbirlərinin görülməsi məqsədilə mütəmadi tədbirlər həyata keçirilir. Qida zəncirinin əsas elementlərindən olan bitki sağlamlığı sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində AQTA tərəfindən yeni “Bitki sağlamlığı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanun layihəsi hazırlanıb. Qanun layihəsinin məqsədləri əsasəsn bitki xəstəliklərinə qarşı mübarizə metodlarını daha da təkmilləşdirmək, pestisidlərin, aqrokimyəvi maddələrin düzgün istifadəsini nəzarət altına almaq, kənd təsərrüfatı məhsullarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğunu təmin etməkdir. Həmçinin bitki sağlamlığının təmin olunmasında Azərbaycan Qida Təhlükəsizlyi İnstitutunun ixtisaslaşmış laboratoriyaları xüsusi rola malikdir. Mərkəzi Fitosanitar Laboratoriyasında entomoloji, herboloji, fitohelmintoloji, mikoloji, bakterioloji və virusoloji ekspertizalar aparılır. Kompleks Tədqiqatlar Laboratoriyasında beynəlxalq metodlardan istifadə edilərək, pestisid və aqrokimyəvi maddələrin laboratoriya sınaqları həyata keçirilir. Milli Referens Laboratoriyasında meyvə-tərəvəz məhsullarında pestisidlərin qalıq miqdarları təyin olunur. Eyni zamanda Xaçmaz, Lənkəran və Tovuz Regional Sınaq Laboratoriyalarında bitki xəstəliklərinin aşkar olunması istiqamətində ən müasir laborator sınaqlar həyata keçirir. Eləcə də fitosanitar sahədə nəzarətin daha da gücləndirilməsi və işin səmərəli təşkili məqsədilə Səyyar Fitosanitar Laboratoriya fəaliyyət göstərir.
Bitki sağlamlığının qorunması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmlərdən qorumaq və onların mənbələrini vaxtında aşkarlamaq məqsədilə karantin nəzarətində olan materiallarda müntəzəm olaraq müşahidələrin aparılması, fitosanitar ekspertizaların keçirilməsi və profilaktik tədbirlərin görülməsi istiqamətində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin müfəttişləri tərəfindən fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir. Milli Monitorinq Planı çərçivəsində Agentliyin Şəki-Zaqatala regional bölməsinin əməkdaşları tərəfindən ilkin istehsal təsərrüfatlarında keçirilmiş fitosanitar monitorinqlər zamanı simptomlu bitki hissələrindən nümunələr götürülərək laborator müayinələrə cəlb edilib. Müayinələr nəticəsində Şəki rayonunun Öryət və Çeşməli kəndləri ərazisində yerləşən tumlu-çəyirdəkli meyvə bağlarında karantin tətbiq edilən göbələk mənşəli Qonur monilioz çürümə xəstəliyi aşkarlanıb. Monitorinq zamanı həmçinin bağçılıq təsərrüfatlarında Qəhvəyi mərmər bağacığı, Şaftalı meyvəyeyəni, Qərb çiçək tripsi və Şərq meyvəyeyəni kimi karantin tətbiq edilən zərərvericilərin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək məqsədilə feromon tələlər asılıb. Sahə aqronomu və texniki işçilərlə söhbətlər aparılıb, zərərvericilərlə mübarizə üsulları əks olunan maarifləndirici çap materialları paylanıb. Eyni zamanda təsərrüfat sahiblərinə və işçilərə pestisid və aqrokimyəvi maddələrin saxlanması, daşınması, tətbiq reqlamenti, o cümlədən istifadəsi zamanı təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması barədə tövsiyələr verilib.
