Giriş
Şəkəri niyə və necə azaldaq?!
12 Yanvar 2024 11:50
Niyə?
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən həyata keçirilən “Şəkəri azalt, ömrünü uzat!” kampaniyası davam edir. Bu çərçivədə hər kəsə şəkəri normaya uyğun qaydada istehlak etmək tövsiyə olunur. Çünki şəkərdən normadan artıq istifadə edilməsi insan orqanizmində aşağıdakı problemləri yarada bilər:
- Ürək-damar xəstəlikləri;
- ll tip diabet;
- Piylənmə;
- Diş çürüməsi;
- Uşaqlarda diqqət zəifliyi;
- Uşaqlarda allergik reaksiyaların yaranması;
- Yeniyetmələrdə qavrama qabiliyyətinin aşağı düşməsi;
- İmmun sistemin zəifləməsi;
- Xərçəng xəstəliyinin bəzi növlərinin yaranma ehtimalını artırması.
Necə?
Mütəxəssislər hesab edirlər ki, aşağıdakı tövsiyələri yerinə yetirməklə istehlak olunan şəkərin miqdarını əsaslı şəkildə azaltmaq mümkündür:
- Məhsulun etiketini oxumaqla və tərkibindəki şəkərin miqdarına diqqət yetirməklə;
- Tərkibində şəkərin miqdarı çox olan, yəni “şəkər” sözü inqrediyent siyahısında birinci və ya sonrakı ilk sıralarda yazılan məhsulları az istehlak etməklə;
- Etiketdə göstərilən şəkərin miqdarının məhsulun 100 mq-ı və ya 100 ml-i üçün verildiyini bilməklə;
- Etiketdə “şəkər” müxtəlif adlarla (qlükoza, fruktoza, dekstroza, maltoza, sirop, qamış şəkəri, qamış suyu, invert şəkər, bəhməz, karamel) göstərilə bildiyi üçün həmin adları yadda saxlamaqla;
- Yemək yeyərkən şəkərli içkiləri qəbul etməməklə;
- Şirin çay içməməklə və ya 1 stəkan çaya 1 çay qaşığından artıq şəkər əlavə etməməklə;
- Qazlı şirinləşdirilmiş içkiləri sadə su ilə əvəzləməklə;
- Bişintilərdə şəkər əvəzinə darçın, muskat qozu, zəncəfil və ya şirinləşdirilməmiş meyvə qurularından istifadə etməklə;
- Dadlandırılmış süd və kokteyl kimi içkilərin sadə növlərini, yəni müxtəlif meyvə konsentratları əlavə olunmamış növlərini seçməklə;
- Meyvə şirəsi qəbul etmək əvəzinə meyvənin bütöv halda yeyilməsinin daha xeyirli olduğunu bilməklə;
- Təbii məhsullara üstünlük verməklə və ultra emal olunmuş məhsulların istehlakını azaltmaqla.
Qeyd edək ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən böyüklər və uşaqlar üçün gündəlik əlavə şəkər qəbulunun təxminən 25 qrama (6 çay qaşığı) qədər azaldılması tövsiyə olunur. Bu miqdara qablaşdırılmış qidaların tərkibindəki gizli şəkərlər də aid edilir.
Oxşar xəbərlər
Qəhvəyi mərmər bağacığı haqqında məlumat və mübarizə tədbirləri
Qəhvəyi mərmər bağacığı nədir? - Qəhvəyi mərmər bağacığı ölçüsü 12-17 mm, rəngi qəhvəyi, üzərində ləkələr olan, bədəni azacıq yastı və armudvari formalı zərərvericidir. Bu zərərverici 300-dən çox bitki növü ilə qidalanaraq onların məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə aşağı salır. Qəhvəyi mərmər bağacığın yayılması: - Qəhvəyi mərmər bağacığın yetkin fərdləri və sürfələri yük daşımaları, nəqliyyat vasitələri, avadanlıqlar, ağac materialları yüklənmiş konteynerlər, təzə meyvə-tərəvəz, kəsilmiş güllər, tinglər və digər vasitələrlə yayılır. Eyni zamanda yetkin fərdləri təbii yolla (uçmaqla) 35-100 km-dək məsafə qət edə bilirlər. Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizə üsulları: - Payız və qış dövründə qışlama yerlərinin maksimum azaldılması məqsədilə qəhvəyi mərmər bağacığın gizlənə bildiyi sığınacaqlara, o cümlədən qaranlıq yerlərə xüsusi diqqət yetirilir. Yaşayış və köməkçi binalarda pəncərələr torla bağlanır.
İdxal olunan bəzi bioloji aktiv qida məhsullarında uyğunsuzluq aşkarlanıb
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ölkəyə idxal olunan qida məhsullarına nəzarət tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində "Healty Life" MMC-nin və "Caspi Pharm" MMC-nin Türkiyədən idxal etdiyi bioloji aktiv qida məhsulu partiyalarından Agentliyin müfəttişləri tərəfindən nümunələr götürülərək Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim olunub. Müayinələr nəticəsində məhsul partiyalarının normativ sənədlərin tələblərinə cavab vermədiyi məlum olub. Qeyd olunan bioloji aktiv qida məhsulu partiyaları aşağıdakılardır: "Healty Life" MMC-nin idxal etdiyi “Pharmanor İlaç San.Tıc. Ltd.Ştı” müəssisəsinə məxsus 01.02.2024 - 01.02.2027-ci il istehsal və son istifadə tarixli, DNT07 partiya nömrəli ümumi sayı 4500 ədəd “Depovit New, daxilə qəbul üçün məhlul-damcı, 5 ml, flakonda №4” əmtəə nişanlı bioloji aktiv qida məhsulu; "Healty Life" MMC-nin idxal etdiyi “Pharma Standart İlaç Medikal Kozmetik Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi” müəssisəsinə məxsus 01.12.2023-01.12.2026-cı il istehsal və son istifadə tarixli, ST03 partiya nömrəli ümumi sayı 4500 ədəd “Desol-D3+, daxilə qəbul üçün məhlul-damcı, 5 ml şüşə flakonda №4” əmtəə nişanlı bioloji aktiv qida məhsulu; "Caspi Pharm" MMC-nin idxal etdiyi “Unirex Healthcare Sağlık Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi” müəssisəsinə məxsus 01.01.2024-01.01.2027-ci il istehsal və son istifadə tarixli, TM240101 partiya nömrəli ümumi sayı 2000 ədəd “Tiger Man, tablet №10” əmtəə nişanlı bioloji aktiv qida məhsulu.
AQTİ “Azərbaycan Halal Biznes və Turizm Forumu” çərçivəsində təşkil olunan sərgidə iştirak edir
Bakıda ilk dəfə keçirilən “Azərbaycan Halal Biznes və Turizm Forumu” çərçivəsində təşkil edilən sərgidə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun (AQTİ) stendi quraşdırılıb. Stenddə halal sertifikatlaşmaya dair İnstitut tərəfindən hazırlanan bukletlər və “HALAL” uyğunluq sertifikatının nümunələri nümayiş olunur. Həmçinin iştirakçılara halal sertifikatlaşma ilə bağlı ətraflı məlumat verilir. Bildirilir ki, ölkəmizdə halal sertifikatlaşma prosesi dörd kateqoriya üzrə aparılacaq. Bu kateqoriyalar iri və xırdabuynuzlu heyvanların, quşların kəsimi, süd və süd məhsulları, eyni zamanda emal edilmiş məhsullar üzrə təşkil olunacaq. Həmçinin innovativ həllərin tətbiqi ilə qida subyektlərinin daha asan və əlçatan formada müraciət etməsinə şərait yaradılacaq. Halal sertifikatlaşma prosesinin təşkil olunması məqsədilə Sertifikatlaşma, Qərəzsizlik və Şikayətlər üzrə komitələr də formalaşdırılıb. Komitələrin tərkibi Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun İslamşünaslıq kafedrasının müdiri və müəllim heyəti, müstəqil ekspertlər və AQTİ-nin mütəxəssislərindən ibarətdir. Bununla yanaşı, İnstitutun “HALAL” uyğunluq sertifikatının beynəlxalq səviyyədə tanınması üçün İslam Ölkələrinin Standartlar və Metrologiya İnstitutu müəyyənləşdirilmiş beynəlxalq standarta uyğun olaraq Türkiyə Respublikasının Halal Akkreditasiya Qurumuna müraciət edib. Akkreditasiya tədbirləri çərçivəsində ilkin olaraq müəssisələrdən birində “OIC/SMIIC-1:2019 HALAL qidaya dair ümumi tələblər” standartı üzrə sertifikatlaşma prosesi ilə bağlı audit həyata keçirilib. Müvafiq standarta uyğun olaraq, müəssisədə halal kəsim qaydalarının, qida təhlükəsizliyi və halal standartları üzrə tələblərin yerinə yetirilməsi səviyyəsi və uyğunluğu qiymətləndirilib.
