Giriş
“Süfrə” jurnalının VII sayı işıq üzü görüb
24 May 2021 17:39
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) qida təhlükəsizliyi ilə bağlı əhalinin maarifləndirilməsi, sağlam qidalanmanın təşviqi və istehlakçı hüquqlarının qorunması istiqamətində tədbirləri davam etdirir. Cəmiyyətimizin bugünkü inkişaf səviyyəsi, yeni tendensiyalar qida təhlükəsizliyi ilə bağlı ciddi dəyişiklikləri qaçılmaz edir. Bu işdə ən vacib məqamlardan biri də istehsalçıların və istehlakçıların maarifləndirilməsidir.
Qida təhlükəsizliyi və istehlakçı hüquqlarının qorunması ilə bağlı aktual və ətraflı məlumatları özündə əks etdirən Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun (AQTİ) mətbu orqanı olan “Süfrə” elmi-kütləvi jurnalının növbəti – VII sayı çapdan çıxıb.
Qeyd edək ki, nəfis tərtibatda və yüksək keyfiyyətlə nəşr olunan “Süfrə” jurnalı geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulub. Jurnalın təsis edilməsində əsas məqsəd təhlükəsiz və keyfiyyətli qida məhsulları ilə bağlı istehlakçıların maarifləndirilməsi, sağlam qidalanmanın təşviqi, həmçinin qida təhlükəsizliyi sisteminin səmərəliliyinin və şəffaflığının artırılması, onun beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər barədə məlumatların ictimaiyyətə çatdırılmasıdır.
“Süfrə” jurnalının VII sayı da bir-birindən maraqlı rubrikalarla oxucuların görüşünə gəlib. Belə ki, “Persona” rubrikasında əsərlərində milli-mədəni irsimizi, tariximizi, eləcə də Azərbaycan nemətlərini, qida və süfrə elementlərini uğurlu şəkildə əks etdirən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Kəmalə Musa ilə müsahibəni oxuya bilərsiniz.
Azərbaycanda qoyun əti digər ölkələrlə müqayisədə daha çox istehlak olunur. “Qida akademiyası” rubrikasında dərc olunmuş məqalədə qoyun ətinin xarakterik xüsusiyyətləri barədə vacib məqamlar təqdim olunub. Bu rubrikada AQTİ mütəxəssislərinin yazdığı “Göylə gedən” qidalar” və “Yaşıl” qablaşdırma” başlıqlı məqalələrlə də tanış ola bilərsiniz.
“Həkim sözü” rubrikasında isə diyetoloq-həkim İlqar Şamilov müalicə və xəstəliklərin profilaktikasında pəhriz və diyetoloqun rolundan danışıb.
Uşaqların boyartımına fiziki fəaliyyət, sağlamlıq, ətraf mühit, düzgün və balanslı qidalanma və digər faktorlar təsir edir. Mütəxəssislərin fikrincə, uşağın daha çox oturaq həyat tərzi keçirməsi də (dərsdə, kompüter arxasında və s.) boyatmada geriləməyə səbəb ola bilir. Uşaqların orqanizmi 12-13 yaşa qədər aktiv şəkildə böyüyür və yetkin orqanizmlə müqayisədə daha çox vitamin tələb edir. Uşaqların boyartımı üçün zəruri olan vitamin və minerallarla zəngin qidalar barədə “Sağlamlıq məktəbi” rubrikasında tövsiyələr təqdim olunub.
Bitkiçilik məhsullarının ixracı zamanı operativliyin və şəffaflığın təmin edilməsi məqsədilə geniş imkanlar mövcuddur. Belə ki, fitosanitar sertifikatın alınması proseduru xeyli asanlaşıb. “Qida biznesi” rubrikasında fitosanitar sertifikatın əldə edilməsi üçün tələb olunan şərtlər barədə ətraflı məlumat öz əksini tapıb. Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilən qaydalar və təsdiqlənən metodiki göstərişlər barədə “Pandemiya dövründə ictimai iaşə müəssisələrində zəruri qaydalar” başlıqlı məqalədə geniş bəhs edilib.
“Süfrə”nin VII sayından yüksək qidalılıq dəyərinə malik olan arı südünün, eləcə də keçibuynuzunun orqanizmə faydası barədə dolğun məlumatların yer aldığı məqalələri də oxuya bilərsiniz. Həmçinin qədim təamlardan biri olan halvanın, Ordubad qayğanağının hazırlanması barədə zəruri tövsiyələr də oxucularla bölüşülüb. “Kinomenyu” rubrikasında isə Azərbaycan kinosunun ilk rəngli filmi olan “Ad günü”ndən maraqlı süfrə səhnələri təqdim olunub.
Jurnalın bu sayında “Balığın təmizlənməsində ipucları”, “Dünyada tanınan yemək kanallarımız” kimi maraqlı məqalələr də dərc olunub.
Qeyd edək ki, “Süfrə” jurnalının VII sayını əldə etmək üçün (012) 565-12-72 (daxili nömrə - 553) telefon nömrəsi ilə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
Oxşar xəbərlər
Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə tədbirləri davam etdirilir
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş “Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı bitki mühafizəsinə dair Tədbirlər Planı”nın icrası məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Qəhvəyi mərmər bağacığının ölkə ərazisində yayılmasının qarşısının alınması istiqamətində müvafiq fitosanitar nəzarət və maarifləndirmə tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Daşkəsən Rayon İcra Hakimiyyətinin və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin yerli bölmələrinin əməkdaşlarının və rayon sakinlərinin iştirakı ilə görüş keçirilib. Görüşdə Qəhvəyi mərmər bağacığının kütləvi aşkarlandığı ərazilərdə müvafiq mübarizə tədbirlərinin gücləndirilməsi, mümkün qışlama yerlərində müşahidələrin aparılması və zərərvericinin aşkarlandığı təqdirdə mexaniki yollarla məhv edilməsi, habelə mübarizə tədbirlərində vətəndaşların aktiv iştirakının zəruriliyi barədə məlumatlar verilib. Qəhvəyi mərmər bağacığına qarşı mübarizə yolları ilə bağlı maarifləndirici çap materialları paylanıb.
Fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmləri, onların mənbələrini, sərhədlərini, yayılma səbəblərini vaxtında müəyyənləşdirmək və ölkə ərazisində fitosanitar sabitliyin təmin edilməsi məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin fitosanitar müfəttişləri tərəfindən Milli Monitorinq Planına uyğun olaraq meyvə bağlarında monitorinqlər aparılıb. Monitorinq zamanı Beyləqan rayonunda, İmişli rayonunun Murğuzallı, Qaralar, Sabirabad rayonunun Qasımbəyli, Əsgərbəyli, Yuxarı Axtaçı, Muradbəyli, Qəzli, Quruzma, Yenikənd, Mürsəlli, Ulacalı, Bulduq, Ətcələr, Məmişlər, Həşimxanlı, Beşdəli kəndlərində, Saatlı rayonunun Mustafabəyli, Məzrəli, Azadkənd kəndlərində yerləşən nar, xurma və heyva bağlarında zərərli orqanizmlərlə sirayətlənmə əlamətləri olan bitkilərdən nümunələr götürülərək Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib. Müayinələr nəticəsində Meyvə milçəyi, Nar meyvəyeyəni, Meyvə çürüməsi, Afrika əncir milçəyi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Komstok yastıcası və Yaponiya mumlu yalançı qalxanlı yastıcası, bir təsərrüfatda isə Asiya giləmeyvə drozofilası aşkarlanıb. Agentlik əməkdaşları tərəfindən Astara rayonunun Astara şəhəri, Kijəbə qəsəbəsi, Şiyəkəran, Təngərüd, Siyakü, Velədi, Maşxan, Vaqo kəndlərində, habelə Lənkəran rayonunun Şağlaser kəndində 38 təsərrüfat subyektinə məxsus 119.3 hektar sitrus bağında aparılmış monitorinq zamanı Sitrus ağqanadlısı və Qırmızı tor gənəsi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Sitrus tristeza virusu və Yaponiya yalançı qalxanlı mumlu yastıcası müəyyən edilib. Bundan əlavə, Astara rayonunun Şiyəkəran kəndində yerləşən bir neçə sitrus bağında Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin Astara rayon Bitki Mühafizə Mərkəzinin əməkdaşları ilə birgə monitorinq təşkil edilib və Sitrus ağqanadlısına qarşı Mərkəzin əməkdaşları tərəfindən bitki mübarizə tədbirləri həyata keçirilib.
Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə ev şəraitində necə mübarizə aparmaq olar?
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) Qəhvəyi mərmər bağacığının ölkə ərazisində yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə maarifləndirmə tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində 300-dən çox bitki ilə qidalanaraq onların məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə aşağı salan Qəhvəyi mərmər bağacığının müşahidə olunduğu ölkəmizin şimal-qərb və qərb rayonlarının bəzi kəndlərində yerli əhali və sahibkarlarla maarifləndirici görüşlər keçirilir. Görüşlərdə ev şəraitində zərərvericiyə qarşı mümkün mübarizə tədbirləri barədə məlumatlar çatdırılır. Qəhvəyi mərmər bağacığı evlərin çardaqlarında, qapı və pəncərə boşluqlarında, taxta və odun yığınları arasında qışlaya bilir. Zərərvericinin qışlama yerlərini maksimum məhdudlaşdırmaq məqsədilə evlərdə, çardaqlarda, bağlara yaxın tikililərdə vaxtında təmizləmə və təmir işləri aparılmalıdır. Bundan başqa, bağacığın qışlamaq üçün yaşayış və köməkçi binalara daxil olmasının qarşısını almaq üçün bu tikililərdə pəncərələr torla bağlanmalıdır. Aşkar edildikləri təqdirdə onları süpürgə, tozsoran və s. vasitəsilə toplamaq və məhv etmək lazımdır. Qeyd edək ki, beynəlxalq təcrübədə Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizədə aldadıcı tələlərdən, süni yaradılmış sığınacaq yerlərindən istifadə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bağacıq üçün süni qışlama yerləri əsasən boş karton və ya qəzetlə doldurulmuş adi bir qutudan hazırlanır. Bunun üçün boş qutuya kəsilmiş karton və ya kağız parçaları doldurulur. Hazırlanmış sığınacaqlar evin günəş düşən tərəfində, binaların cənub və qərb tərəflərinə və yaxud çardaqda (damda), bağacığın qışlamaya getdiyi yerlərdə yerləşdirilir və ya 2-3 metr hündürlükdə asılır. Bu cür qutulara yığılan bağacıqlar mexaniki yolla toplanaraq məhv edilməlidir.
