Giriş
Masallı rayonunda fəaliyyət göstərən təsərrüfatda kartofun qonur çürüməsi xəstəliyi aşkar olunub
19 Avqust 2021 17:19
Ölkəmizdən Rusiya Federasiyasına ixrac olunan kartof məhsulunda kartofun qonur çürüməsi bakteriyasının aşkarlanması ilə bağlı daxil olan bildiriş əsasında Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən kompleks tədbirlər həyata keçirilib.
Araşdırma zamanı bildirişin daxil olduğu 2 yük partiyası kartof məhsulunun Rusiya Federasiyasına yerli logistika şirkəti ”ATRO Co” MMC tərəfindən daşındığı məlum olub. Agentlik əməkdaşları logistika şirkətinin təchizatçısı Alim Əliyevin Masallı rayonunun Təklə kəndi ərazisində yerləşən təsərrüfatında fitosanitar müşahidələr aparıblar. Müşahidələr zamanı kartof yığımı artıq başa çatdığından və ixrac olunan məhsul partiyası Azərbaycan Respublikasına qaytarılmadığından məhsullardan laborator analizlər üçün nümunələr götürmək mümkün olmayıb. İxrac olunan məhsulun Rusiya mənşəli toxum materialından ("Udacha" çeşidi) yetişdirildiyi müəyyən edilib. Lakin nümunə qalmadığından toxum materialının da müayinəsini həyata keçirmək mümkün olmayıb. Həmçinin sözügedən bakteriyanın suvarma sularında öz mövcudluğunu saxladığı nəzərə alınaraq, həmin şəxsə məxsus ümumi sahəsi 10 hektar olan təsərrüfatdan, ətraf sahələrdən, habelə ərazidən keçən sulardan nümunələr götürülərək müayinə üçün Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Mərkəzi Fitosanitar Laboratoriyasına təqdim olunub. Müayinələr nəticəsində fiziki şəxs Alim Əliyevə məxsus təsərrüfatdan götürülmüş torpaq nümunəsində kartofun qonur çürüməsi bakteriyası aşkarlanıb.
Bununla əlaqədar olaraq, Azərbaycan Respublikasının baş dövlət fitosanitar müfəttişi tərəfindən sirayətlənmiş sahədə yerləşən torpaqlarda 5 il müddətində qeyd olunan xəstəliyin əsas sahib bitkiləri - kartof, pomidor, badımcan, tütün, yerfındığı, bibər və pambıq əkininin dayandırılması, həmçinin bu müddət ərzində təmiz par, buğda, yonca, lobya və qarğıdalı daxil olmaqla növbəli əkinin tətbiq edilməsi barədə müvafiq qərar qəbul edilib. Qərara əsasən, müvafiq sahədə yerləşən torpaqlarda istifadə edilən texnika və alətlərin yalnız təmizlənərək dezinfeksiya edildikdən sonra digər sahələrdə istifadə olunmasına icazə verilir. Eyni zamanda sirayətlənmiş sahədə yerləşən torpaqda qalan kartof toxumları və qalıqların cücərtiləri göründüyü təqdirdə dərhal məhv edilməsinin təmin olunması və hər 6 aydan bir torpaq və qrunt sularından nümunələr götürülərək kartofun qonur çürüməsi bakteriyası üzrə laborator müayinələrin həyata keçirilməsi qərara alınıb. Həmçinin əkin sahəsinin ətrafında 3 km radiusda ərazinin bufer zona olaraq müəyyənləşdirilməsi qərarda öz əksini tapıb.
Agentlik tərəfindən bildiriş daxil olan təsərrüfatda bitki mühafizəsi tədbirlərinin görülməsi və bu barədə Agentliyə məlumat verilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə məktub ünvanlanıb, aparılan araşdırmaların nəticələri və görülən tədbirlər barədə Rusiya Federasiyasının müvafiq qurumuna məlumat verilib.
Bununla yanaşı, kartof idxalı üzrə Agentlik tərəfindən 23 ölkənin Milli Bitki Mühafizəsi Təşkilatına fitosanitar sertifikatın əlavə deklarasiyasında məhsulun kartofun qonur çürüməsi bakeriyasından azad olmasını təsdiq edən laborator protokolun fitosanitar sertifikatı ilə müşaiyət olunmasına dair məktublar ünvanlanıb. Qeyd olunan tələblərin gözlənilmədiyi hallarda məhsulun ölkəmizə idxalına icazə verilməyəcəkdir.
Oxşar xəbərlər
Fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi respublika ərazisində fitosanitar vəziyyətin müəyyən edilməsi, karantin obyekti olan zərərli orqanizmlərin yayılmasının qarşısının alınması və mübarizə tədbirlərinin təşkili məqsədilə monitorinqləri davam etdirir. Milli Monitorinq Planı çərçivəsində Agentliyin Qarabağ regional bölməsinin fitosanitar müfəttişləri tərəfindən Ağcabədi, Bərdə, Tərtər, Füzuli, Xocalı rayonlarında, Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsində, Ağkənd, Güneyçartar, Çiraquz, Tuğ kəndlərində və Qırmızı Bazar ərazisində, Ağdam rayonunun Şıxbabalı, Boyəhmədli, Cinli, Xaçındərbənd, Qızıl Kəngərli kəndlərində, Cəbrayıl rayonunun Daş Veysəlli, Əmirvarlı kəndlərində müşahidələr aparılıb, sirayətlənmə əlamətləri olan bitkilərdən nümunələr götürülərək Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib. Müayinələr nəticəsində Xocalı rayonunda, Ağdam rayonunun Cinli, Xaçındərbənd, Xocavənd rayonunun Ağkənd, Güneyçartar, Cəbrayıl rayonunun Əmirvarlı, Daş Veysəlli kəndlərində yerləşən nar bağlarından götürülən nümunələrdə karantin tətbiq edilən Komstok yastıcası, Xocavənd rayonunun Ağkənd kəndində yerləşən üzüm bağından götürülən nümunələrdə isə karantin tətbiq edilən Asiya giləmeyvə drozofilası aşkarlanıb.
Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə ev şəraitində necə mübarizə aparmaq olar?
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) Qəhvəyi mərmər bağacığının ölkə ərazisində yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə maarifləndirmə tədbirlərini davam etdirir. Tədbirlər çərçivəsində 300-dən çox bitki ilə qidalanaraq onların məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə aşağı salan Qəhvəyi mərmər bağacığının müşahidə olunduğu ölkəmizin şimal-qərb və qərb rayonlarının bəzi kəndlərində yerli əhali və sahibkarlarla maarifləndirici görüşlər keçirilir. Görüşlərdə ev şəraitində zərərvericiyə qarşı mümkün mübarizə tədbirləri barədə məlumatlar çatdırılır. Qəhvəyi mərmər bağacığı evlərin çardaqlarında, qapı və pəncərə boşluqlarında, taxta və odun yığınları arasında qışlaya bilir. Zərərvericinin qışlama yerlərini maksimum məhdudlaşdırmaq məqsədilə evlərdə, çardaqlarda, bağlara yaxın tikililərdə vaxtında təmizləmə və təmir işləri aparılmalıdır. Bundan başqa, bağacığın qışlamaq üçün yaşayış və köməkçi binalara daxil olmasının qarşısını almaq üçün bu tikililərdə pəncərələr torla bağlanmalıdır. Aşkar edildikləri təqdirdə onları süpürgə, tozsoran və s. vasitəsilə toplamaq və məhv etmək lazımdır. Qeyd edək ki, beynəlxalq təcrübədə Qəhvəyi mərmər bağacığı ilə mübarizədə aldadıcı tələlərdən, süni yaradılmış sığınacaq yerlərindən istifadə xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bağacıq üçün süni qışlama yerləri əsasən boş karton və ya qəzetlə doldurulmuş adi bir qutudan hazırlanır. Bunun üçün boş qutuya kəsilmiş karton və ya kağız parçaları doldurulur. Hazırlanmış sığınacaqlar evin günəş düşən tərəfində, binaların cənub və qərb tərəflərinə və yaxud çardaqda (damda), bağacığın qışlamaya getdiyi yerlərdə yerləşdirilir və ya 2-3 metr hündürlükdə asılır. Bu cür qutulara yığılan bağacıqlar mexaniki yolla toplanaraq məhv edilməlidir.
Şamaxıda bitki mühafizə vasitələrindən və aqrokimyəvi maddələrdən düzgün istifadə qaydaları ilə bağlı maarifləndirici görüş keçirilib
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin Dağlıq Şirvan Regional Bölməsinin əməkdaşları tərəfindən Şamaxı rayonunda “Bitki mühafizə vasitələrindən və aqrokimyəvi maddələrdən normativlərə uyğun istifadənin təşviqi” mövzusunda maarifləndirici tədbir keçirilib. Tədbirdə müxtəlif bitki və bitkiçilik sahəsində fəaliyyət göstərən fərdi ailə təsərrüfatları, sahibkarlıq subyektləri, aqronomlar və bitki mühafizə vasitələrinin satışı apteklərinin nümayəndələri, eləcə də Kiçik və Orta Biznesin İnkişaf Agentliyi və Dövlət Aqrar İnkişaf Agentliyinin regional bölmələrinin nümayəndələri iştirak ediblər. Tədbir zamanı pestisidlərin, bioloji preparatların və aqrokimyəvi maddələrin dövlət sınağının aparılması, qeydiyyata alınması barədə qanunvericiliyin tələbləri izah edilib, bitki sağlamlığı ilə bağlı həyata keçirilən fitosanitar tədbirlər, pestisid və aqrokimyəvi preparatlardan təhlükəsiz istifadə qaydaları barədə geniş məlumat verilib. Eyni zamanda sahibkarlar istifadəsinə icazə verilmiş preparatların siyahısı ilə tanış olublar. Sonda iştirakçıların sualları cavablandırılıb.
