Giriş
Çiyələk haqqında nələri bilirik?
27 May 2024 12:31
1. Çiyələk əslində giləmeyvə deyil!
Çünki çiyələkdə toxum yuvası yoxdur və toxumlar birbaşa şirəli lətin üzərində yerləşir. Çiyələk toxumu çöldə olan yeganə meyvədir.
2. Çiyələk aşağı kalori və qlikemik indeksə malikdir.
Aşağı qlikemik indeksə malik olması və lif tərkibinə görə çiyələyin qan şəkərinin artmasına səbəb olma ehtimalı azdır. Ona görə də 2-ci tip diabet xəstələri üçün çiyələk sağlam seçim hesab edilir. Lakin bununla belə pasiyentlərin porsiya miqdarına diqqət etmələri vacibdir. Unutmayaq ki, balanslı qidalanma sağlam qidalanmanın təməlidir.
3. Çiyələk vitamin və minerallarla zəngindir.
Bunlara fol turşusu, manqan və C vitaminini misal çəkmək olar. Fol turşusu yeni hüceyrələrin əmələ gəlməsində iştirak edir. Manqan sümüklərin sağlamlığı və beyin funksiyaları üçün faydalıdır. C vitamini immun sistemi dəstəkləyir və yaraların sağalmasında kollagen sintezinə kömək göstərir. Maraqlıdır ki, 8 ədəd çiyələkdə 1 ədəd portağaldan daha çox C vitamini var.
4. Çiyələk antioksidantlarla zəngindir.
Antioksidantlar orqanizmdəki hüceyrələrə və DNT-yə zərər verə bilən sərbəst radikallarla mübarizə aparmağa kömək edən molekullardır. Daha sadə şəkildə desək, antioksidantlar hüceyrələri zədələnmələrdən qoruyur. Çiyələyin əsas antioksidantı antosianin adlanır. Antosianin həm də çiyələyə qırmızı rəng verir. Çiyələyin tərkibindəki antosianinin miqdarı meyvə yetişdikcə artır. Beləliklə, çiyələk nə qədər qırmızıdırsa, bir o qədər xeyirlidir. Çünki tərkibində daha çox antioksidant var.
5. Çiyələk beynin funksiyasını dəstəkləyir.
Aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki çiyələyin tərkibindəki antioksidantlar beyindəki iltihabı aradan qaldırmağa, yaşla bağlı yaddaş itkisini gecikdirməyə və yaşlılarda Alzheimer riskini azaltmağa kömək edə bilər.
Oxşar xəbərlər
AQTA ötən il Dövlət Proqramının icrasını uğurla həyata keçirib
AQTA tərəfindən “Azərbaycan Respublikasında qida təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə dair 2019–2025-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın icrası uğurla davam etdirilir. Belə ki, İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi tərəfindən Dövlət Proqramında müəyyənləşdirilmiş 12 prioritet istiqamət üzrə 71 tədbirin icrası ilə bağlı 2024-cü il üzrə monitorinq aparılıb. Monitorinqin nəticələrinə əsasən tədbirlər üzrə ümumi icra vəziyyəti 90 %, gözlənilən təsir indikatorlarına görə isə 100% olub.
Bir sıra ictimai iaşə və istirahət məkanlarının sahiblərinə xəbərdarlıq olundu
Məlum olduğu kimi, ölkəmiz Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) qərarı ilə bir sıra heyvan xəstəliklərindən, o cümlədən xırdabuynuzlu heyvanların taunu və yüksək patogen quş qripi xəstəliyindən azad ölkə kimi tanınıb. Əldə olunmuş nəticələr ölkəmizin biotəhlükəsizliyinin təmin olunması ilə yanaşı, həmçinin bu istiqamətdə ixrac potensialını daha da genişləndirir. Hazırda işğaldan azad olunmuş ərazilərdə və Naxçıvan Muxtar Respublikasında da heyvan xəstəliklərindən azad statusun alınması üçün zəruri tədbirlər görülməkdədir. Ancaq təəssüflə qeyd edək ki, ölkəmizin bir sıra regionlarında, xüsusilə magistral yolların kənarında yerləşən istirahət zonalarında, restoran və kafelərdə vəhşi heyvanların və çöl quşlarının müxtəlif məqsədlərlə heç bir norma və qaydalara uyğun olmayan şəraitdə saxlanıldığı müşahidə olunur. Bütün bunlar ölkəmizdə epizootoloji sabitliyin pozulmasına risk təşkil etməklə yanaşı, ÜHST tərəfindən təsdiq olunmuş xəstəliklərdən azad zona statusuna da təhlükə yaratmış olur. Ölkəmizdə biotəhlükəsizliyin qorunmasına təhlükə hesab ediləcək bu cür qanunsuz fəaliyyətlər ixrac potensialı geniş olan heyvan mənşəli qida məhsullarının ixracına da maneə yarada bilər. Bildirilir ki, heyvanların ictimai iaşə obyektlərində, həmçinin müxtəlif istirahət məkanlarında bu şəkildə saxlanılması və nümayiş etdirilməsi qanunvericiliklə qəti qadağandır və bununla bağlı olaraq Agentlik tərəfindən müvafiq qurumlarla birgə zəruri tədbirlər görüləcəkdir.
AQTA qurbağa əti ilə bağlı səsləndirilən fikirlərə aydınlıq gətirib
Qurbağa əti dünyanın müxtəlif ölkələrində istehlak olunan qida məhsullarından biridir. Fransa, Çin, Tailand, Vyetnam, Meksika kimi ölkələrdə qurbağa əti geniş istehlak olunur. Hazırda ölkəmizdə istehsal olunan qurbağa ayaqları Avropa bazarına, xüsusilə İtaliya və Fransaya ixrac olunur. Bu məhsullar Avropa Birliyinin qida təhlükəsizliyi və gigiyena standartlarına cavab verdiyi üçün ixrac prosesi davamlı şəkildə həyata keçirilməkdədir. Həmin məhsullar isə Salyan rayonu, Şorsulu kəndində "AZARIFROG" MMC və Masallı rayonu, Qızılağac kəndində "Az Fish and Frog" MMC qurbağa emalı müəssisələrində yetişdirilir. Son günlər media səhifələrində paytaxtın bəzi restoranlarında təklif edilən qurbağa məhsulları ilə bağlı "dırnaqarası ekspertlər" tərəfindən səsləndirilən əsassız iddialara gəldikdə isə bildirilir ki, istənilən qida məhsulunun saxlanma şəraitinə və emal qaydalarına əməl olunmadıqda tərkibində mikroorqanizmlər inkişaf edə bilər. Qeyd olunan prinsiplər yalnız qurbağa ətinə deyil, bütün qida məhsullarına aiddir.
