Giriş
AQTA bir sıra pestisidlərin təsiredici maddələrinin tətbiqinin qadağan edilməsi barədə qərar qəbul edib
31 Avqust 2021 19:34
Hazırda kimyəvi çirkləndiricilər bütün dünya ölkələri üçün ciddi problem yaratmaqdadır. Ətraf mühit çirkləndiriciləri arasında pestisidlər xüsusi yer tutur və digər çirkləndiricilərdən fərqli olaraq məqsədli şəkildə ətraf mühitə səpilir.
Kəskin toksikliyi, uzun müddət təsirini saxlaması və ətraf mühit üçün yaratdığı təhlükə nəzərə alınaraq Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) Kollegiyasının 2021-ci il 31 avqust tarixli, 23 nömrəli qərarı ilə 191 adda pestisidin təsiredici maddələrinin idxalı, qeydiyyatı, istehsalı və tətbiqinin qadağan edilməsi ilə bağlı müvafiq qərar qəbul olunub. Siyahıda göstərilən təsiredici maddələr olan pestisidlərin tətbiqi bu qərar imzalandığı gündən üç ay sonra qadağan ediləcək.
Qeyd edək ki, bu siyahı hazırlanarkən “Rotterdam Konvensiyası ilə tənzimlənən kimyəvi maddələr”, “Davamlı Üzvi Çirkləndiricilər haqqında” Stokholm Konvensiyası, “Ozon təbəqəsini dağıdan maddələr” üzrə Beynəlxalq Montreal protokolu və Avropa Birliyi tərəfindən istifadəsi qadağan olunan təsiredici maddələrin siyahısına istinad olunub.
Məlumat üçün bildiririk ki, Stokholm Konvensiyasının əsas məqsədi dünyada ən arzuolunmaz kimyəvi maddələrdən sayılan Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərin aradan qaldırılmasına yönəldilib. Davamlı Üzvi Çirkləndiricilər toksik, bioakkumulyativ, yüksək davamlı olub uzun məsafələrə daşına bilir və bununla da canlılar üçün qlobal təhlükə yaradır. "Müəyyən zəhərli kimyəvi maddələrin və pestisidlərin beynəlxalq ticarətində əvvəlcədən razılığın verilməsi proseduruna dair Rotterdam Konvensiyası" Beynəlxalq ticarətdə müəyyən təhlükəli kimyəvi maddələr və pestisidlər üçün əvvəlcədən təsdiq olunmuş razılıq proseduru üzrə beynəlxalq ticarətdə bəzi təhlükəli pestisidlər barədə informasiya mübadiləsini tənzimləyir. Monreal Protokolu Ozon təbəqəsini dağıdan maddələr üzrə beynəlxalq müqavilə olub, ozon təbəqəsini dağıtdıqları ehtimal olunan bir sıra maddələrin istehsalını tədricən dayandırılması yolu ilə ozon təbəqəsinin mühafizə olunmasına yönəldilib.
Beynəlxalq konvensiyalar və qurumlar tərəfindən qadağan olunmuş pestisidlərin kənd təsərrüfatında tətbiqi insan və heyvan sağlamlığında ciddi problemlərin yaranmasına, ətraf mühitin çirklənməsinə, ekoloji tarazlığın pozulmasına, məhsullarda qadağan olunmuş zəhərli kimyəvi maddələrin qalıq miqdarının yaranmasına və ölkəmizin ixrac potensialının azalmasına səbəb ola bilər.
Ekoloji təmiz kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının istehsalı, ətraf mühitin və insan sağlamlığının qorunması, torpaq münbitliyinin və strukturunun mühafizəsi baxımından kənd təsərrüfatında qadağan olunmuş təsiredici maddələrin tətbiqi yolverilməzdir.
“Fitosanitar nəzarəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 20.6-cı maddəsinə və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 22 yanvar tarixli 10 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Pestisidlərin, bioloji preparatların və aqrokimyəvi maddələrin dövlət sınağının aparılması, qeydiyyata alınması və istifadəsinə icazə verilmiş preparatların siyahısına daxil edilməsi Qaydaları”nın 26-cı bəndinə əsasən, preparatların təhlükəliliyi barədə yeni məlumatlar daxil olduğu hallarda Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi onların tətbiqini tamamilə və ya müvəqqəti dövr üçün qadağan edir.
Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin Kollegiyasının 2021-ci il 31 avqust tarixli, 23 nömrəli qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında tətbiqi qadağan edilən təsiredici maddələrin siyahısı:
|
1 |
1,2-Dichloroethane (EDC) |
|
2 |
1,2-Dibromoethane (EDB) |
|
3 |
2-Naphthyloxyacetic acid (2-NOA) |
|
4 |
2,4,5-T and its salts and esters |
|
5 |
4-CPA (4-Chlorophenoxyacetic acid) |
|
6 |
(Z)-9-Tricosene |
|
7 |
Acephate |
|
8 |
Acetochlor |
|
9 |
Alachlor |
|
10 |
Aldicarb |
|
11 |
Aldrin |
|
12 |
Alpha-Hexachlorocyclohexane (α-HCH) |
|
13 |
Alkyl dimethylbenzyl ammonium chloride (Benzalkonium chloride) |
|
14 |
Amino acids: mix |
|
15 |
Amitrole (aminotriazole) |
|
16 |
Anilofos |
|
17 |
Azinphos-methyl |
|
18 |
Azocyclotin |
|
19 |
Benfuracarb |
|
20 |
Beta-Hexachlorocyclohexane (β-HCH) |
|
21 |
Binapacryl |
|
22 |
Bioallethrin (Esbiothrin) |
|
23 |
Bitertanol |
|
24 |
Bromacil |
|
25 |
Bromophos |
|
26 |
Bromopropylate |
|
27 |
Bronopol |
|
28 |
Butralin |
|
29 |
Cadusafos (aka ebufos) |
|
30 |
Cyanides: calcium, hydrogen, sodium |
|
31 |
Captafol |
|
32 |
Carbofuran |
|
33 |
Chinomethionat (aka quinomethionate) |
|
34 |
Chlorobenzilate |
|
35 |
Chlordane |
|
36 |
Chlordecone |
|
37 |
Chlordimeform |
|
38 |
Chlorfenvinphos |
|
39 |
Chlorfluazuron |
|
40 |
Chloroneb |
|
41 |
Cis-Zeatin |
|
42 |
Cyanazine |
|
43 |
Cycloate |
|
44 |
Dalapon |
|
45 |
Diafenthiuron |
|
46 |
Dichlofluanid |
|
47 |
Dicofol |
|
48 |
DDT |
|
49 |
Decabromodiphenyl ether |
|
50 |
Dieldrin |
|
51 |
Difenzoquat |
|
52 |
Dimethenamid |
|
53 |
Dimethipin |
|
54 |
Dinocap |
|
55 |
Dinoseb, its acetate and salts |
|
56 |
Dioxacarb |
|
57 |
Dioxathion |
|
58 |
Diphenamid (aka difenamide) |
|
59 |
Endrin |
|
60 |
Endosulfan (Technical endosulfan and its related isomers) |
|
61 |
Endothal |
|
62 |
EPTC (S-dipropylthiocarbamate) |
|
63 |
Ethalfluralin |
|
64 |
Ethiofencarb |
|
65 |
Ethion (aka diethion) |
|
66 |
Ethirimol |
|
67 |
Ethoate-methyl |
|
68 |
Ethylene oxide |
|
69 |
Fenamidone |
|
70 |
Fenbutatin oxide |
|
71 |
Fenitrothion |
|
72 |
Fenpiclonil |
|
73 |
Fenthion |
|
74 |
Fentin acetate |
|
75 |
Fentin hydroxide |
|
76 |
Fenvalerate |
|
77 |
Fipronil |
|
78 |
Flamprop-M |
|
79 |
Flocoumafen |
|
80 |
Fluoroacetamide |
|
81 |
Fluazifop |
|
82 |
Flubenzimine |
|
83 |
Flucythrinate |
|
84 |
Flufenzin (ISO: diflovidazin) |
|
85 |
Flufenoxuron |
|
86 |
Flumetsulam |
|
87 |
Fluridone |
|
88 |
Folic acid |
|
89 |
Fomesafen |
|
90 |
Formothion |
|
91 |
Furathiocarb |
|
92 |
Hexachlorocyclohexane (HCH mixed isomers) |
|
93 |
Halfenprox (aka brofenprox) |
|
94 |
Heptachlor |
|
95 |
Hexachlorobenzene |
|
96 |
Hexabromobiphenyl (HBB) |
|
97 |
Hexabromocyclododecane (HBCDD) |
|
98 |
Hexabromodiphenyl ether and heptabromodiphenyl ether |
|
99 |
Hexachlorobutadiene |
|
100 |
Hexaflumuron |
|
101 |
Hydrogen cyanamide |
|
102 |
Hydroxy-MCPA |
|
103 |
Imazamethabenz |
|
104 |
Imazapic |
|
105 |
Imazapyr |
|
106 |
Imazethapyr |
|
107 |
Iminoctadine |
|
108 |
Indolylacetic acid (aka auxins) |
|
109 |
Ioxynil |
|
110 |
Isofenphos |
|
111 |
Kasugamycin |
|
112 |
Lindane (gamma-HCH) |
|
113 |
Mercury compounds, including inorganic mercury compounds, alkyl mercury compounds and alkyloxyalkyl and aryl mercury compounds |
|
114 |
Methabenzthiazuron |
|
115 |
Methamidophos |
|
116 |
Methidathion |
|
117 |
Methyl bromide |
|
118 |
Methoprene |
|
119 |
Metominostrobin |
|
120 |
Mevinphos |
|
121 |
Mirex |
|
122 |
Monocrotophos |
|
123 |
Monolinuron |
|
124 |
Nitrofen |
|
125 |
Norflurazon |
|
126 |
Nuarimol |
|
127 |
Ofurace |
|
128 |
Omethoate |
|
129 |
Orthosulfamuron |
|
130 |
Oxine-copper |
|
131 |
Oxycarboxin |
|
132 |
Oxydemeton-methyl |
|
133 |
Paraquat |
|
134 |
Paraffin oil/(CAS 64741-89-5) |
|
135 |
Paraffin oil/(CAS 64741-88-4) |
|
136 |
Paraffin oil/(CAS 64741-97-5) |
|
137 |
Paraffin oil/(CAS 64742-54-7) |
|
138 |
Paraffin oil/(CAS 64742-65-0) |
|
139 |
Paraffin oil/(CAS 8012-95-1) |
|
140 |
Parathion |
|
141 |
Parathion-methyl |
|
142 |
PCNB (Quintozene) |
|
143 |
Pentachlorobenzene |
|
144 |
Pentachlorophenol and its salts and esters |
|
145 |
Permethrin |
|
146 |
Perfluorooctanoic acid (PFOA), its salts and PFOA-related compounds |
|
147 |
Perfluorooctane sulfonic acid, its salts and perfluorooctane sulfonyl fluoride |
|
148 |
Phenthoate |
|
149 |
Phorate |
|
150 |
Phosalone |
|
151 |
Phosphamidon |
|
152 |
Phosphoric acid |
|
153 |
Primisulfuron |
|
154 |
Procymidone |
|
155 |
Profenofos |
|
156 |
Prometryn |
|
157 |
Propanil |
|
158 |
Propoxur |
|
159 |
Prothiofos |
|
160 |
Prothoate |
|
161 |
Pyrazophos |
|
162 |
Pyridaphenthion |
|
163 |
Pyrimidifen |
|
164 |
Pyrithiobac sodium |
|
165 |
Polychlorinated biphenyls (PCB) |
|
166 |
Polychlorinated dibenzofurans (PCDF) |
|
167 |
Polychlorinated dibenzo-p-dioxins (PCDD) |
|
168 |
Polychlorinated naphthalenes |
|
169 |
Quinalphos |
|
170 |
Quizalofop |
|
171 |
Resmethrin |
|
172 |
Sethoxydim |
|
173 |
Simazine |
|
174 |
Tetrabromodiphenyl ether and pentabromodiphenyl ether |
|
175 |
Tetradifon |
|
176 |
Thiazopyr |
|
177 |
Thiobencarb |
|
178 |
Thiometon |
|
179 |
Tolfenpyrad |
|
180 |
Tolylfluanid |
|
181 |
Toxaphene (Camphechlor) |
|
182 |
Tralomethrin |
|
183 |
Triazamate |
|
184 |
Triazophos |
|
185 |
Tributyl tin compounds |
|
186 |
Trichlorfon |
|
187 |
Tridemorph |
|
188 |
Trifluralin |
|
189 |
Triforine |
|
190 |
Vinclozolin |
|
191 |
Zineb |
Oxşar xəbərlər
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür
12 May - Beynəlxalq Bitki Sağlamlığı Günüdür. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən elan edilən bu günün məqsədi bitki sağlamlığının qorunmasının qlobal miqyasda əhəmiyyətini vurğulamaq və bu sahədə ictimaiyyəti maarifləndirməkdir. Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən ölkəmizdə bitki sağlamlığının qorunması, həmçinin xəstəliklərin, zərərvericilərin vaxtında aşkarlanaraq onlara qarşı effektiv mübarizə tədbirlərinin görülməsi məqsədilə mütəmadi tədbirlər həyata keçirilir. Qida zəncirinin əsas elementlərindən olan bitki sağlamlığı sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində AQTA tərəfindən yeni “Bitki sağlamlığı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanun layihəsi hazırlanıb. Qanun layihəsinin məqsədləri əsasəsn bitki xəstəliklərinə qarşı mübarizə metodlarını daha da təkmilləşdirmək, pestisidlərin, aqrokimyəvi maddələrin düzgün istifadəsini nəzarət altına almaq, kənd təsərrüfatı məhsullarının beynəlxalq tələblərə uyğunluğunu təmin etməkdir. Həmçinin bitki sağlamlığının təmin olunmasında Azərbaycan Qida Təhlükəsizlyi İnstitutunun ixtisaslaşmış laboratoriyaları xüsusi rola malikdir. Mərkəzi Fitosanitar Laboratoriyasında entomoloji, herboloji, fitohelmintoloji, mikoloji, bakterioloji və virusoloji ekspertizalar aparılır. Kompleks Tədqiqatlar Laboratoriyasında beynəlxalq metodlardan istifadə edilərək, pestisid və aqrokimyəvi maddələrin laboratoriya sınaqları həyata keçirilir. Milli Referens Laboratoriyasında meyvə-tərəvəz məhsullarında pestisidlərin qalıq miqdarları təyin olunur. Eyni zamanda Xaçmaz, Lənkəran və Tovuz Regional Sınaq Laboratoriyalarında bitki xəstəliklərinin aşkar olunması istiqamətində ən müasir laborator sınaqlar həyata keçirir. Eləcə də fitosanitar sahədə nəzarətin daha da gücləndirilməsi və işin səmərəli təşkili məqsədilə Səyyar Fitosanitar Laboratoriya fəaliyyət göstərir.
Bitki sağlamlığının qorunması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmlərdən qorumaq və onların mənbələrini vaxtında aşkarlamaq məqsədilə karantin nəzarətində olan materiallarda müntəzəm olaraq müşahidələrin aparılması, fitosanitar ekspertizaların keçirilməsi və profilaktik tədbirlərin görülməsi istiqamətində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin müfəttişləri tərəfindən fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir. Milli Monitorinq Planı çərçivəsində Agentliyin Şəki-Zaqatala regional bölməsinin əməkdaşları tərəfindən ilkin istehsal təsərrüfatlarında keçirilmiş fitosanitar monitorinqlər zamanı simptomlu bitki hissələrindən nümunələr götürülərək laborator müayinələrə cəlb edilib. Müayinələr nəticəsində Şəki rayonunun Öryət və Çeşməli kəndləri ərazisində yerləşən tumlu-çəyirdəkli meyvə bağlarında karantin tətbiq edilən göbələk mənşəli Qonur monilioz çürümə xəstəliyi aşkarlanıb. Monitorinq zamanı həmçinin bağçılıq təsərrüfatlarında Qəhvəyi mərmər bağacığı, Şaftalı meyvəyeyəni, Qərb çiçək tripsi və Şərq meyvəyeyəni kimi karantin tətbiq edilən zərərvericilərin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək məqsədilə feromon tələlər asılıb. Sahə aqronomu və texniki işçilərlə söhbətlər aparılıb, zərərvericilərlə mübarizə üsulları əks olunan maarifləndirici çap materialları paylanıb. Eyni zamanda təsərrüfat sahiblərinə və işçilərə pestisid və aqrokimyəvi maddələrin saxlanması, daşınması, tətbiq reqlamenti, o cümlədən istifadəsi zamanı təhlükəsizlik qaydalarına əməl olunması barədə tövsiyələr verilib.
AQTA ilə Səudiyyə Ərəbistanının Ətraf Mühit, Su və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının paytaxtı Ər-Riyad şəhərində Azərbaycan Hökuməti ilə Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı Hökuməti arasında iqtisadiyyat, ticarət, investisiya, texnologiya, mədəniyyət, idman və gənclər sahələrində əməkdaşlığa dair Müştərək Komissiyanın 8-ci iclası keçirilib.
