Giriş
AQTA-da 2018-ci ilin yekunlarına dair mətbuat konfransı keçirilib
31 Yanvar 2019 11:56
Yanvarın 31-də Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyində kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin iştirakı ilə 2018-ci ilin yekunlarına dair mətbuat konfransı keçirilib. Konfransı giriş sözü ilə açan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin sədri Qoşqar Təhməzli 2018-ci il ərzində Agentliyin fəaliyyətinin təmin edilməsi üçün qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi, maddi-texniki bazanın yaradılması, kadr potensialının inkişaf etdirilməsi və digər istiqamətlərdə görülən işlərdən danışıb.
Tədbirdə Agentliyin 2018-ci ilin iyul-dekabr ayları ərzində baytarlıq, fitosanitariya və qida təhlükəsizliyi sahəsində həyata keçirdiyi nəzarət tədbirləri haqqında ətraflı məlumat verib. Agentlik sədri Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun Milli İstinad Laboratoriyasına və regional sınaq laboratoriyalarına 21797 patoloji material nümunəsi daxil olduğunu, aparılmış təhlillər nəticəsində 1315 (6%) halda infeksion və invazion xəstəliklər aşkar edildiyini qeyd edib. Onlardan 823 halda invazion xəstəliklər, 155 halda brusellyoz, 94 halda xlamidioz, 104 halda pasterellyoz, 31 halda quduzluq və 108 halda digər xəstəliklər müəyyən edildiyini deyib. Ölkə ərazisində xəstəlik hallarının coğrafi paylanması, klinik simptomlar arasında əlaqə və yayılma tezliyi nəzərə alınmaqla, aparılmış seroloji monitorinqlərin nəticələri təhlil edilib və risk səviyyəsindən asılı olaraq aidiyyəti üzrə göstərişlər verilib. Seroloji monitorinqlərin icra planına uyğun olaraq 720 qan, 50 ədəd patoloji material və digər diaqnostik materiallar müayinə edilib. Aparılmış müayinələr nəticəsində yüksək patogenli quş qripi xəstəliyinin törədicisinə rast gəlinməyib.
Bundan əlavə, baytarlıq-sanitariya ekspertizası çərçivəsində baytarlıq müfəttişləri tərəfindən müvafiq nöqsanların aradan qaldırılması ilə bağlı ölkə üzrə 2036 xəbərdarlıq, 30 ton bal dövriyyədən çıxarılmış, yüklərdən təkrar nümunə götürülmə ilə bağlı 99, habelə məhvetmə ilə bağlı icrası məcburi 29 (7750 kq ət; 18792 kq ət məhsulları), məhdudlaşdırıcı 21 tədbirin tətbiqi barədə qərar qəbul edilib. Gürcüstandan idxal edilmiş Ukrayna mənşəli 34,2 ton mal əti at əti ilə qarışıq olduğu üçün ixracatçı ölkəyə geriyə qaytarılib.
Ölkə üzrə həyata keçirilmiş fitosanitar ekspertizası nəticəsində, bitki bə bitkiçilik məhsullarından 41048 nümunə götürülmüş və Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutuna göndərilib. Aparılmış müayinələrin nəticələrinə əsasən, bitki və bitkiçilik məhsullarında 461 halda karantin və xüsusi təhlükəli zərərli orqanizm aşkar edilib. Aşkar edilmiş zərərli orqanizmlərin təhlükəliliyi nəzərə alınaraq, zərərli orqanizmlərin yayılma arealının müəyyən edilməsi və təcili fitosanitar tədbirlərin görülməsinin zəruriliyi barədə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə məlumat verilib. Karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərin təhlükəliliyi nəzərə alınaraq 400 ton kartof və kivi məhsulları olmaqla, ümumilikdə, 17 nəqliyyat vasitəsi İran İslam Respublikasına və Gürcüstan Respublikasına geri qaytarılıb. Həmçinin idxal zamanı karantin tətbiq edilən zərərli orqanizm aşkar olunmuş 153,8 ton, ixrac olunan məhsullar üzrə 4330 kq, monitorinqlər çərçivəsində isə 16,4 ton bitki və bitkiçilik məhsulu məhv edilib. Ümumilikdə, verilmiş fitosanitar icazə sənədləri əsasında 993505,6 ton, 136347 m3 bitki və bitkiçilik məhsullarına fitosanitar baxış keçirilib.
2018-ci ilin iyul-dekabr ayları ərzində müvafiq sahədə dövlət nəzarətinin həyata keçirilməsi istiqamətində Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların vahid məlumat reyestri”ndən çıxarış almaqla 148 plandankənar (növbədənkənar) yoxlama aparılıb. Hesabat dövründə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2015-ci il 29 dekabr tarixli 96-VQ nömrəli Qanununun tətbiqi barədə 2016-cı il 15 fevral tarixli 795 nömrəli Fərmanına əsasən, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin iş üzrə icraatına uyğun olaraq Agentliyin səlahiyyətlərinə daxil edilən maddələr üzrə cəmi 98 inzibati xəta haqqında işə baxılıb, 117 inzibati xəta haqqında protokol tərtib edilib, 93 inzibati tənbeh vermə qərarı qəbul edilib. Onlardan 1-i şərti cərimə, 5 xəbərdarlıq, 87 inzibati cərimə (105150 AZN) tətbiq edilib. Bundan əlavə, aparılmış sanitar-gigiyena ekspertizası nəticəsində 58 məhdudlaşdırıcı tədbir tətbiq olunub. Məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi barədə qərarlardan 20 ədədi istehsalın dayandırılması, 14 ədədi məhsul (məhsul partiyasının) satışının dayandırılması, 8 ədədi işçi heyət üzvünün (üzvlərinin) işdən kənarlaşdırılması, 7 ədədi istehsalın ayrı-ayrı proseslərinin dayandırılması, 7 ədədi məhsul istehsalının qadağan edilməsi, 1 ədədi məhsulun (məhsul partiyasının) dövriyyədən çıxarılması, 1 ədədi məhsulun (məhsul partiyasının) geri çağrılması barədə qərar qəbul edilib.
Qeyd olunub ki, “Yeyinti məhsulları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən ölkə üzrə qida məhsulları sahəsində fəaliyyət göstərən təsərrüfat subyektləri qida təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınmalıdır. Qanunvericiliyə əsasən, ölkədə qida məhsulları sahəsində fəaliyyət göstərən subyektlərin qida təhlükəsizliyi baxımından dövlət qeydiyyatına alınması və dövlət reyestrinin aparılması Agentlik tərəfindən həyata keçirilir. Agentliyin səlahiyyətlərinin icrasına başladığı tarixdən etibarən indiyədək 2401-i ilk dəfə qeydiyyata alınmaq, 24-ü reyestr məlumatlarında dəyişiklik və 1-i dövlət reyestrindən təkrar çıxarışın verilməsi üçün olmaqla, qida təhlükəsizliyi qeydiyyatı ilə bağlı ümumilikdə 2426 müraciət qəbul edilib. Qəbul edilmiş müraciətlərin “Qida məhsulları sahəsində fəaliyyət göstərən subyektlərin qida təhlükəsizliyi qeydiyyatına alınması və dövlət reyestrinin aparılması Qaydaları”na uyğun həyata keçirilən qiymətləndirmənin nəticələri əsasında 1903 subyekt qeydiyyata alınaraq dövlət reyestrinə daxil edilib.
Tədbirdə qeyd olunub ki, Agentlik qida təhlükəsizliyi sahəsində nəzarəti həyata keçirməklə yanaşı, eyni zamanda Azərbaycanda sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi və biznes mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində aparılan islahatlara uyğun fəaliyyət göstərməkdədir. Ümumilikdə, Agentliyin birbaşa təşkilatçılığı ilə 15, birgə təşkilatçılığı ilə isə 4 tədbir həyata keçirilib və həmin tədbirlərdə müxtəlif sahələr üzrə 1600-dək sahibkar iştirak edib. Ötən müddət ərzində yerli sahibkarlarla yanaşı, xarici sahibkarlarla da əməkdaşlıq əlaqələri qurulub. Dünyanın nəhəng qənnadı məmulatları istehsalçısı olan “Ferrero Rocher” şirkəti ilə Gürcüstandan ixrac edilməsi nəzərdə tutulan fındıq və fındıq məhsullarının məhz Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun laboratoriyalarında ekspertizadan keçirilməsi ilə bağlı razılıq əldə edilib.
Q. Təhməzli bildirib ki, ötən dövr ərzində qida təhlükəsizliyi sahəsində əhalinin maarifləndirilməsi, sağlam qidalanmanın təşviqi, istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi, habelə qida məhsullarının təhlükəsizliyinə dair tələblər barədə istehlakçılarla yanaşı, sahibkarların maarifləndirilməsi istiqamətində də ardıcıl olaraq tədbirlər həyata keçirilib. Eyni zamanda istehlakçıların prosesdə iştirakını təmin etmək məqsədi ilə fasiləsiz olaraq vətəndaş şikayətlərinin qəbul olunması üçün “Qaynar xətt” (1003 xidməti) xidməti fəaliyyətə başlayıb və müvafiq dövr ərzində 9000-dən artıq vətəndaş müraciəti və şikayətləri qəbul olunaraq qanunvericilik tələbləri çərçivəsində icrası təmin edilib. Bununla yanaşı, kütləvi informasiya vasitələrindən, sosial mediadan daxil olmuş suallar və məlumatlar əsasında araşdırmalar aparılmış, ictimaiyyətin obyektiv şəkildə məlumatlandırılması həyata keçirilib. Qida təhlükəsizliyi mövzularında əhalinin maarifləndirilməsi istiqamətində TV, radio və elektron mediada çoxsaylı proqramlar hazırlanıb, insanları narahat edən mövzulara aydınlıq gətirilib. Eyni zamanda qida təhlükəsizliyi ilə əlaqədar müxtəlif maarifləndirici videoçarxlar hazırlanıb və KİV-də fasiləsiz yayımı həyata keçirilib. Təbliğat-təşviqat işləri çərçivəsində “1 bağça, 1 məktəb, 1 universitet” maarifləndirici layihəsi çərçivəsində Zərifə Əliyeva adına uşaq bağçasında, 20 nömrəli məktəb liseydə, Azərbayacn Dillər Universitetində görüşlər keçirilib, “Sağlam məktəbli” layihəsi çərçivəsində isə məktəblərdə 10-dan artıq maarifləndirmə tədbirləri təşkil edilib. Agentliyin rəsmi internet səhifəsi ilə yanaşı, bir sıra sosial şəbəkə hesabları yaradılmış və buradan mütəmadi olaraq maarifləndirici, o cümlədən istehlakçı hüquqlarının qorunması istiqamətində zəruri məlumatlar paylaşılmaqdadır.
Q. Təhməzli qeyd edib ki, Agentliyin beynəlxalq əlaqələrinin inkişafv edirilməsi istiqamətində də zərurui tədbirlər görülüb. İkitərəfli əməkdaşlıq çərçivəsində Agentlik tərəfindən Tacikistan ilə baytarlıq sahəsində əməkdaşlıq sazişi imzalanıb, 7 ölkə (Bosniya və Herseqovina, Bolqarıstan, Vyetnam, Çin, Ukrayna, Qətər, Fransa) ilə isə Agentliyin fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun 9 saziş layihəsi hazırlanıb. Bundan əlavə, beynəlxalq donor təşkilatları ilə əməkdaşlığın daha səmərəli təşkil olunması, habelə layihələrin effektiv idarə olunması üçün Dünya Bankı (WB), Asiya İnkişaf Bankı (ADB), Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC) və digər beynəlxalq təşkilatların da iştirakı ilə Donor Təşkilatların Əlaqələndirmə görüşü keçirilib. 2018-ci ilin 18 may tarixində Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Dünya Bankının və Avropa İttifaqının (Aİ) birgə təşkilatçılığı, beynəlxalq ekspertlərin iştirakı ilə ölkəmizdə “Təhlükəsiz qida ilə sağlam gələcəyə” mövzusunda 1-ci Bakı Beynəlxalq Qida Təhlükəsizliyi Konfransı baş tutub. Həmin konfransda qida təhlükəsizliyi sahəsində aktual məsələlər ətrafında geniş müzakirələr aparılıb.
Agentlik sədri gələcəkdə görüləcək işlər barədə də ətraflı məlumat verib. Sonda media nümayəndələrinin sualları cavablandırılıb.
Oxşar xəbərlər
Yoluxucu heyvan xəstəliklərindən qorunmaq məqsədilə tətbiq olunan bəzi məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatından daxil olan məlumatlar əsasında dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər həyata keçirir. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (WOAH) rəsmi məlumatlarına əsasən, Rusiya Federasiyasının Leninqrad vilayətində xırdabuynuzlu heyvanların çiçək, Pakistan İslam Respublikasının Sind, Pəncab regionlarında nodulyar dermatit, Hindistan Respublikasının Çhattisqarh, Karnataka, Madya Pradeş, Qücərat, Pəncab, Madhya-Pradeş, Uttar-Pradeş, Cammu-Kəşmir, Haryana, Bihar ştatlarında və Haryana ştatının Pançkula, Madhya-Pradeş ştatının Cabua, Maxaraştra ştatının Parbhani inzibati ərazi vahidlərində, Botsvana Respublikasının Kqatlenq dairəsində, Rusiya Federasiyasının Başqırdıstan, Tatarıstan, Komi respublikalarında, Rumıniyanın Teleorman inzibati ərazi vahidində qeydə alınmış yüksək patogen quş qripi xəstəliyi aradan qaldırılıb. Belə ki, WOAH -nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə əsasən, qeyd olunan ərazilərdə bu xəstəliklərin ləğv edilməsindən sonra gözləmə müddəti başa çatıb və epizootik sağlamlıq statusu bərpa olunub. Bununla əlaqədar, respublika ərazisinin həmin yoluxucu xəstəliklərdən qorunması məqsədilə adıçəkilən ərazilərə tətbiq edilmiş məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
Azərbaycan ÜHST-nin İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinə üzv seçilib
Azərbaycan Respublikası Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinin üzvü seçilib. Komitədə Azərbaycan, Çin, Avstraliya, Avstriya, Norveç, İrlandiya, Kanada, Çili də daxil olmaqla, ümumilikdə, 16 dövlət təmsil olunur. Bu il ÜHST-nin 91-ci Ali Baş Sessiyasında yaradılan komitənin məqsədi sözügedən təşkilatın normativ sənədlərinin yenilənməsi, maliyyə idarəçiliyi və dünyada sahə üzrə prioritet məsələlərin tənzimlənməsi vəziyyətinin monitorinqinin aparılması və təkmilləşdirilməsindən ibarətdir. Komitənin işi ÜHST-nin Baş Qərargahında yerləşən katiblik tərəfindən koordinasiya ediləcək. Üzv ölkələrin nümayəndələri arasında müxtəlif görüşlərin keçirilməsi, müvafiq sahələr üzrə məsləhətçi və ekspertlərin də iştirakı nəzərdə tutulur. Komitə tərəfindən “İnstitusional, texniki və maliyyə idarəçiliyi üzrə qiymətləndirilmənin nəticələrinə dair hesabat” hazırlanaraq ÜHST-nin rəhbərliyinə təqdim olunacaq. Ölkəmizi İdarəetməyə Nəzarət Komitəsində Azərbaycanın ÜHST-dəki nümayəndəsi, Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) Heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizlik şöbəsinin müdiri, respublikanın baş dövlət baytarlıq müfəttişi Qalib Əbdüləliyev təmsil edəcək. Qeyd edək ki, son illər AQTA tərəfindən ölkədə heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi, başqa ölkələrdən keçə biləcək yoluxucu heyvan xəstəliklərinin qarşısının alınması, habelə ətraf mühitdə biotəhlükəsizliyin pozulmasına səbəb olan xəstəliklərə görə sağlamlıq statusunun təsdiq edilməsi istiqamətində kompleks tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Eyni zamanda Azərbaycanın təşəbbüsü ilə heyvan sağlamlığı sahəsində regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi ÜHST tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Belə ki, ölkəmiz dabaq xəstəliyi üzrə Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya regionu üzrə məsləhət qrupuna sədr, həmçinin ÜHST-nin “Avropa heyvan rifahı platforması”nın rəhbər komitəsinə üzv seçilib. Cari ildə ölkəmizin xırdabuynuzlu heyvanların taunu və yüksək patogen quş qripi xəstəliklərindən azad olma statusu ÜHST tərəfindən təsdiqlənib. Heyvan sağlamlığı və bioloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi sahəsində icra edilən institusional islahatlar nəticəsində ölkəmizə yüksək etimad göstərilərək Azərbaycan Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının İdarəetməyə Nəzarət Komitəsinə üzv seçilib.
Quş qripi xəstəliyinə qarşı epizootoloji monitorinqlər davam etdirilir
Quş qripi xəstəliyinin qarşısının alınması üzrə dövlət qurumlarının və digər aidiyyəti subyektlərin əlaqəli Fəaliyyət Planına uyğun olaraq, 2024-cü ilin 16-20 dekabr tarixlərində növbəti epizootoloji monitorinq keçiriləcək. Bununla əlaqədar risk əsasında müəyyən olunmuş ovçuluq təsərrüfatlarının və milli parkların su-bataqlıq, dənizsahili zonalar və digər ərazilərini əhatə etməklə ərazi ilə yanaşı, vəhşi quşlara ümumi baxış keçiriləcək, xəstəlik törədicisinin aşkar edilməsi məqsədilə vəhşi quşlar ovlanacaq və həmin müddətdə respublikada fəaliyyət göstərən bəzi sənaye əsaslı müxtəlif həcmli quşçuluq müəssisələrində, o cümlədən müxtəlif rayonlardakı (şəhərlərdəki) ailə təsərrüfatlarında saxlanılan ev quşlarından laborator müayinə aparılması üçün diaqnostik nümunələr götürüləcək, habelə ölkə üzrə müəssisələrə, təsərrüfatlara, su hövzələrinə və parklara ümumi baxış keçirilməklə, baytarlıq norma və qaydalarına əməl olunması üçün məqsədyönlü maarifləndirmə-təbliğat tədbirləri həyata keçiriləcək və epizootoloji məlumatlar toplanaraq təhlil ediləcək. Monitorinqlər çərçivəsində müşahidə aparılacaq ərazilər barədə məlumatlar “Epicollect5” proqramına daxil ediləcək. Monitorinqlərdə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri Mərkəzinin və yerli Heyvan Sağlamlığı və Baytarlıq Xidmətləri İdarələrinin, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması Xidmətinin və Səhiyyə Nazirliyinin Xüsusi Təhlükəli İnfeksiyalara Nəzarət Mərkəzinin əməkdaşları və mütəxəssisləri iştirak edəcəklər. Tədbirlər müddətində götürülmüş nümunələr İnstitutun Mərkəzi Baytarlıq Laboratoriyasında müvafiq müayinələrə cəlb olunacaq. Monitorinqlərin keçirildiyi dövr ərzində təbiət ərazilərində, ailə və fermer təsərrüfatlarında quduzluq və xırdabuynuzlu heyvanların taunu xəstəlikləri üzrə də müşahidələr aparılacaq, xəstə və ya tələf olmuş heyvanlara rast gəldikdə isə diaqnostik nümunələr götürüləcək.
