Giriş
AQTA sədri Moskvada “Rosselxoznadzor”un rəhbəri Sergey Dankvertlə görüşüb
7 Oktyabr 2023 09:40
Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) sədri Qoşqar Təhməzlinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Rusiya Federasiyasına səfəri çərçivəsində oktyabrın 6-da bu ölkənin Baytarlıq və Fitosanitar Nəzarəti üzrə Federal Xidmətinin (“Rosselxoznadzor”) rəhbəri Sergey Dankvertlə görüşü keçirilib.
Görüşdə Rusiya Federasiyasından ölkəmizə yüksək riskli qida məhsulları idxal edilən müəssisələrin qeydiyyatı və təsdiqi ilə bağlı məsələlər nəzərdən keçirilib. Prosesin uğurla aparıldığı və bu vaxtadək qeydiyyatdan keçməyən müəssisələrdən məhsul idxalına icazə müddətinin 2023-cü il 31 dekabr tarixinədək uzadıldığı vurğulanıb. Eyni zamanda görüşdə Rusiya Federasiyasının təsdiq sisteminin ekvivalentliyi, Azərbaycan Respublikasından bu ölkəyə ixrac olunan heyvan mənşəli məhsulların keyfiyyət və təhlükəsizliyinə dair nəzarətin daha da sadələşdirilməsi və iki ölkə arasındakı dövlət sərhəd-keçid məntəqələrində baytarlıq nəzarətinin gücləndirilməsi və sərhədyanı bölgələrdə baytarlıq tədbirlərinin təşkilinə dair birgə görüşlərin keçirilməsi müzakirə edilib, təkliflər irəli sürülüb. Görüşdə transsərhəd heyvan xəstəliklərinə qarşı tədbirlərin bir-birilə əlaqəli şəkildə həyata keçirilməsi, vəhşi heyvanların quduzluğa qarşı peyvəndlənməsinin sərhədin hər iki tərəfində eyni vaxtda aparılması, heyvanların identifikasiyası üzrə əməkdaşlıq, heyvan mənşəli məhsulların ixracına nəzarət mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi və s. məsələlər müzakirə olunub.
Görüşdə həmçinin iki ölkə arasında fitosanitar sahədə idxal-ixrac nəzarətinin daha da təkmilləşdirilməsi məqsədilə informasiya sistemlərinin inteqrasiyası prosesinin sürətləndirilməsindən bəhs edilib. Bir sıra kənd təsərrüfatı məhsullarının (pomidor, tumlu çəyirdəkli meyvələr) ixracı zamanı Agentliyin zəmanəti əsasında məhsul partiyalarının laborator müayinələrə cəlb edilməsi tezliyinin azaldılması üçün zəruri prosedurların razılaşdırılması qərara alınıb. Söhbət zamanı qarşılıqlı maraq doğuran digər məsələlərlə bağlı da fikir mübadiləsi aparılıb.
Səfər çərçivəsində Q.Təhməzli Rusiya Federasiyasının Hökumət rəhbəri Mixail Mişustin və digər dövlət rəsmilərinin iştirakı ilə keçirilən “Qızıl payız-2023” aqrar-sənaye sərgisinin rəsmi açılış mərasimində iştirak edib. Daha sonra AQTA nümayəndə heyətinin “Gələcəyə investisiya: kənd təsərrüfatı təhsilinə müasir baxış” mövzusunda keçirilən plenar iclasda iştirakı baş tutub. Həmçinin Agentliyin nümayəndə heyətinin üzvləri Rusiyanın “Taxıl Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi Mərkəzi" Federal Dövlət Büdcə Müəssisəsinə baş çəkib, mərkəzin nəzdində fəaliyyət göstərən laboratoriyada taxıl məhsullarının keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəricilərinin müəyyən edilməsinə dair təcrübə ilə tanış olublar.
Qeyd edək ki, Agentlik əməkdaşları “Pestisidlərin və Aqrokimyəvi Maddələrin İzlənməsi üzrə Federal Dövlət İnformasiya Sistemi” mövzusunda keçirilən dəyirmi masada da iştirak ediblər. Nümayəndə heyəti Heyvanların Ümumrusiya Mühafizə Mərkəzi, Ümumrusiya Dövlət Heyvanlar üçün Dərman Vasitələri və Yemlərin Standartlaşdırılması və Keyfiyyət Mərkəzi və Ümumrusiya Bitki Karantini Mərkəzindən olan həmkarları ilə də görüşüb, Ümumrusiya Bitki Karantini Mərkəzinin fəaliyyəti və yeni feromon tələlərin istehsalı, elmi-metodiki mərkəzin və bioloji üsulla mübarizə şöbələrinin fəaliyyəti ilə yaxından tanış olub.
AQTA sədrinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Rusiya Federasiyasına səfəri bu gün başa çatır.
Oxşar xəbərlər
Dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər görülür
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi başqa ölkələrdən respublikamızın ərazisinə keçə biləcək yoluxucu heyvan xəstəliklərindən qorunmaq məqsədilə Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatından daxil olan məlumatlar əsasında dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər həyata keçirir. Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (WOAH) rəsmi məlumatlarına əsasən, Fələstin Dövlətinin Ramallah və Əl-Bireh əyalətində dabaq, Fransa Respublikasının Korsika regionunda, Almaniya Federativ Respublikasının Berlin şəhərində blutanq, Əlcəzair Xalq Demokratik Respublikasının Əlcəzair, Tipaza, El Tarf, Bürc-Bü-Ərriric, Setif, Tebessa, Skikda əyalətlərində nodulyar dermatit, Amerika Birləşmiş Ştatlarının İllinoys ştatında isə yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Respublika ərazisinin qeyd olunan yoluxucu xəstəliklərdən qorunması üçün zonalaşma prinsipi nəzərə alınmaqla, Ramallah və Əl-Bireh əyalətində xəstəlik baş vermiş təsərrüfatdan 10 km radiusda olan məsafədən çütdırnaqlı heyvanların (iri və xırdabuynuzlu heyvanlar, donuz, dəvə və s.), habelə onlara aid xammal və məhsulların idxalına və tranzit daşınmasına, Korsika regionunda və Berlin şəhərində xəstəlik baş vermiş təsərrüfatdan 150 km radiusda olan məsafədən bütün növ diri iri və xırdabuynuzlu heyvanların, dəvələrin, həmçinin onlara aid genetik materialların idxalına, Əlcəzair, Tipaza, El Tarf, Bürc-Bü-Ərriric, Setif, Tebessa və Skikda əyalətlərində xəstəlik baş vermiş təsərrüfatdan 50 km radiusda olan məsafədən bütün növ diri iribuynuzlu heyvanların və onlara aid genetik materialların idxalına, İllinoys ştatında xəstəlik baş vermiş təsərrüfatdan 10 km radiusda olan məsafədə yerləşən müəssisələrdən diri quş və inkubasiya yumurtalarının, quş ətinin, tərkibində quş emalı məhsulları olan quş ətindən və bütün növ quşçuluq məhsulundan alınan hazır ət məhsullarının (quş qripi viruslarının məhv edilməsini təmin edən termik emala məruz qalan mallar istisna olmaqla), quş yemləri və quş üçün yem əlavələrinin (bitki mənşəli, kimyəvi və mikrobioloji sintez yolu ilə alınmış yemlər və yem əlavələri istisna olmaqla), quşların saxlanması, kəsilməsi və emalı üçün istifadə olunmuş avadanlıqların idxalına WOAH-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə uyğun olaraq müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub.
Fitosanitar monitorinqlər davam etdirilir
Karantin tətbiq edilən, o cümlədən potensial təhlükəli zərərli orqanizmləri, onların mənbələrini, sərhədlərini, yayılma səbəblərini vaxtında müəyyənləşdirmək və ölkə ərazisində fitosanitar sabitliyin təmin edilməsi məqsədilə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin fitosanitar müfəttişləri tərəfindən Milli Monitorinq Planına uyğun olaraq meyvə bağlarında monitorinqlər aparılıb. Monitorinq zamanı Beyləqan rayonunda, İmişli rayonunun Murğuzallı, Qaralar, Sabirabad rayonunun Qasımbəyli, Əsgərbəyli, Yuxarı Axtaçı, Muradbəyli, Qəzli, Quruzma, Yenikənd, Mürsəlli, Ulacalı, Bulduq, Ətcələr, Məmişlər, Həşimxanlı, Beşdəli kəndlərində, Saatlı rayonunun Mustafabəyli, Məzrəli, Azadkənd kəndlərində yerləşən nar, xurma və heyva bağlarında zərərli orqanizmlərlə sirayətlənmə əlamətləri olan bitkilərdən nümunələr götürülərək Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib. Müayinələr nəticəsində Meyvə milçəyi, Nar meyvəyeyəni, Meyvə çürüməsi, Afrika əncir milçəyi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Komstok yastıcası və Yaponiya mumlu yalançı qalxanlı yastıcası, bir təsərrüfatda isə Asiya giləmeyvə drozofilası aşkarlanıb. Agentlik əməkdaşları tərəfindən Astara rayonunun Astara şəhəri, Kijəbə qəsəbəsi, Şiyəkəran, Təngərüd, Siyakü, Velədi, Maşxan, Vaqo kəndlərində, habelə Lənkəran rayonunun Şağlaser kəndində 38 təsərrüfat subyektinə məxsus 119.3 hektar sitrus bağında aparılmış monitorinq zamanı Sitrus ağqanadlısı və Qırmızı tor gənəsi ilə yanaşı, karantin tətbiq edilən zərərli orqanizmlərdən Sitrus tristeza virusu və Yaponiya yalançı qalxanlı mumlu yastıcası müəyyən edilib. Bundan əlavə, Astara rayonunun Şiyəkəran kəndində yerləşən bir neçə sitrus bağında Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Xidmətlər Agentliyinin Astara rayon Bitki Mühafizə Mərkəzinin əməkdaşları ilə birgə monitorinq təşkil edilib və Sitrus ağqanadlısına qarşı Mərkəzin əməkdaşları tərəfindən bitki mübarizə tədbirləri həyata keçirilib.
AQTİ-nin laboratoriyaları biotəhlükəsizliyin təmin olunmasında xüsusi rol oynayır
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunda (AQTİ) ölkənin biotəhlükəsizlik statusunun daim nəzarətdə saxlanması məqsədilə xüsusi təhlükəli xəstəliklərin çevik şəkildə laborator diaqnostikası həyata keçirilir. Belə ki, AQTİ-nin bütün ölkəni əhatə edən, müasir maddi-texniki bazaya malik laboratoriyalarında peşəkar kadrlar tərəfindən aparılan sınaqlar sayəsində respublikaya idxal olunan bitki və heyvan mənşəli qida məhsullarında bioloji təhlükələr vaxtında aşkarlanır və müvafiq tədbirlər görülür. AQTİ tərəfindən ölkəmizdə heyvan sağlamlığının qorunması və zoonoz xəstəliklərin qarşısının alınması məqsədilə quş qripi xəstəliyinin diaqnostikası, monitorinqi və idarə olunması sahəsində silsilə tədbirlər həyata keçirilir. Xüsusi təhlükəli xəstəliklər üzrə böhran vəziyyətinin idarə edilməsi üçün ixtisaslaşmış əməliyyat qrupları mütəmadi olaraq quş qripi xəstəliyi də daxil olmaqla assosiativ-simulyasiya məşğələlərini icra edir. Bu çərçivədə peşəkar mütəxəssislər ölkə üzrə quş populyasiyasında davamlı monitorinq proqramlarına qatılır. Yüksək dəqiqlikli diaqnostik avadanlıqlarla təchiz olunan laboratoriyalarda quş qripi virusunun subtiplərinin aşkarlanmasında müasir metodlar tətbiq edilir. Eyni zamanda seroloji müayinələr vasitəsilə quşçuluq sahəsində istifadə olunan peyvəndlərin effektivliyi qiymətləndirilir. Həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində Mərkəzi Baytarlıq Laboratoriyası Türkiyənin Akkreditasiya Qurumu “TÜRKAK”ın quş qripi xəstəliyi daxil olmaqla 61 parametr üzrə “ISO/IEC 17025:2017 – Sınaq və kalibrləmə laboratoriyalarının səriştəliliyinə dair ümumi tələblər" standartına uyğun Akkreditasiya Attestatını əldə edib. Mütəmadi olaraq laboratoriyalar quş xəstəlikləri üzrə müxtəlif beynəlxalq səriştəlilik sınaqlarında uğurla iştirak edir. İnstitutun beynəlxalq standartlara cavab verən 2-ci səviyyəli biotəhlükəsizlik laboratoriyaları paytaxt Bakıda və bölgələrdə fəaliyyət göstərir. Stasionar laboratoriyalarla yanaşı, 2+ biotəhlükəsizlik səviyyəsinə malik səyyar laboratoriyaların imkanlarından da epizootoloji monitorinqlər zamanı geniş istifadə olunur. Bu da xüsusi təhlükəli və ya zoonoz xəstəliklərin alovlanması zamanı hadisə yerində müayinələrin operativ şəkildə aparılmasında, həmçinin qabaqlayıcı və nəzarət tədbirlərinin görülməsində əvəzsiz rol oynayır.
