Giriş
AQTİ-də yerli və xarici mütəxəssislərin iştirakı ilə biotexnologiya ilə bağlı seminar keçirilib
10 Sentyabr 2019 13:30
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunda (AQTİ) Amerika Birləşmiş Ştatlarının (ABŞ) Azərbaycandakı səfirliyinin təşkilatçılığı ilə biotexnologiya ilə bağlı maarifləndirici seminar keçirilib.
İki gün davam edən tədbirdə Geni Modifikasiya Olunmuş (GMO), eləcə də biotexnoloji məhsulların iqtisadi və ekoloji təsirlərini, məhsulların inkişaf etdirilməsi texnologiyalarının əsaslarını araşdıran yerli və xarici mütəxəssislər iştirak ediblər.
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin sədrinin müşaviri Elxan Mikayılov seminarın biotexnologiyanın tənzimlənməsi istiqamətində dünyanın qabaqcıl ölkələrinin təcrübəsinin öyrənilməsi, qarşılıqlı əməkdaşlığın qurulması baxımından əhəmiyyətli olduğunu bildirib.
Seminarda Geni Modifikasiya Olunmuş (GMO) məhsullar və onun insan orqanizminə vurduğu zərərlər, eləcə də bu sahədə Azərbaycandakı ümumi vəziyyət barədə məlumat verilib.
Sonra ABŞ-ın Missuri Universitetinin İqtisadiyyat və Aqrar Biotexnologiyanın İdarə Olunması Mərkəzinin direktoru Dr.Nikolas Kalaytzandonakes geni dəyişdirilmiş kommersiya məqsədli məhsullar, biotexnoloji məhsulların qlobal səviyyədə qəbul edilməsi mövzularında çıxış edib. Eyni zamanda amerikalı alim biotexnoloji məhsulların qlobal səviyyədə qəbul edilməsi, eləcə də fermerlər nə zaman və nə üçün biotexnoloji məhsullardan istifadə edirlər kimi suallara aydınlıq gətirib.
Bundan başqa seminarda GMO ilə bağlı digər məsələlər, biotexnoloji məhsulların iqtisadi və ekoloji təsirləri, hökumətlər tərəfindən biotexnologiya ilə bağlı siyasətlərin formalaşdırılması, biotexnoloji məhsulların tənzimlənməsinin səbəbləri və qaydaları, ərzaq və yemlərin təhlükəsizliyinin qiymətləndirilməsi ilə bağlı aktual məqamlar müzakirə edilib. Eyni zamanda ABŞ, Avropa İttifaqı, Türkiyə və digər ölkələrin nümayəndələri dünyada biotexnologiyanın tənzimlənməsi ilə bağlı təcrübələrini bölüşüblər.
Oxşar xəbərlər
Təhlükəli zoonoz xəstəlik — Qarayara
Qarayara — heyvanlardan insanlara keçə bilən zoonoz xəstəliklərdəndir. Hazırda bütün dünyada insanlar arasında rast gəlinən yoluxucu xəstəliklərin 60%-dən çoxu məhz zoonoz infeksiyaların payına düşür. Heyvanlar bu infeksiyaya xəstəlik törədiciləri ilə çirklənmiş su və torpaq vasitəsi ilə yoluxur. Xəstəliyin əsas əlamətləri isə bunlardır: heyvan qəfil yıxılır, ağız və burun dəliklərindən qanlı köpük, anus dəliyindən isə qan axır, bir neçə dəqiqə ərzində ölüm halı baş verir. Qanda laxtalanma prosesi getmədiyindən, cəsəd qısa müddətdə köpür və bərkimir. Qarayara xəstəliyindən tələf olmuş heyvanların cəsədinin yarılması yolverilməzdir. Ölmüş heyvanın cəsədi yandırılma yolu ilə zərərsizləşdirilməlidir. İnsanlar xəstə heyvanların əti, ondan hazırlanmış yarımfabrikat məhsulların istehlakı və digər ətraf mühit amilləri ilə bu xəstəliyə yoluxa bilər. Bu zaman yoluxmuş şəxs dərhal tibbi yardım almalıdır. Mal-qaranı qarayara xəstəliyindən qorumaq üçün heyvanların dövri peyvəndlənməyə cəlb olunması vacibdir. Xəstəlikdən qorunmağın ən təsirli yolu baytarlıq nəzarəti olmayan yerdən ət almamaqdır.
Dünyadakı epizootik vəziyyətə uyğun olaraq müvafiq tədbirlər görülür
Ümumdünya Heyvan Sağlamlığı Təşkilatının (ÜHST) rəsmi məlumatlarına əsasən, Xorvatiya Respublikasının Brodsko-Posavska inzibati ərazi vahidində, Danimarka Krallığının Şimali Yutlandiya regionunda, Türkiyə Respublikasının Kayseri vilayətində yüksək patogen quş qripi xəstəliyi qeydə alınıb. Respublika ərazisinin bu yoluxucu xəstəlikdən qorunması üçün qeyd olunan ərazilərdə zonalaşma prinsipi nəzərə alınmaqla, xəstəlik baş vermiş təsərrüfatdan 10 km radiusda olan məsafədə yerləşən müəssisələrdən diri quş və quşçuluq məhsullarının idxalına ÜHST-nin “Quruda yaşayan heyvanların sağlamlıq Məcəlləsi”nə uyğun olaraq müvəqqəti məhdudiyyət tətbiq olunub. Eyni zamanda müvafiq tədbirlərin görülməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət olunub.
AQTA maarifləndirir: Təhlükəli zoonoz xəstəlik – Qarayara
Qarayara ən qorxulu zoonoz xəstəliklərdən biridir. Bu xəstəlik heyvanlarla yanaşı insanlar üçün də böyük təhlükə törədir. Hazırda bütün dünyada insanlar arasında rast gəlinən yoluxucu xəstəliklərin 60%-dən çoxu məhz zoonoz infeksiyaların payına düşür. Xəstəliyə daha çox iri və xırdabuynuzlu heyvanlar, eləcə də at, maral və dəvələr həssasdır. Heyvanlar bu infeksiyaya bir çox hallarda xəstəlik törədiciləri ilə çirklənmiş su və torpaq vasitəsi ilə yoluxa bilərlər. Heyvanlarda xəstəliyin gizli dövrü olduqca qısadır, təxminən 1-3 gün çəkir. Xəstəliyin “ildırımvari” adlandırılan ən sürətli yayılma formasında isə heyvan qəfil yıxılır, ağız və burun dəliklərindən qanlı köpük, anus dəliyindən isə qan axır, bir neçə dəqiqə ərzində ölüm halı baş verir. Qanda laxtalanma prosesi getmədiyindən, cəsəd qısa müddətdə köpür və bərkimir. Qarayara xəstəliyindən tələf olmuş heyvanların cəsədinin yarılması yolverilməzdir. Ölmüş heyvanın cəsədi yandırılma yolu ilə zərərsizləşdirilməlidir. Bu infeksiya insanlara xəstə heyvanların əti, ondan hazırlanmış yarımfabrikat və digər məhsulların istehlakı zamanı yoluxur. Bundan əlavə ölmüş heyvanın leşi, dərisi, daxili orqanları, qarayara sporları ilə çirklənmiş torpaq, su, hava və digər xarici mühit amilləri də yoluxmaya səbəb ola bilər. İnsanlarda xəstəlik daha çox əllərdə və bədənin digər nahiyələrində nekrozlaşmış yaraların əmələ gəlməsi, hərarətin yüksəlməsi, ağız boşluğunun selikli qişasının xorası və digər əlamətlərlə özünü büruzə verir. Qarayaraya yoluxmuş şəxs dərhal tibbi yardım almalıdır. Yaraya müdaxilə edilməsi, infeksiyanın yayılmasına səbəb ola bilər. Mal-qaranı qarayara xəstəliyindən qorumaq üçün heyvanların dövri peyvəndlənməyə cəlb olunması vacibdir. Xəstəlikdən qorunmağın ən təsirli yolu baytarlıq nəzarəti olmayan yerdən ət almamaq, eyni zamanda çarpaz çirklənmənin qarşısını almaq üçün heyvanların kəsildiyi yerlərin meyvə-tərəvəz və başqa qida məhsulları ilə təmas etməsinin qarşısını almaqdır.
