Giriş
Bakıda “Ərzaq təhlükəsizliyi üçün bitki sağlamlığı innovasiyaları” mövzusunda regional tədbir keçirilir
5 Sentyabr 2022 11:55
5 sentyabr 2022-ci il tarixində Bakıda Bitki Mühafizəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiyanın (IPPC - International Plant Protection Convention) Avropa və Mərkəzi Asiya üçün regional tədbiri öz işinə başlayıb. Tədbirin təşkilatçıları BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Proqramının Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə Regional Ofisi (FAO-REU), Avropa və Aralıq dənizi Bitki Mühafizəsi Təşkilatı (EPPO) və Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyidir.
Tədbir “Ərzaq təhlükəsizliyi üçün bitki sağlamlığı innovasiyaları” mövzusuna həsr olunub. Tədbirin keçirilməsində əsas məqsəd fitosanitar tədbirlər üzrə beynəlxalq standartların layihələrinin təhlili, onlara dair şərhlərin formalaşdırılması və təqdim edilməsi, 2023-cü il üçün mövzular üzrə çağırış, Bitki Mühafizəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya haqqında məlumatların artırılması və regional səviyyədə təcrübə mübadiləsi aparmaqdan ibarətdir.
FAO-nun Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə regional ofisi, Azərbaycan ofisi, IPPC, EPPO və üzv ölkələrin nümayəndələri, o cümlədən, IPPC katibi Osama El-Lissy, EPPO-nun baş direktoru Nico Horn, FAO-nun nümayəndəsi Melek Çakmakın da iştirak etdiyi tədbir paralel olaraq Fransanın Paris şəhərinə birbaşa bağlantı formatında həyata keçirilir.
Tədbirdə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) sədri Qoşqar Təhməzli çıxış edərək bildirib ki, müasir dövrdə bəşəriyyətin qlobal problemlərindən və vəzifələrindən biri əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı və dayanıqlı təminatını həyata keçirməkdən ibarətdir. Hazırda dünya ölkələri və müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən ərzaq çatışmazlığının və aclığın aradan qaldırılması istiqamətində geniş işlər görülür. Buna baxmayaraq, son illər enerji daşıyıcılarının, istehsal vasitələrinin qiymətlərinin artması, kəskin iqlim dəyişikliyi, su ehtiyatlarının azalması, hərbi münaqişələr və digər neqativ amillər səbəbindən ərzaq məhsullarının qiymətlərində ciddi artımlar baş verir, ərzaq qıtlığı real təhlükəyə çevrilir.
AQTA sədri bildirib ki, qloballaşma, ticarətin inkişafı və iqlim dəyişikliyi nəticəsində zərərli orqanizmlərin yeni ərazilərə keçməsi sürətlənir, onların arealı genişlənir, bitkilər üçün zərərli olan bir sıra yeni virus və bakteriya mənşəli xəstəliklər sürətlə yayılır. Fitosanitar riski yüksək qiymətləndirilən həmin virus və bakteriyalar məhsulların iqtisadi dəyərinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərməklə, 40-80%-ə qədər məhsul itkisinə səbəb olur. Bu baxımdan dünya miqyasında bitki sağlamlığının önəmi artır, bitkilərin xəstəlik və zərərvericilərdən mühafizəsi insanlar üçün bir həyati zərurətə çevrilir.
Q.Təhməzli vurğulayıb ki, bu sahədə FAO, Bitki Mühafizəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya və Avropa və Aralıq Dənizi Bitki Mühafizəsi Təşkilatı kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların həyata keçirdiyi geniş miqyaslı və məqsədyönlü çalışmalar, o cümlədən bitki mühafizəsi sahəsində yeni standart və təlimatların hazırlanması dünyada bitki örtüyünün qorunması, aclığın və ərzaq çatışmazlığının aradan qaldırılması, yoxsulluğun azaldılması, həmçinin biomüxtəlifliyin və ətraf mühitin mühafizəsi barədə dünya əhalisinin məlumatlılığının artırılması üçün olduqca əhəmiyyətlidir.
AQTA sədri onu da qeyd edib ki, son illər Azərbaycanda bitki sağlamlığı sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, bitki sağlamlığı və bitki mühafizəsi sahələrində nəzarət sisteminin gücləndirilməsi ilə bağlı əhəmiyyətli nəticələr əldə edilib, bu istiqamətdə müasir tələblərə cavab verən laboratoriya infrastrukturunun yaradılması, kadr və elmi potensialın artırılması, beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi, elektron informasiya sisteminin qurulması və digər əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən Azərbaycan kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimov isə bildirib ki, ölkəmizdə bitki sağlamlığı və mühafizəsinin təşkili istiqamətində davamlı işlər görülür. Bu sahədə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi ilə, xüsusilə də nazirliyin Aqrar Xidmətlər Agentliyi ilə koordinasiya olunmuş fəaliyyət aparır. Bitki sağlamlığı işində nəzarət və xidmət funksiyalarının bir-birini tamamlaması uğurlu nəticələr əldə etməyə imkan verir. Birgə monitorinq mexanizminin formalaşması, elektron bazanın yaradılması, dataların toplanması, davamlı məlumat mübadiləsi – bütün bunlar həm Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin, həm də Aqrar Xidmətlər Agentliyinin bitki mühafizəsi sahəsində mövcud risklərə daha çevik və operativ reaksiya verməsini, önləyici tədbirlər görməsini təmin edir.
Qeyd edək ki, Bitki Mühafizəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya 1951-ci ildə İtaliyanın paytaxtı Romada BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Proqramının VI konfransında qəbul olunub. Azərbaycan 14 mart 2000-ci il tarixindən etibarən bu konvensiyaya qoşulub. Konvensiyanın katibliyi üzv ölkələr arasında bitki resurslarının mühafizəsi və təhlükəsiz ticarətin təmini sahəsində informasiya mübadiləsinə kömək edir. Katibliyin üzvləri, həmçinin beynəlxalq standartların hazırlanması və tətbiqinə yardım göstərir, tərəflər arasında münaqişələrin həllində iştirak edir.
Oxşar xəbərlər
AQTA çay və qənd məhsulları üzrə aparılan monitorinqlərin nəticəsini açıqlayıb
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən ölkədə qida təhlükəsizliyinə risk əsaslı yanaşmanın tətbiqi və daxil olan istehlakçı şikayətlərinə dair məlumat bazasının təhlili nəticəsində hazırlanan Multimonitorinq Planının icrası davam etdirilir. Bununla əlaqədar keçirilən monitorinqlər çərçivəsində ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət şəbəkələrindən yerli məhsul partiyalarından 21 ədəd qənd və 24 ədəd qara çay nümunələri götürülərək Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq sınaq laboratoriyalarına təqdim edilib. Götürülmüş nümunələr qənd məhsulunda kükürd dioksidin (SO2) miqdarı, qara çayda isə maya, kif göbələkləri və salmonellanın təyini üzrə laborator müayinələrə cəlb olunub. Nümunələrin sınaq nəticələrinə əsasən, 18 qənd və 24 qara çay məhsulunda hər hansı uyğunsuzluq aşkarlanmayıb. Aşağıdakı cədvəldə qeyd olunan 3 sahibkara məxsus 3 qənd məhsulunda kükürd dioksidin miqdarının normadan artıq olduğu müəyyən edilib. Aşkar edilmiş uyğunsuzluqlarla bağlı həmin müəssisələrdə plandankənar yoxlama keçirilib, məhsul partiyalarının ticarət şəbəkələrindən geri çağrılması ilə bağlı məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi barədə qərarlar qəbul edilib. Eyni zamanda, müəssisələrdə faktiki mövcud olan məhsullardan nümunələr götürülərək müayinələrə cəlb olunub. Nümunələrin sınaq nəticələrinə əsasən, 1 müəssisədə uyğunsuzluq müəyyən edilib. Bununla əlaqədar sahibkar inzibati məsuliyyətə cəlb edilib, məhsulun ticarət şəbəkəsindən geri çağrılması ilə bağlı icrası məcburi göstərişlər verilib. 2 müəssisədən götürülən nümunələrin sınaq nəticələri isə uyğun olub. Bu istiqamətdə zəruri tədbirlər davam etdirilir. Uyğunsuzluq aşkarlanan qənd məhsulları və istehsalçıları ilə aşağıdakı cədvəldən tanış ola bilərsiniz: № Məhsulun adı Məhsulun istehsalçısı Məhsulun partiya/seriya nömrəsi, istehsal və son istifadə tarixi Aşkar edilmiş uyğunsuzluq “Qidam” əmtəə nişanlı qənd "Elhay" MMC 20.10.2024-20.10.2025 Kükürd dioksid "ВАШ УРОЖАЙ" əmtəə nişanlı kəllə qənd fiziki şəxs Musazadə İsa 16.11.2024-16.11.2025 Kükürd dioksid "Özşəkər" əmtəə nişanlı qənd fiziki şəxs Kərimov Cavid 16.11.2024-16.11.2025 Kükürd dioksid
Nöqsanlar aşkarlanan çörək istehsalı müəssisəsinin fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb
Daxil olan məlumat əsasında Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin əməkdaşları tərəfindən Qazax rayonu, N.Nərimanov qəsəbəsində fəaliyyət göstərən, fiziki şəxs Nuriyev Etibar Əhməd oğluna məxsus çörək istehsalı müəssisəsində plandankənar yoxlama keçirilib. Baxış zamanı müəssisənin qida təhlükəsizliyi qeydiyyatından keçmədiyi, normativ hüquqi aktların tələblərinin pozulduğu, sanitariya norma və qaydalarına əməl olunmadığı aşkarlanıb. Belə ki, qida məhsullarının minimum keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəricilərinin normativ tələblərə uyğun olmadığı, müəssisədə döşəmə, divar və tavanın təmirsiz olduğu, səthlərin korroziyaya davamlı materialla üzlənmədiyi, havalandırma sisteminin qurulmadığı, istifadə edilən alət və avadanlığın təmiz saxlanmadığı, müvafiq təmizlik işlərinin aparılmadığı, işçi heyətin müvafiq sanitar geyimlə təmin olunmadığı və digər nöqsanlar müəyyən edilib. Faktla bağlı sahibkar barəsində qanunvericiliyə uyğun olaraq inzibati protokol tərtib olunub və müəssisənin fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb.
Qanunsuz heyvan kəsiminin qarşısının alınması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir
Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi ölkədə heyvan kəsiminin normativ tələblərə uyğunlaşdırılması, müasir kəsim məntəqələrinin təşkil olunması və qanunsuz heyvan kəsimi fəaliyyətinin qarşısının alınması istiqamətində nəzarət tədbirlərini davam etdirir. 2025-ci il 6-10 yanvar tarixlərində Agentlik əməkdaşları tərəfindən aparılan monitorinqlər zamanı Bakı şəhəri və Masalı, Lənkəran, Ağcabədi, Bərdə rayonlarında fəaliyyət göstərən 39 heyvan kəsimi və ət satışı məntəqəsində bir sıra nöqsanlar aşkar olunub. Aşkarlanmış uyğunsuzluqlarla əlaqədar inzibati tədbir görülüb. Baytarlıq-sanitariya ekspertizası aparılmadan heyvan kəsimi və ət satışı fəaliyyəti ilə məşğul olan və barələrində inzibati xəta haqqında protokol tərtib edilmiş məntəqələr aşağıdakılardır: № Sahibkarlıq subyekti Ünvan Görülən tədbir Bakı şəhəri üzrə 1. Ərzimanov Natiq Ələhməd oğlu Suraxanı rayonu, Yeni Suraxanı, 14 İyul küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 2. Məmmədov Atim Fazil oğlu Suraxanı rayonu, Yeni Suraxanı qəsəbəsi, 14 İyul küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 3. Rüstəmov Kamil Həsrət oğlu Suraxanı rayonu, Yeni Suraxanı, 14 İyul küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 4. Cəfərov Misirxan Namaz oğlu Sabunçu rayonu, Zabrat yolu, Babək küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 5. Allahverdiyev Elnur Səfər oğlu Suraxanı rayonu, Yeni Suraxanı qəsəbəsi, 14 İyul küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 6. Fətəliyev Natiq İsa oğlu Sabunçu rayonu, Balaxanı qəsəbəsi, M.Ə.Sabir küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 7. Qarayev Qədirağa Allahverdi oğlu Sabunçu rayonu, Balaxanı qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 8. Süleymanov Cavad Gülhüseyn oğlu Sabunçu rayonu, Balaxanı qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 9. Əliyev İlqar Hacıbala oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Ə.İsazadə küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 10. Rzayev Rafail Rafiq oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Ə.İsazadə küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 11. Bünyadov Coşqun Əli oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Ə.İsazadə küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 12. Məlikov Simran Əminağa oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 13. Cəbrayılov Raqif İdris oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Ə.İsazadə küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 14. Musayev Hacı Əvəz oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 15. Ağayev İlham Ələkbər oğlu Sabunçu rayonu, Zabrat qəsəbəsi, Oktyabr küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 16. Novruzov Tərxan Rəhman oğlu Sabunçu rayonu, Zabrat qəsəbəsi, Oktyabr küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 17. Dadaşov Elsevər Rəhim oğlu Sabunçu rayonu, Zabrat qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 18. Məmmədov Vüqar Mahmud oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 19. Həşimov Ramin Xudaşükür oğlu Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Ə.İsazadə küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 20. Əliyev Qədim Qədir oğlu Sabunçu rayonu, Kürdəxanı qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 21. Əliyev Əlfiyar Fətəli oğlu Sabunçu rayonu, Kürdəxanı qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 22. Abdullayev Xanbala Əlibaba oğlu Sabunçu rayonu, Kürdəxanı qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 23. Balayev Əli Vahid oğlu Xəzər rayonu, Mərdəkan qəsəbəsi İnzibati protokol tərtib edilib 24. Hüseynov Ceyhun Qubad oğlu Xəzər rayonu, Mərdəkan qəsəbəsi, R.Cəfərov küçəsi 41 İnzibati protokol tərtib edilib 25. Abdullayev Bahadır Yəhya oğlu Xəzər rayonu, Mərdəkan qəsəbəsi, S.Yesenin küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 26. Dadaşov Əli Nizami oğlu Xəzər rayonu, Mərdəkan qəsəbəsi, 28 May küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib Lənkəran rayonu üzrə 27. Babazadə Asim Sərhad oğlu Şürük kəndi İnzibati protokol tərtib edilib Masallı rayonu üzrə 28. Kərimov Bəhruz Səlim oğlu Ərkivan kəndi İnzibati protokol tərtib edilib 29. Səfərov Saməddin Rəhim oğlu 20 Yanvar küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 30. Dadaşov Burhan Abdul oğlu 20 Yanvar küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 31. Səfərov Balasət Rəhim oğlu 20 Yanvar küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib Ağcabədi rayonu üzrə 32. Baratlı Elşən Rövşən oğlu H.Əliyev prospekti İnzibati protokol tərtib edilib 33. Hüseynov Cəmaləddin Arif oğlu H.Əliyev prospekti İnzibati protokol tərtib edilib 34. Quliyev Zakir Rəsul oğlu N.Nərmanov küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib Bərdə rayonu üzrə 35. Həsənov İlham Elşən oğlu H.Aslanov küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 36. Məmmədov Sərxan Şakir oğlu Zümürxan kəndi İnzibati protokol tərtib edilib 37. Balıyev Rauf Kifayət oğlu Zümürxan kəndi İnzibati protokol tərtib edilib 38. Nadirov Orxan Asif oğlu Koroğlu küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib 39. Məmmədov Kamil Cəmil oğlu Koroğlu küçəsi İnzibati protokol tərtib edilib
